آرزوی فضای رقابتی

این روزها برخی مقامات کشور در حال مبادله پیام‌های کنایی به یکدیگر درباره انتخابات هستند. هفته گذشته حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، در جلسه هیات دولت، در اظهاراتی معنادار گفت: هیچ نهاد غیرانتخابی در کشور وجود ندارد و همه نهادها و مسوولان مشروعیت خود را از اراده و خواست مردم کسب می‌کنند. به همین دلیل است که مردم را پای صندوق رای دعوت می‌کنیم والا چه لزومی دارد که اکثریت مردم در انتخابات شرکت کنند. هر کاری در کشور انجام می‌دهیم نباید رضایت عامه نادیده گرفته شود. رضایت خاصه و رضایت یک جناح و یک قوم ما را به جایی نمی‌رساند و باید رضایت عامه مردم را مدنظر قرار دهیم و بر این اساس اقدام و حرکت کنیم. رئیس‌جمهور تصریح کرد: اگر مردم به خوبی بدانند که امروز و فردا رای و نظر آنها حاکم است بی‌تردید اگر از عملکرد فردی ناراضی بودند در انتخابات بعدی می‌توانند جبران کنند و در چنین حالتی به آینده امیدوارتر خواهند بود. رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت انتخابات آتی و قدرت سیاسی و اجتماعی حاصل از آن، اظهار کرد: باید همه پای صندوق آرا حضور پیدا کنند. درست است که باید با دقت افرادی که شرایط لازم را دارند، برگزینند اما نباید هدف را فراموش کنیم. هدف اصلی حضور اکثریت قاطع مردم پای صندوق آراست والا می‌توان انتخاباتی مانند بعضی از کشورها حتی برخی از کشورهای اروپایی با حضور ۱۵ و ۲۰درصدی مردم برگزار کرد اما چنین انتخاباتی مورد رضایت ما نیست و هیچ‌وقت نخواستیم در انتخابات حضور مردم کمرنگ باشد. روحانی با طرح این سوال که حضور پرشور مردم را چگونه می‌توان ایجاد کرد، اظهار کرد: بدون تردید تنها عامل ایجاد چنین شرایطی وجود فضای رقابتی است و مردم بایستی به سلامت، امنیت و رقابتی بودن انتخابات اطمینان داشته باشند. رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: اگر توصیه و نصیحت به دیگران مورد رضایت آنها نیست اما به وزارت کشور، استانداران، فرمانداران و مردم عزیز توصیه می‌کنم اهمیت انتخابات را مدنظر قرار داده و با قوت به پای صندوق آرا بیایند. همه باید بدانند که بالاتر از مردم و بالاتر از قانون، هیچ نهادی مقدس نیست.

رد صلاحیت به خاطر دفاع از برجام

اشاره و انتقاد رئیس‌جمهوری به نحوه احراز صلاحیت نامزدهای انتخابات پیش‌روی مجلس شورای اسلامی و رد صلاحیت تعداد زیادی از چهره‌های اصلاح‌طلب و اعتدالگرای نزدیک به دولت توسط شورای نگهبان بود. این انتقاد را محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس‌جمهوری، در حاشیه جلسه روز چهارشنبه هیات دولت با وضوح بیشتری مطرح کرد و گفت: اگر رد صلاحیت‌ها بر اساس قانون باشد و کسی که تخلف کرده است، رد صلاحیت شود، دولت به هیچ‌وجه نسبت به این رد صلاحیت‌ها مطلبی ندارد اما گزارش‌هایی که ما از نمایندگان مجلس و برخی نامزدها دریافت کرده‌ایم، این‌گونه نیست. به‌طور مثال، عده‌ای رفتند و با شورای نگهبان صحبت کرده‌اند و به آنها گفته شد که «شما از برجام و دولت حمایت کرده‌اید، به همین دلیل رد صلاحیت شده‌اید». این به معنای مخالفت با تفکر و اندیشه است و ۲۴ میلیون نفر به این اندیشه رای داده‌اند. آیا برجام باید تبدیل به نقطه ضعف برای رد صلاحیت شود؟ چنین گزارش‌هایی وجود دارد. به عنوان مثال، نماینده مردم رشت به این علت رد صلاحیت شده است؛ با خود ایشان صحبت کنید. طبق گزارش خبرآنلاین، واعظی در ادامه گفت: نمی‌شود که همه ناحق باشند و فقط سخنگوی شورای نگهبان، حق باشد. تا الان هرکسی در هر جایی انتقاد کرده، ایشان جواب داده، حتی جواب آقای لاریجانی را هم داده است. او اظهار کرد: همواره دو تفکر در کشور وجود داشته است؛ یک تفکر که سردمدار آن مقام معظم رهبری بوده‌اند. ایشان همواره به دنبال برگزاری پرشور انتخابات با مشارکت حداکثری مردم بوده‌اند اما تفکر دیگری نیز وجود دارد که می‌گوید «مهم نیست چند درصد مردم در انتخابات شرکت می‌کنند بلکه مهم این است که نتیجه انتخابات چه باشد». رئیس دفتر رئیس‌جمهوری همچنین گفت: مهندسی انتخابات که نتیجه آن انتخاب گروه خاصی باشد، انتخاب همه ملت ایران نیست.

لاریجانی: اتهام اقتصادی زدن به نمایندگان نارواست

رئیس قوه مقننه نیز مانند رئیس قوه مجریه به رد صلاحیت‌ها و خصوصاً علتی که برای رد صلاحیت تعداد قابل توجهی از نمایندگان مجلس فعلی اعلام شده، انتقاد دارد. علی لاریجانی هفته گذشته در جلسه علنی مجلس گفــت: دلیل رد صلاحیت بـرخی نمــایندگــان فعلی و نمایندگـان ادوار از جانب سخنگوی شورای نگهبان سوءاستفاده‌های اقتصادی اعلام شد که این مطلب درست نیست. در نامه‌هایی که هیات نظارت به نمایندگان داده‌اند، به بندهایی اشاره شده که مربوط به این امر نیست، البته برخی این‌گونه بوده است. چرا مطلب باید درست منعکس نشود که بیگانگان از آن سوءاستفاده و نظام را متهم به فساد کنند؟ به گزارش ایرنا، رئیس مجلس از فقها و حقوقدانان شورای نگهبان خواست در بخش داوری با دقت لازم به این امر توجه کنند تا حقوق افراد نادیده گرفته نشود. او در ادامه گفت: تردیدی نیست که اگر محکمه‌ای در مورد فساد در پرونده کسی، چه مالی و چه غیر از آن، نظر داده باشد، همگان تابع آن خواهند بود، اما اگر صرفاً گزارش از مرجعی باشد، باید اتقان آن را بررسی کرد که گزارش اولیه و خامی نباشد تا با آبروی افراد بازی نشود؛ اگر سیستم‌های اطلاعاتی درباره نمایندگان مجلس مطالبی داشتند، اولویت این بود که در طول این چهار سال مطالب را در میان می‌گذاشتند تا اصلاح شود نه اینکه نزدیک انتخابات آن را به صورت یکجا مطرح کنند. وی خاطرنشان کرد: بزرگنمایی مشکلات اقتصادی، هم خسارت حیثیتی به افراد می‌زند و هم به کشور لطمه وارد می‌کند. در اظهارات هیات مرکزی آمده که مبنا بر عقاید سیاسی نبوده است -که مبنایی درست برای انتخابات صحیح است- اما استناد به حدودی از ماده ۲۹ که به نوعی به التزام عملی به نظام است، باید دقت داشت.

رئیس مجلس در دفاع از نمایندگان گفت: من با برخی از آقایان چهار سال و با برخی ۸ تا ۱۲ سال همکاری روزانه داشته‌ام، عدم التزام عملی به نظام را در اکثریت قریب به اتفاق همکاران تایید نمی‌کنم. رئیس مجلس گفت: بارها و بارها دیده‌ام نمایندگان با دقت تام از حریم نظام دفاع کرده‌اند، از جمله در مصوبه اخیر مجلس در مقابل ستم آمریکایی‌ها در طرح سه‌فوریتی ملاحظه کردید که این طرح با اکثریت آرا به تصویب رسید و در موارد دیگر هم روحیه دفاع از هویت ملی، انقلابی، حقوق ملت و نظام را در نمایندگان شاهد بوده‌ام. وی با بیان اینکه ممکن است در اظهارات خطایی هم صورت گرفته باشد، در عین حال افزود: این مطلب را در کنار موارد بسیار زیاد اظهارات و اقدامات درست و همراه با مصونیت ملی باید قرار داد و ارزیابی کرد. رئیس مجلس تاکید کرد: در نظریه هیات مرکزی انتخابات در موارد زیادی عدم احراز ذکر شده است که در شرایط فعلی کشور به صلاح نیست و دیدید که رئیس‌جمهوری نااهل آمریکا چه سوءاستفاده‌ای از این امر کرد. لاریجانی پس از اظهار امیدواری برای حل مشکل نامزدهای رد صلاحیت‌شده، گفت: هر چه عدم احرازها کاهش یابد، به حضور بیشتر ملت در انتخابات کمک می‌کند که در مقطع فعلی انقلاب ضرورت دارد.

رد صلاحیت برای ارتباطات نامتعارف شرعی و فساد

در مقابل انتقادات مطرح‌شده درباره رد صلاحیت نامزدهای انتخابات مجلس، سخنگوی شورای نگهبان جزئیات علل رد صلاحیت برخی از ۹۲ نماینده کنونی مجلس شورای اسلامی را تبیین کرد. آن‌طور که مهر گزارش داده، عباسعلی کدخدایی با اشاره به جزئیات پرونده یکی از نمایندگان رد صلاحیت‌شده با استناد به گزارش یکی از مراجع رسمی گفت: بر اساس این گزارش، تخلفاتی از این فرد گزارش شده که یکی از آنها، دخالت در امور اجرایی با تهدید شماری از مدیران و مسوولان محلی شهرستان و استان حوزه انتخابیه اوست. وی تلاش برای تبرئه متهمان در حوزه قاچاق را از دیگر تخلفات این نماینده مجلس اعلام کرد و افزود: این موضوع را مراجع رسمی نوشته‌اند نه اینکه موضوع در حد پیگیری ساده برای دفاع از یک شهروند آن هم با تصور بی‌گناهی او بوده باشد بلکه تلاش برای تبرئه فردی بوده است که قاچاقچی کلان و تخصصی محسوب می‌شود و وضعیتش معلوم است. وقتی این نماینده از چنین فردی حمایت و کارش را پیگیری می‌کند سبب بروز مساله برای دستگاه‌های ما می‌شود؛ لابی کردن و کارچاق‌کنی در حوزه‌های اقتصادی با همکاری شرکت‌ها و نهادهای مختلف، مسائلی است که وجود دارد. سخنگوی شورای نگهبان افزود: البته اینها را برای خود این نماینده هم توضیح دادیم؛ گرچه ممکن است بگوید این‌گونه نبوده و شکل دیگری است، اما به هر حال، مرجعی رسمی مستنداتی را درباره این تخلفات فرستاده است و ما آن مستندات را اعلام می‌کنیم. وی نمونه‌های دیگر تخلفات نمایندگان رد صلاحیت‌شده را شامل رانت‌خواری و سوءاستفاده از موقعیت نمایندگی و خرید چند هکتار از اراضی مرغوب در یک محل برشمرد. کدخدایی گفت: در این تخلف، این‌گونه نمایندگان از یک‌سو این زمین‌ها را به عناوین مناطق آزاد، ویژه و گردشگری می‌گیرند و از سوی دیگر، پیگیری می‌کنند تا با زد و بندهای مالی، تسهیلات بانکی دریافت کنند. وی تصریح کرد: اینها تخلفات مالی بسیاری دارند که نه‌فقط مراجع رسمی ما که حتی مراکز اجرایی مانند استانداری‌ها، بانک مرکزی و دیگر نهادها که مسوولیت کارها را برعهده دارند گزارش می‌کنند که فلان نماینده، پیگیری‌های غیرقانونی دارد. کدخدایی گفت: طبق ماده ۲۸ قانون انتخابات، بندهایی مقرر شده است که یکی از آن، محکومیت کلاهبرداری یا سوءاستفاده‌های مالی بنا به حکم محاکم داخلی کشور است، اما اگر در جاهای دیگری ثابت شود که داوطلبی سوءاستفاده مالی داشته است، حتی اگر در محکمه به اثبات نرسیده باشد و برای اعضای شورای نگهبان یقین حاصل شود که داوطلبی این کار را انجام داده، مصداق نقض احکام اسلام است. او همچنین ادعا کرد: ممکن است آنچه در بررسی صلاحیت داوطلبان برای این شورا به اثبات می‌رسد اگر به محکمه ارائه شود اثبات نشود، چون محکمه، آیین دادرسی خاصی دارد و استناد و دلایلش، موضوعات دیگری است که ما با آن کاری نداریم. به عنوان نمونه اگر کسی ارتباطات نامتعارف شرعی داشته باشد ممکن است به محکمه برود و تبرئه شود، اما اگر همین ارتباطات نامتعارف برای ما به اثبات برسد، کافی است اعلام کنیم که آن فرد، التزام به اسلام ندارد و مشمول صلاحیت ورود به مجلس شورای اسلامی نیست.

جنتی: رئیس‌جمهور افکار عمومی را نگران نکند

احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، نیز با گلایه از اظهارات اخیر رئیس‌جمهور درباره بررسی صلاحیت‌ها و سوءاستفاده مقامات دولت آمریکا از آن گفت: در شرایط فعلی، کشور نیاز به آرامش و امیدآفرینی دارد. آقای رئیس‌جمهور نباید اظهاراتی داشته باشد که خدای‌نکرده افکار عمومی را نگران کند یا موجب یأس مردم و مورد سوءاستفاده دشمنان قرار گیرد. شورای نگهبان از تایید یا رد صلاحیت هیچ فردی متنفع یا متضرر نمی‌شود و برایش این جناح یا آن جناح فرقی ندارد و فقط به مر قانون عمل می‌کند.