رکورد تورمی

همزمان با کاهش قابل توجه تورم ماهانه و نقطه به نقطه، نرخ تورم میانگین کل کشور در مردادماه ۱۳۹۸ به 2 /42 درصد رسید که بالاترین سطح در دهه ۹۰ است. این نرخ در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه 9 /41 درصد برای دهک اول تا 8 /44 درصد برای دهک دهم نوسان دارد. بر اساس گزارش اخیر مرکز آمار ایران، محدوده تغییرات تورم 12‌ماهه در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بین 8 /58 درصد برای دهک اول تا 4 /65 درصد برای دهک دهم است. همچنین اطلاع مذکور در مورد گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» بین 4 /28 درصد برای دهک اول تا 2 /40 درصد برای دهک دهم است.

رسیدن نرخ تورم کل کشور در مردادماه ۱۳۹۸ به بالاترین سطح در دهه ۹۰، تنها رکورد تورمی این ماه نیست. در این ماه دو رکورد کاهشی هم برای تورم ثبت شده است. دنیای اقتصاد درباره هر سه رکورد نوشت: «در مردادماه سه رکورد تورمی ثبت شده است، دو رکورد تورمی در جهت کاهش و یک رکورد تورمی در جهت افزایش. نخست اینکه نرخ تورم نقطه به نقطه در مرداد با کاهش ۴ /6 واحددرصدی به سطح 6 /41 درصد رسیده است. بر اساس بررسی گزارش مرکز آمار ایران، در هیچ ماه از دهه ۹۰، نرخ تورم نقطه به نقطه در یک ماه به این میزان کاهش نیافته بود. از سوی دیگر، نرخ تورم ماهانه نیز در مرداد با ثبت رقم ۶ /0  درصد به کمترین سطح طی ۱۷ ماه منتهی به مردادماه سال جاری رسیده است. رکورد سوم، قابل پیش‌بینی بود و نرخ تورم میانگین با ثبت رقم 2 /42 درصد به بالاترین سطح در دهه ۹۰ رسیده است. اما با توجه به ثبت آمار تورم نقطه به نقطه و ماهانه، در ماه‌های آتی می‌توان شاهد تغییر مسیر تورم میانگین بود... نرخ تورم میانگین تغییرات شاخص بهای مصرف‌کننده در ۱۲ماه منتهی به مرداد سال جاری نسبت به ۱۲ ماه منتهی به مرداد سال قبل را بررسی می‌کند، بنابراین حافظه ۲۴ماهه دارد و به همین دلیل، این روند صعودی در نرخ تورم میانگین هنوز ادامه دارد، اما با توجه به رفتار نرخ تورم ماهانه و نقطه به نقطه در ماه‌های آتی تغییر مسیر خواهد داد و نرخ تورم میانگین نیز روند نزولی را ثبت خواهد کرد.»

کاهش تورم ماهانه در مردادماه اگرچه یک رکورد محسوب می‌شود، اما کند شدن شتاب قیمت‌ها، بیشتر به سبد مصرفی دهک‌های برخوردار مربوط است. دنیای اقتصاد نوشت: «افت تورم نقطه به نقطه در ماه گذشته، حاصل عقبگرد تورم ماهانه در طول ماه‌های اخیر بوده است. میانگین تورم ماهانه از دی ۹۷ تا فروردین ۹۸ بیش از سه درصد بوده است. در حالی‌که در چهار ماه بعدی منتهی به مردادماه، میانگین رشد تورم در بازه ماهانه به 4 /1 درصد نزول کرد. به همین علت، تورم نقطه‌ای در سراشیبی نزولی قرار گرفت. تورم ماهانه در ماه گذشته معادل 6 /0 درصد بوده که یک رکورد ۱۷ماهه به‌حساب می‌آید. نکته اینجاست که این رکورد برای تمامی دهک‌ها صادق نیست. یعنی لزوماً در تمام دهک‌ها، مینیمم تورم ماهانه در طول ۱۷ ماه اخیر مربوط به مردادماه نبوده است. پیشتر خانوارهای دهک‌های اول تا چهارم هزینه‌ای، تورم ماهانه کمتری را در خردادماه تجربه کرده بودند. نرخ تورم ماهانه مردادماه برای دهک اول ۶ /0  درصد گزارش شده، در حالی‌که این نرخ در ماه سوم سال، معادل ۱ /۰ درصد بوده است. برای دهک‌های پنجم و ششم نیز تورم ماهانه خرداد و مرداد در سطح یکسان و معادل ۷ /۰ درصد است. اما برای دهک‌های بالای هزینه‌ای، تورم مردادماه یک رکورد محسوب می‌شود. حتی برای دهک دهم، نرخ تورم ماهانه یک رکورد طولانی‌مدت‌تر از رکورد تورم ماهانه کل به‌حساب می‌آید. پس از شهریور ۹۶ که نرخ تورم ماهانه برای دهک دهم معادل ۳ /۰ درصد ثبت شده، هیچ‌گاه نرخ تورم به این سطح بازنگشته بود و همواره در سطح بالاتری به‌سر می‌برد تا اینکه ماه گذشته، نرخ تورم ماهانه برخوردارترین دهک جامعه بار دیگر به سطحی که ۲۳ ماه پیش در آن قرار داشت، بازگشت. در واقع این اعداد نشان می‌دهند که در ماه گذشته، تورم دهک‌های بالاتر، کاهش بیشتری را نسبت به تورم دهک‌های پایین‌تر جامعه تجربه کرد و کند شدن شتاب قیمت‌ها، بیشتر به سبد مصرفی دهک‌های برخوردار بازمی‌گردد.»

دلار، دقایقی در کانال 10 هزارتومانی

در چهارمین روز هفته گذشته قیمت دلار برای دقایقی در کانال ۱۰ هزارتومانی نوسان کرد ولی مجدداً به کانال ۱۱ هزارتومانی بازگشت. رسانه‌ها و مسوولان این نوسان را به شکل‌های مختلفی تحلیل کردند. روزنامه «دنیای اقتصاد» نوشت: «بیشتر فعالان، رفت و برگشت قیمتی دیروز را ناشی از جوسازی نوسان‌گیران پیرامون اخبار سیاسی می‌دانستند.» روزنامه اصلاح‌طلب «اعتماد» خبرهای سیاسی هفته را یکی از عوامل موثر بر این تغییر ارزیابی کرد: «تجربه ماه‌ها و سال‌های اخیر نشان داده که هر بار خبر مهم سیاسی در بازار ارز می‌پیچد، قیمت‌ها با نوسان صعودی و نزولی مواجه می‌شوند؛ این اتفاق دیروز هم تکرار شد و با سفر وزیر امور خارجه به فرانسه و دیدار با مکرون و اخبار امیدوارکننده درباره مذاکرات، قیمت دلار حدود 200 تومان کم شد.» در مقابل، روزنامه اصولگرای «جوان» هم نوشت: «ثبات قیمت ارز در ماه‌های گذشته دلایل مهمی دارد که اتفاقاً مذاکرات جزو هیچ‌کدام از این دلایل نیست، ولی به غلط برخی جریان‌های فکری تلاش دارند ارزانی دلار را بار دیگر به مذاکراتی که امیدی به نتایجش وجود ندارد، نسبت دهند.» در این میان، روزنامه دولتی «ایران» با تاکید بر اینکه بازار ارز دیگر از اخبار سیاسی متاثر نمی‌شود، نوشت: «روند ملایم کاهشی نرخ ارز که از ابتدای هفته گذشته آغاز شده بود، طی روز گذشته (4 شهریور) ادامه یافت که معامله‌گران بازار این رفتار بازار را متاثر از عوامل غیرروانی و ناشی از سازوکار واقعی عرضه و تقاضا در بازار ارز توصیف می‌کنند.» خبرگزاری دولتی ایرنا «بیشترین دلیل پایین آمدن قیمت دلار در بازار» را در «کاهش قیمت حواله درهم» جست‌وجو کرد. خبرگزاری تسنیم نیز به نقل از کامران سلطانی‌زاده، رئیس کانون صرافان، نوشت: «وضعیت بازار ارز در ماه‌های اخیر با مدیریت بانک مرکزی و همکاری صرافی‌ها مطلوب بوده و منجر به خروج تقاضای کاذب از این بازار شده است.»

ثبات قیمت‌ها‌ حاصل تدبیر است

رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: باد قیمت‌ها را پایین نیاورده، بلکه اراده و تلاش دولتمردان بوده که اقدام مهم ایجاد ثبات در قیمت‌ها به‌ویژه در نرخ ارز در این شرایط اقتصادی ایجاد شود. محمدباقر نوبخت اظهار کرد: ثبات قیمت ارز و نیز تلاش‌ها برای تثبیت قیمت کالاها با مدیریت و تدبیر انجام شده است. او همچنین اعلام کرد که به‌رغم مشکلات اقتصادی، پرداخت حقوق‌ها حتی یک روز هم به تاخیر نیفتاده و یارانه‌ها به موقع واریز شده است. طبق گزارش روزنامه «ایران»، معاون رئیس‌جمهوری در آیین افتتاحیه دو ایستگاه بخش شرقی خط ۷ مترو تهران که چهارم شهریورماه در ایستگاه میدان محمدیه برگزار شد، گفت: امسال دولت شش هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پاداش بازنشستگی پرداخت. همچنین پنج هزار میلیارد تومان دیگر نیز تحت عنوان افزایش حقوق به بازنشستگان پرداخت و ۲۰ درصد افزایش حقوق نیز ماه گذشته، پنج روز زودتر به حقوق‌بگیران کشور پرداخت شد. او با اشاره به محدودیت‌های دولت در منابع مالی افزود: سال گذشته ۵۴ هزار میلیارد تومان برای طرح‌های عمرانی اختصاص دادیم که امسال این مبلغ به ۴۳ هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. نوبخت همچنین اعلام کرد که دولت همچنان در مسیر ثبات قیمت کالاها گام برمی‌دارد.

امسال کسری بودجه نخواهیم داشت

رئیس سازمان برنامه و بودجه همچنین هفته گذشته اظهار کرد: کشور در سال 98 کسری بودجه ندارد. محمدباقر نوبخت گفت: اگرچه درآمدها در سال جاری کامل تحقق پیدا نمی‌کند اما از آنجا که هزینه‌ها بر اساس درآمدها تنظیم شده، کشور در سال ۹۸ کسری بودجه ندارد. آن‌طور که خانه ملت گزارش داده، معاون رئیس‌جمهوری درباره وضعیت بودجه سال جاری عنوان کرد: اگرچه عدم تحقق منابع در کشور وجود دارد اما تا پایان سال کسری بودجه نداریم. تا پایان سال به‌جای ۴۴۸ هزار میلیارد تومانی که مصوبه مجلس بود، منابع و مصارف را ۳۸۶ هزار میلیارد تومان تنظیم می‌کنیم.

امید به خانه‌دار شدن را به زیر ۱۰ سال می‌رسانیم

محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی، در مراسم آغاز عملیات اجرایی ۱۱۰ هزار واحد مسکونی طرح اقدام ملی تولید مسکن (روی اراضی دولت) گفت: ما قصد داریم امید به خانه‌دار شدن را در شهرهای بزرگ به کمتر از ۱۰ سال و در سایر شهرها به کمتر از سه سال برسانیم تا دغدغه مردم در این خصوص کاهش پیدا کند. در این مراسم با حضور رئیس‌جمهور، برنامه دوساله تنظیم بازار مسکن اعلام شد. دنیای اقتصاد درباره جزئیات این برنامه دوساله نوشت: قرار است تا انتهای سال جاری عملیات اجرایی ساخت همه ۴۰۰ هزار واحد مسکونی با کنترل مستقیم دولت شروع شود و تا پایان این دولت، همه واحدها تکمیل و به متقاضیان تحویل شود. خانه‌اولی‌ها و به‌خصوص آن دسته از زوج‌هایی که در صندوق پس‌انداز مسکن یکم ثبت‌نام کرده‌اند، برای انتخاب این واحدها در اولویت هستند. از آنجا که سازنده‌های طرح ۴۰۰هزارواحدی، از تسهیلات بدون سپرده ساخت بهره‌مند می‌شوند، پیشنهادی از جانب عوامل تصمیم‌گیر مطرح شده است مبنی ‌بر اینکه خانه‌اولی‌ها علاوه ‌بر وام یکم، از محل «فروش اقساطی وام ساخت» نیز بتوانند قدرت خرید خود را برای دریافت این واحدها افزایش دهند. اگر این پیشنهاد به تصویب برسد،‌ یک کانال اعتباری برای افزایش غیرمستقیم وام خرید مسکن مختص خانه‌اولی‌ها به‌وجود می‌آید و خانه‌هایی که قرار است به سفارش دولت ساخته شود، برای سازنده‌ها «ضمانت فروش» پیدا می‌کند.

روایت روحانی از مخالفت با آخوندی

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری، ادعا کرد که عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی، در دوره وزارتش برای تکمیل واحدهای نیمه‌تمام قصد استقراض بانکی داشته، اما رئیس‌جمهوری با وی مخالفت کرده است. روحانی هنگام سخنرانی در مراسم کلنگ‌زنی بخشی از پروژه‌های طرح اقدام ملی تولید مسکن گفت: «وزیر سابق ما آقای دکتر آخوندی از اول معتقد بود برای تکمیل واحدهای نیمه‌تمام مسکن دومرتبه از بانک مسکن و پایه پولی استقراض کند من با این مخالفت کردم و اجازه ندادم از پایه پولی استفاده شود و این اولین قدم مهم دولت یازدهم در زمینه انضباط مالی بود.» این اظهارات با توجه به تناقضی که با موضع‌گیری‌ها و سخنان رسمی آخوندی در دوران وزارت داشت، مایه تعجب بود. وزیر مستعفی راه و شهرسازی در واکنش به این سخنان رئیس‌جمهوری، در کانال شخصی تلگرامی خود ضمن ادای احترام به رئیس پیشین خود نوشت: «بی‌گمان، کسی این مطلب را برای استفاده در سخنرانی به ایشان گزارش کرده است. چه خوب بود ایشان به همان کس دستور می‌دادند تا این مطلب را خودش بیان کند تا من آزادانه بتوانم با وی گفت‌وگو کنم و از وی دلیل و مدرک بخواهم. چون این مطلب از بنیان بی‌اساس است و درخواستی که مستلزم افزایش پایه پولی شود، هیچ‌گاه از سوی من نبوده است.»