کنج صبوری*

فاطمه شیرزادی: حسن روحانی 15 مردادماه در یک گفت‌وگوی زنده تلویزیونی گفت: «ما از وضع مردم مطلع هستیم. مردم ما امسال با فشار شدیدی مواجه بودند. به خاطر خشکسالی با مشکل آب و برق مواجه بودیم. در کنار آن مشکلات محیط زیستی و ارزی به وجود آمد که در بازار و زندگی مردم تاثیر گذاشت. مردم ما مردم نجیب و صبوری هستند و تلاش دارند تا مشکلات حل شود. این همه دنیا فشار روانی می‌آورد و تبلیغ می‌کند تا یک روز مردم به خیابان‌ها بریزند و اغتشاش و اعتراض کنند اما مردم ما حضور نمی‌یابند، مگر تعدادی محدود. این امر نشان‌دهنده صبر، تحمل، بیداری و هوشیاری مردم است.» رئیس‌جمهوری در آن گفت‌وگوی تلویزیونی از مردم به خاطر روزهای سختی که پشت سر گذاشتند سپاسگزاری کرد و افزود: «دولت تلاش کرده مشکلات مردم را حل کند اما همچنان مردم فشار زیادی را متحمل می‌شوند. ما می‌توانیم با کمک هم این دوره از فشار و مشکل را هم پشت سر بگذاریم.» اشاره رئیس‌جمهوری به مشکلاتی که مردم با آنها دست‌وپنجه نرم می‌کنند و سپاسگزاری از صبر و تحمل آنها، یک معنای مشخص دارد و آن انتظار از مردم برای تحمل بیشتر است، آن هم در شرایطی که چشم‌انداز مشخصی برای پایان این دوران سخت ترسیم نشده است. ناراحتی از وضعیت موجود زیر غباری از نگرانی برای آینده نامعلوم فرورفته و چشم‌انداز چندان روشنی برای جامعه ایرانی باقی نمانده است. در این شرایط توقع صبر و همراهی داشتن از مردم شاید واقع‌گرایانه به نظر نرسد، اما مساله این است که حل بسیاری از مشکلات امروز که حاصل سال‌ها تصمیمات نادرست و رویه‌های غلط است جز با تدبیر مسوولان و صبر مردم ممکن نیست. ابرچالش‌های «بحران منابع آب کشور»، «مسائل زیست‌محیطی»، «صندوق بازنشستگی»، «بودجه دولت»، «نظام بانکی» و «بیکاری» که اقتصاد و جامعه ایران با آنها درگیر شده، طی سال‌ها ایجاد شده‌اند و جز با تدابیر درست،‌ تصمیمات دقیق و اصلاحات زمان‌بر حل نخواهند شد. در این شرایط مردم چه وظیفه‌ای دارند؟ مسوولان بدون ارائه چشم‌اندازی از آینده از مردم طلب صبر و همراهی می‌کنند، رئیس‌جمهوری نیز از صبر مردم تشکر کرده است، اما در شرایطی که بی‌اعتمادی مردم به سیاستگذاران افزایش و سرمایه اجتماعی کاهش یافته، دامنه صبر مردم تا کجا گسترده خواهد بود؟ مسوولان از مردم می‌خواهند که این دوره از فشار و مشکل را هم مانند دوره‌های گذشته تحمل کنند، اما آیا امروز و بعد از گذشت چهار دهه، مردمی که کشور را دچار مشکلات متفاوتی از جنگ و تحریم گرفته تا معضلاتی چون فساد گسترده، اختلاس و بی‌ثباتی اقتصادی دیده‌اند و می‌بینند، هنوز تاب تحمل و صبوری ادامه راه را دارند؟ جامعه ایرانی در طول تاریخ در برابر مشکلات تا چه اندازه از خود تاب‌آوری نشان داده است؟ امروز این جامعه چقدر تاب و توان گرفتاری‌های متعدد، عمیق و درهم‌پیچیده فعلی را دارد؟ سیاستگذار برای جلب اعتماد و افزایش بردباری مردم چه راه تازه‌ای دارد و اگر از گام نهادن در این راه سر باز زده شود، چه مخاطراتی در پیش خواهیم داشت؟ 

* خون می‌چکد از دیده در این کنج صبوری / این صبر که من می‌کنم افشردن جان است (هوشنگ ابتهاج)