دانشگاه‌های شیکاگو و ییل چند نوبل گرفته‌اند؟
رقابت در نوبل
افتخار حضور نوبلیست‌ها در هیات علمی یک دانشگاه افتخار کمی نیست. شاید در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها نیز سهم بالایی داشته باشند.
افتخار حضور نوبلیست‌ها در هیات علمی یک دانشگاه افتخار کمی نیست. شاید در رتبه‌بندی دانشگاه‌ها نیز سهم بالایی داشته باشند. از هیاهویی که نوبل در جامعه جهانی به ویژه جامعه آکادمیک برپا می‌کند نمی‌توان به سادگی گذشت. دانشگاه‌ها این را افتخاری بزرگ برای خود می‌دانند که عضوی از گروه مدرسان و محققان آنها بتواند جایزه نوبل بگیرد. افتخاری که دانشگاه‌های بزرگ آمریکایی در کسب آن پیشتازند. در این میان اگرچه دانشگاهی چون هاروارد از شهرت بیشتری در دنیا برخوردار است اما در رتبه‌بندی اخذ نوبل توسط اعضای یک دانشگاه، هیچ موسسه‌ای به پای دانشگاه شیکاگو نمی‌رسد. دانشگاهی که بیش از هر دانشگاه دیگری در دنیا نوبل به خانه برده است. برابر آمار سایت این دانشگاه تاکنون 16 نوبل شیمی، 28 نوبل اقتصاد، سه نوبل ادبیات، یک نوبل صلح، 12 نوبل پزشکی و 29 نوبل پزشکی به این دانشگاه رسیده است و این دانشگاه از این حیث رکورددار است. گرچه در این میان اختلافاتی نیز بین دانشگاه‌ها وجود دارد و بعضاً نوبلیستی که همزمان در دو دانشگاه فعالیت داشته در هر دو موسسه به عنوان نوبلیست نام برده شده اما همه اینها باعث نمی‌شود که خللی در صدرنشینی شیکاگو ایجاد
شود. دانشگاه شیکاگو امسال نیز دو نوبلیست داشت که البته هر دو در رشته اقتصاد موفق به کسب این عنوان شدند. یوجین فاما استاد مالی و پدر فاینانس مدرن و لارس پیتر هانسن استاد اقتصاد و آمار در دانشگاه شیکاگو هستند که در کنار رابرت شیلر از دانشگاه ییل موفق شدند نوبل اقتصاد 2013 را به خود اختصاص دهند. همان‌طور که در ابتدای این نوشته اشاره شد موفقیت شیکاگو با هیچ دانشگاه دیگری قابل مقایسه نیست و ییل هم از این قاعده مستثنی نمی‌شود. شیکاگو در زمینه نوبل اقتصاد نیز یکه‌تاز است.
اقتصاددانان نوبلیست شیکاگو
شیکاگو برای گرفتن اولین نوبل اقتصادی تحمل زیادی نداشت. پس از اهدای اولین نوبل اقتصاد به ژان تینبرگ و رانجر فریش که هر دو اروپایی بودند و در دانشگاه‌های روتردام هلند و اسلو نروژ تدریس می‌کردند، شیکاگویی‌ها دومین نوبل اقتصاد را به آمریکا بردند. پل ساموئلسون در سال 1970 اولین نوبل اقتصاد را برای شیکاگویی برد که پیش از آن هم با جایزه نوبل چندان غریبه نبود چرا که 17 نوبل فیزیک، 10 نوبل پزشکی و پنج نوبل شیمی توسط استادان و پژوهشگران خود برده بود. شیکاگو با این پشتوانه قوی وارد رقابت نوبلیست‌ها در رشته اقتصاد شد و انگار تجربه بسیار به کارش آمد چرا که پس از آن روند خوبی را ادامه داد. دو سال بعد دوباره در سال 1972 کنث ارو نوبل اقتصاد را برای شیکاگو به ارمغان آورد و پس از آن 26 نفر دیگر توانستند نام خود را در بین نوبلیست‌های اقتصاد ثبت کنند. که در این بین افراد نام‌آشنایی چون هایک، میلتون فریدمن، جیمز بوکانان، گری بکر، رابرت لوکاس، ادوارد پرسکات و توماس سارجنت به چشم می‌خورند. شیکاگو با استفاده از همین نوبلیست‌هاست که مکتب شیکاگو را در اقتصاد به عنوان یک
مکتب شاخص مدافع بازار آزاد و استقلال سیاست‌های پولی مطرح کرده است. دانشگاه شیکاگو چند رکورد منحصربه‌فرد هم دارد.
در 45 سالی که جایزه نوبل اقتصاد اعطا شده، تنها سه بار در بین برندگان دو استاد شیکاگویی قرار داشتند. نوبل سال1990 به هری مارکوویتز و مرتون میلر به طور مشترک رسید که هر دو در دانشگاه شیکاگو بودند. در سال 2000 نیز مجدداً دو استاد شیکاگو یعنی
مک‌فادن و هکمن برنده نوبل شدند و بالاخره در سال 2007 از سه برنده مشترک نوبل اقتصاد مایرسن و هورویتز شیکاگویی بودند. شاید به تعبیری خاص و برداشتی متفاوت از واژه فوتبالی هت‌تریک بتوانیم بگوییم شیکاگو سابقه هت‌تریک در نوبل‌های اعطایی را هم دارد؛ زمانی که در سال‌های 1974، 1975 و 1976 برنده نوبل شد و سه نوبل اقتصادی متوالی را به دست آورد. انگار که سه گل اقتصادی زده باشد. هایک، کوپمانز و فریدمن سه برنده شیکاگویی این سال‌ها بودند. البته شیکاگو آمار بهتر از این هم دارد. در سال‌های 1990 تا 1994 شیکاگو نوبل‌های اقتصادی را درو کرد و به جز یک برنده مشترک معروف یعنی داگلاس نورث استاد دانشگاه‌های واشنگتن، استنفورد و برکلی کالیفرنیا شش برنده دیگر در این چهار
سال شیکاگویی بودند.
اقتصاددانان دانشگاه ییل
امسال در بین سه برنده نوبل نام یک اقتصاددان شاخص از دانشگاه ییل هم به چشم می‌خورد. رابرت شیلر علاوه بر این یکی از چهره‌های شاخص در جامعه علمی اقتصاد است از نویسندگانی است که آثارشان در این حوزه جزو پرفروش‌ها قرار می‌گیرد. اما دانشگاه ییل در میان نوبل‌های اقتصادی نمی‌تواند رقیبی برای شیکاگو تلقی شود. با این حال این دانشگاه 312 ساله نیز در ربودن جوایز نوبل کم‌فروغ نبوده است. بنا بر گزارشی که سایت واچ‌مارکت ارائه کرده در فهرست تمام جوایز نوبلی که در رشته‌های مختلف تاکنون اعطا شده این دانشگاه در 50 جایزه نقش داشته است. امسال نیز این دانشگاه دو نوبلیست تازه را در این فهرست بلندبالا جای داد. ابتدا جیمز راثمن از استادان همین دانشگاه بود که توانست نوبل پزشکی را به همراه دو نفر دیگر به طور مشترک به خود اختصاص دهد تا با اضافه شدن رابرت شیلر به عنوان برنده نوبل اقتصاد تعداد نوبلیست‌های دانشگاه ییل را به 52 برساند. اما عملکرد این دانشگاه در رشته اقتصاد چندان مورد توجه نیست و رابرت شیلر دومین اقتصاددان این دانشگاه است که به نوبل دست می‌یابد. پیش از او تنها نوبل
اقتصادی را جیمز توبین در سال 1981 برای دانشگاه ییل به ارمغان آورده بود. جیمز توبین که یک متخصص اقتصاد کلان است موفق شد به خاطر تحلیل بازارهای مالی در دوازدهمین سال از اعطای نوبل اقتصاد این جایزه را به ایالت کانکتیکات بیاورد. جایزه‌ای که در سال‌های ابتدایی شیکاگویی‌ها یک سال در میان آن را تصاحب می‌کردند. ییل بعد از آن نتوانست چندان خودی نشان دهد و دانشگاه هاروارد، پرینستون، کلمبیا، یوسی‌ال‌ای و کمبریج وارد رقابت با شیکاگو شدند؛ و در نهایت هیچ کدام نتوانستند از پیروان مکتب شیکاگو پیشی بگیرند. بر اساس گزارش سایت مارکت‌واچ دانشگاه هاروارد که پس از شیکاگو نوبل‌های زیادی را تصاحب کرده معتقد است اگر اعضای هیات علمی مشترکش با دانشگاه‌هایی چون ماساچوست و کمبریج را محاسبه کند در صدر نوبل‌برده‌ها قرار می‌گیرد. 
دیدگاه تان را بنویسید