روز مبادا

شیوع سریع ویروس کرونا در جهان دولت‌ها را حسابی به زحمت انداخته و آنها را به اتخاذ تصمیم‌های سخت وادار کرده است. در این آزمون سخت، دولت‌هایی برنده‌اند که سرمایه کافی (از سرمایه اجتماعی تا سرمایه مالی) برای مدیریت این شرایط را دارند. در غائله کرونا، دولت‌هایی موفق عمل می‌کنند که در طول سال‌های متمادی رفتار اصولی پیشه کرده‌اند و برای روزهای مبادا منابع قابل توجهی اندوخته‌اند نه مثل دولت ایران که در سال‌های گذشته در اثر سیاستگذاری‌های نادرست ظرفیت‌هایش کاهش یافته و به قول معروف کفگیرش به ته دیگ خورده است.

اکنون افکار عمومی از دولت انتظار دارند مثل همه دولت‌ها در دنیا از سلامت و حیات آنها دفاع کند. دولت ایران هم قطعاً چنین هدفی دارد، اما در مقایسه با دیگر دولت‌ها منابع چندانی در اختیار ندارد که از آن برای حفظ سلامتی جامعه استفاده کند. چون پیش از این منابع بانک‌ها، بودجه و صندوق‌ها را مصرف کرده و اکنون ظرفیت مالی چندانی ندارد که بتواند مشکلات اقتصادی کشور را در مواجهه با کرونا حل کند. مهمترین منبع موجود بانک مرکزی است که آن هم در آینده تورم سنگینی به جامعه تحمیل خواهد کرد.

اخیراً مقام معظم رهبری کرونا را یک «آزمون» «هم برای دولت‌ها، هم برای ملت‌ها» خواندند. به‌طور قطع سیاستگذار اقتصادی هم در معرض یک آزمون سخت قرار دارد. از یک طرف منبعی برای گذار از این شرایط سخت ندارد و از طرف دیگر ناچار است از ظرفیت‌هایی استفاده کند که همه می‌دانیم در آینده تورم سنگینی به کشور تحمیل خواهد کرد. در پرونده ویژه این هفته «تجارت فردا» مختصات این آزمون سخت سیاستگذاری را بررسی کرده‌ایم؛ ابتدا به اهمیت تامین مالی ضرر و زیان ناشی از ویروس کرونا پرداخته‌ایم و سپس به دنبال پاسخی برای این سوال رفته‌ایم که چرا دولت‌ها در ایران فکر روز مبادا را نمی‌کنند؟