یک‌تومانی
وقتی ماشین تولید صفر از کار نیفتاده حذف صفرهای پول ملی چه فایده‌ای دارد؟
معین حسین‌پور: هیات دولت تصویب کرد که چهار صفر از پول ملی کنار رود و نام ریال به تومان تغییر کند. با این تصمیم، 10 هزار ریال فعلی یا همان هزار تومان رایج، تبدیل به «یک تومان» می‌شود. از جمله اهداف دولت از این تصمیم، ساده‌سازی استفاده از پول ملی در مبادلات ساده روزمره و محاسبات ناشی از آن و وارد کردن مسکوکات به چرخه مبادلات اقتصادی نام برده شده است.
یک تومان جدید، در حال حاضر دارای ارزش است و برخی اقلام با واحد پول جدید قابل خریداری است. اما ماشین تولید صفر، مثل ساعت کار می‌کند. آنچه صفرها را در طول سالیان به واحد پول ملی اقتصاد ایران اضافه و یک ریال و 10 ریال و 100 ریال را فاقد کاربرد کرد، «تورم» بود. اگر به آمارهای بانک مرکزی رجوع کنیم، می‌بینیم ارزشی که 10 هزار ریال فعلی دارد، معادل پنج ریال در سال 46 است. یعنی در طول نیم قرن چهار صفر به پول ملی اضافه شد. اکنون که نرخ تورم در سطح 40درصدی قرار دارد، یکی از بالاترین ارقام تاریخ اقتصاد ایران به شمار می‌رود و بالاتر از میانگین چهار دهه اخیر است. اگر این شاخص به همین شدت پیش برود، کمتر از 10 سال دیگر، واحد پولی جدید نیز باید پذیرای یک صفر باشد.
با این روند هزار تومان فعلی لقب بی‌ارزش «یک‌تومانی» را همچون اجدادش پیدا خواهد کرد. برای این منظور، کارشناسان پیش‌نیازهای مهمی را برای رفرم پولی مطلوب، ضروری می‌دانند که در صورت پاس نکردن آنها، رفرم پولی سست خواهد بود و به زودی فروپاشی واحد پولی جدید نیز رقم خواهد خورد؛ پیش‌نیازهایی چون اصلاح سیاست پولی، استقلال بانک مرکزی، اصلاح نظام بانکی، اصلاح ساختار بودجه و... اما فارغ از این مسائل، دولت در زمانی‌که بحث اصلاحات اقتصادی در اولویت قرار دارد، در یک تصمیم راحت، بازنگری در بودجه 98 را با برداشت از صندوق توسعه ملی به پایان می‌رساند و در کنارش، حذف چهار صفر از پول ملی را مطرح می‌کند.
خطا در اولویت‌دهی، در تصمیم اخیر دولت کاملاً مشهود است و انتظار کارشناسان، اقتصاددانان و جامعه این بود که دولت اصلاحات جدی‌تری را پی می‌گرفت، نه اصلاحاتی که صرفاً به بهبود عملکرد حساب و کتاب مردم و بهبود اسمی پول ملی در برابر پول خارجی بینجامد. مردم اولویت را به کدام می‌دهند؟ اینکه حساب و کتابشان با پول ملی راحت‌تر شود یا اینکه با پول ملی قدرت خرید داخلی و خارجی بیشتری داشته باشند؟ احتمالاً ترجیح مردم این است که با 10 هزار ریال فعلی یا یک تومان جدید، بتوانند دست بازتری در خرید داشته باشند تا اینکه صرفاً نسبت دلار به ریال از 12 هزار تومان به 12 تومان تقلیل یابد تا تنها شکل آبرومندی پیدا کند. مردم راحتی دخل‌وخرج را بر راحتی حساب و کتاب ترجیح می‌دهند. کارشناسان در این پرونده به ابعاد اجرای رفرم پولی در شرایط فعلی می‌پردازند و سیاست‌های دارای اولویت بیشتر را یادآوری خواهند کرد.
