بدبینی درباره وضعیت اقتصادی خانوار

با شروع شیوع کرونا نویسندگان دو نظرسنجی در انگلستان و سوئد در مورد اینکه افراد وضعیت اقتصادی آینده نزدیک در خانواده، ملت و جهان را چگونه ارزیابی می‌کنند، انجام دادند. همراه با عوامل روانشناختی مربوط به پردازش اطلاعات، نویسندگان این چشم‌اندازها را با رفاه مالی پیوند می‌دهند. آنها دریافتند که اگرچه به طور کلی نظرات بسیار بدبینانه است، اما تعداد قابل توجهی از افراد معتقدند که اقتصاد خانوارهای آنها عملکرد به مراتب بهتری نسبت به اقتصاد ملی و جهانی خواهد داشت و این نشان‌دهنده اثر «بهتر از حد متوسط مالی» است. علاوه بر این آنها دریافتند که بدبینی در مورد وضعیت اقتصادی خانوار در آینده و ناآگاهی از نظر مالی با کاهش رفاه مالی همراه است در حالی که وضعیت اقتصادی (بین‌المللی) چنین نیست. این مطالعه نشان می‌دهد که چگونه عوامل زمینه‌ای و جنبه‌های شخصی بهزیستی مالی را در اوقات آشفته و پرتنش شکل می‌دهند.

مقدمه، ادبیات و نتایج مقاله

گسترش کرونا یک وضعیت اضطراری جهانی برای زندگی و سلامت مردم است. در عین حال، این شیوع تاثیرات عمده‌ای بر اقتصاد هم در سطح خرد برای خانوارها و هم در سطح کلان برای کشورها دارد. صندوق بین‌المللی پول در گزارش چشم‌انداز اقتصاد جهانی خود که در ژوئن سال 2020 منتشر شده است، پیش‌بینی کرده است که به دلیل همه‌گیری کرونا، اقتصاد جهانی در سال 2020 به میزان منفی 9 /4 درصد و به شدت منقبض خواهد شد. این رکود اقتصادی بسیار بدتر از بحران مالی در سال 2008 و بدترین رکود اقتصادی از زمان رکود بزرگ است. هیچ‌کس از عواقب طولانی‌مدت این بیماری همه‌گیر بر اقتصاد جهانی اطلاعی ندارد. شوک برون‌زایی که این فاجعه طبیعی بر اوضاع اقتصادی جهانی تحمیل کرد، به نوعی یک آزمایش طبیعی است که نیازمند تحقیق برای درک تاثیر کرونا بر نتایج مالی و رفتار افراد است (گودل، 2020). با شروع شیوع کرونا، نویسندگان در دو کشور اروپایی در مورد چگونگی ارزیابی وضعیت اقتصادی آینده در مورد خانواده، ملت و کل جهان نظرسنجی کردند. علاوه بر این، آنها معیارهای مختلف فردی را در مورد عوامل روانشناختی مربوط به پردازش اطلاعات، سواد مالی و جنبه‌های احساسی بهزیستی مالی جمع‌آوری کردند. این اطلاعات به نویسندگان امکان بررسی عوامل تاثیرگذار در رفاه مالی بهتر را طی یک بحران ناگهانی مالی می‌دهد.

پاسخ به شیوع کرونا در سه ماه اول سال 2020 در کشورهای مختلف متفاوت بود. در حالی که برخی کشورها قرنطینه ملی اعلام کردند، برخی دیگر رویکرد ملایم‌تری داشتند. سوئد و انگلستان در آغاز شیوع کرونا متعلق به کشورهای دسته دوم بودند. هر دو کشور فاصله اجتماعی و کار از خانه را توصیه کردند، اما این اقدامات را از نظر قانونی لازم‌الاجرا نکردند. با این حال پس از افزایش تعداد پرونده‌ها بوریس جانسون، نخست‌وزیر انگلیس، در 23 مارس 2020 قرنطینه ملی ایجاد کرد. سوئد در طول ماه‌های بعدی بر رویکرد خود پافشاری کرد و باعث ایجاد سوال و انتقاد در بقیه کشورهای جهان شد. علاوه بر رویکرد متفاوت برای مقابله با بیماری‌ همه‌گیر کرونا، هر دو کشور از نظر تعداد سرانه مبتلایان و تلفات متفاوت بودند.

رفاه مالی یا دیدگاه خود مردم در مورد وضعیت مالی آنها گاهی اوقات به عنوان آخرین اقدام برای ارزیابی سلامت مالی پیشنهاد می‌شود. رفاه مالی به عنوان یک معیار ذهنی معمولاً به دو جنبه تقسیم می‌شود: (الف) اضطراب مالی در مورد مسائل مالی فعلی و (ب) امنیت مالی در مورد وضعیت مالی آینده فرد (لیند و همکاران، 2020، نیتمیر و همکاران، 2017).

در حالی که رفاه مالی تحت تاثیر عواملی خارج از کنترل افراد قرار دارد، اما همچنین می‌تواند نشانه‌ای از چگونگی استفاده بهتر افراد از شرایط مالی موجود باشد (Consumer Financial Protection Bureau، 2015). به عنوان مثال، کمپسون و پوپ در مارس 2020 در آغاز کرونا از خانوارهای انگلستان نظرسنجی کردند و دریافتند که 35 درصد افراد از نظر اقتصادی احساس امنیت می‌کنند و حدود 50 درصد از نظر مالی مضطرب هستند. اگرچه برخی از مطالعات عوامل مرتبط با رفاه مالی را به طور کلی بررسی کرده‌اند (برای بررسی مطالعات تجربی مرتبط، به کمپسون و همکاران 2017، تارپ 2017 مراجعه کنید) اطلاعات کمی در مورد عوامل مربوط به رفاه مالی طی یک روند سریع و غیر‌منتظره رکود اقتصادی شناسایی شده است.

تحقیقات قبلی عوامل متعددی را که بر رفاه مالی تاثیر می‌گذارند، شناسایی کرده است. برخی از آنها عبارت‌اند از:

1- محیط اجتماعی و اقتصادی مانند اقتصاد کلان، ثروت خانوار، دسترسی به آموزش و موقعیت جغرافیایی (بروگن و همکاران، 2017)، 2- دانش مالی عینی و ذهنی (جو و گرابل، 2004، لیند و همکاران، 2020)، 3- ویژگی کنترل خویشتن (استرومبک و همکاران، 2020) و 4- اجتناب از اطلاعات و جهل مالی (باررافرم و همکاران، 2020).

بیماری همه‌گیر کرونا تاثیر زیادی بر اوضاع اقتصادی جهان دارد و بنابراین بخشی غیر‌قابل اغماض از شرایط اقتصادی غالب را تشکیل می‌دهد. با این حال ممکن است افراد درک متفاوتی از چگونگی عملکرد خود در آینده نزدیک داشته ‌باشند. به‌علاوه، آنها ممکن است چشم‌انداز اقتصاد کلان را متفاوت ببینند. به عنوان مثال، احتمالاً افراد پیش‌بینی متفاوتی درباره وضعیت بقیه شهروندان در کشورشان و در بقیه جهان خواهند داشت. انتظارات در مورد وضعیت مالی شخصی و همچنین اقتصاد کلان نیز ممکن است بر درک افراد از امنیت مالی تاثیر بگذارد. علاوه بر این، تفاوت‌های فردی ممکن است منجر به استراتژی‌های مختلف کنار آمدن با وضعیت اقتصادی در طی شیوع این بیماری که بر سطح رفاه مالی تاثیر می‌گذارد، بشود. به عنوان مثال افراد با سطح ناآگاهی مالی پایین ممکن است رویکرد فعال‌تری در مدیریت امور مالی خود، جست‌وجو و استفاده از مشاوره در مورد چگونگی کنار آمدن با کاهش درآمد، عدم اطمینان مالی و... داشته باشند. به‌علاوه، افراد با دانش مالی مرتبط، در مقایسه با افراد با سواد مالی پایین ممکن است بهتر بتوانند از پس بحران مالی برآیند.

اطلاعات کمی درباره اینکه چگونه جنبه‌های روانشناختی مربوط به پردازش اطلاعات با رفاه اقتصادی در اوقات آشفته و پراسترس ارتباط دارد، دردسترس است. مطالعات قبلی نشان داده که سرمایه‌گذاران در هنگام رکود بازار از وضعیت سبد سرمایه‌گذاری خود چشم‌پوشی می‌کنند، پدیده‌ای که به آن اثر شترمرغ گفته می‌شود (کارلسون و همکاران، 2009). نویسندگان ناآگاهی مالی را تمایل به غفلت و پرهیز از اطلاعات مالی مربوطه که آزادانه در دسترس است تعریف می‌کنند (باررافرم و دیگران، 2020). به عنوان مثال، افراد ممکن است عمداً از اطلاعات موجود اجتناب کنند (به عنوان مثال، در مورد مجازات‌های پرداخت بدهی)، واقعیت‌هایی را که با امیدها و اعتقادات آنها متناسب نیست نادیده بگیرند (به عنوان مثال، بحران چه تاثیری بر اقتصاد جهانی خواهد گذاشت)، چگونه نتایج کوچک انباشته شده و خروجی قابل توجهی پدید می‌آورند را نادیده بگیرند (به عنوان مثال، چگونه پرداخت حداقلی کارت‌های اعتباری هزینه‌های قابل توجهی را تحمیل می‌کند) یا تصمیم‌گیری را به طور کلی نادیده بگیرند. از یک طرف جهل سعادت است؛ از طرف دیگر، افراد با پنهان کردن سر در ماسه، امکان واکنش به موقع نسبت به تغییرات وضعیت مالی را از خود سلب می‌کنند و عدم اطمینان از وضعیت مالی خود را افزایش می‌دهند.

این مطالعه نقش بیماری‌های همه‌گیر را در امور مالی شخصی بررسی می‌کند. مشارکت این مطالعه از دو جنبه است. در ابتدا بررسی می‌کنند که انتظارات در آینده از وضعیت اقتصادی خصوصی، ملی و جهانی در آغاز رکود اقتصادی ناشی از همه‌گیری کرونا در انگلستان و سوئد چیست. علاوه بر این نویسندگان بررسی می‌کنند که چگونه چشم‌انداز وضعیت مالی آینده همراه با عوامل روانشناختی مربوط به اجتناب از اطلاعات و سواد مالی با رفاه مالی طی یک بحران اقتصادی مداوم مرتبط هستند.

نویسندگان با بیش از دو هزار نفر در انگلستان و سوئد نظرسنجی آنلاین انجام دادند. آنها احساسات مردم را در مورد وضعیت مالی شخصی و اقتصادی کلان آینده آنها و همچنین تفاوت‌های فردی مربوط به جهل مالی، سواد مالی و رفاه مالی استخراج کردند. آنها دریافتند که گرچه به طور کلی افراد نسبت به شرایط آینده بدبین هستند، اما انتظارات مردم از وضعیت اقتصادی شخصی آنها بهتر از کل کشور یا جهان است و به چیزی اشاره می‌کند که نویسندگان آن را «اثر مالی بهتر از حد متوسط» می‌نامند. چشم‌انداز وضعیت مالی شخصی (اما نه ملی یا جهانی) به طور قابل توجهی به رفاه مالی در انگلیس و سوئد مرتبط است. علاوه بر این، متوجه شدند که ناآگاهی از نظر مالی با کاهش رفاه مالی همراه بود، در حالی که تاثیر سواد مالی و تحصیلات بر رفاه مالی کمتر مشخص است. اگرچه این مطالعه به طور واضح برای مقایسه بین‌کشوری طراحی نشده ‌است، با وجود تفاوت‌های آشکار در رویکرد عمومی نسبت به بیماری همه‌گیر کرونا بین این دو کشور، تاثیرات مشابه احساسات در مورد آینده، جهل، جنسیت و درآمد در سراسر انگلیس و سوئد مشاهده شد.

نویسندگان در این مطالعه بررسی کردند که چگونه برداشت‌های فردی از چشم‌انداز اقتصادی آینده از وضعیت اقتصادی خصوصی، ملی و جهانی طی بیماری همه‌گیر کرونا و رکود اقتصادی همزمان شکل گرفته است. علاوه بر این، آنها ارتباط بین رفتار ناآگاهانه اقتصادی و رفاه مالی را در این اوقات نامطلوب و آشفته اقتصادی بررسی کردند.

نتایج مطالعه خبرهای بد و خوبی را ارائه می‌دهد. خبر بد این است که مردم نسبت به چشم‌انداز اقتصادی برای آینده بسیار بدبین هستند. با این حال، آنها به طور کلی نسبت به وضعیت اقتصادی شخصی خود در مقایسه با اقتصاد ملی و جهانی کمتر بدبین هستند. این امر به اثرگذاری مالی بهتر از حد متوسط اشاره دارد. گرایشی که مردم خودشان را بهتر از بیشتر افراد ارزیابی می‌کنند از جمله تاثیرات مستند در ادبیات اجتماعی‌-‌روانشناسی است (آلیک و گوورون، 2005، اسونسون، 1981، زن و همکاران، 2020). اثر بهتر از حد متوسط ویژگی‌های مشترکی با تعصب خوش‌بینی -‌گرایش به ارزیابی بیش از حد شانس خوشبختی و دست‌کم گرفتن خطر برای بدبختی‌- دارد (شاروت و همکاران، 2011، وینستین، 1980). مفهوم آنچه در اینجا به عنوان اثر مالی بهتر از حد متوسط می‌شناسیم این است که افراد اگرچه بدبین هستند، اما فکر می‌کنند که در کشور خود یا کل جهان بهتر از دیگران عمل خواهند کرد. در یک سطح کلی، تاثیر مالی بهتر از حد متوسط می‌تواند به این معنی باشد که مردم نسبت به کالیبره شدن بهتر انتظارات از آینده آمادگی کمتری برای شوک‌های منفی طولانی‌مدت در اقتصاد خود دارند. نویسندگان دریافتند که چشم‌اندازهای آینده مرتبط با شیوع کرونا به رفاه اقتصادی افراد مرتبط است. افرادی که چشم‌اندازهای بدبینانه‌تری برای وضعیت اقتصادی آینده خانوار گزارش کرده‌اند از رفاه مالی پایین‌تری نیز برخوردار هستند. چنین ارتباطی برای چشم‌اندازهای بدبینانه مربوط به ملت‌ها و اقتصاد جهانی ظاهر نشد که خود نشان می‌دهد زمینه اقتصاد کلان برای رفاه مالی کمتر مرتبط است.

خبر خوب این است که نتایج حاکی از آن است که تاثیر منفی کرونا بر رفاه مالی می‌تواند تا حدی با پردازش فعال اطلاعات جبران شود. افرادی که سطح ناآگاهی مالی آنها پایین است رفاه مالی بیشتری را گزارش کردند. بنابراین نادانی سعادت نیست. حداقل نه وقتی که صحبت از رفاه اقتصادی هنگام رکود اقتصادی ناگهانی مانند بیماری همه‌گیر کروناست.

برخی از محدودیت‌های این مطالعه نیز باید ذکر شود. اول از همه، هر دو نمونه ما در مقایسه با جمعیت کشور کمی تحصیل‌کرده‌تر هستند و بنابراین نماینده جامعه نیستند. اگر به عنوان مثال افراد با تحصیلات بالاتر تمایل داشته باشند که از نظر ثبات شغل بهتر از کارگران با تحصیلات پایین‌تر در یک دوره مالی باشند، نتیجه «اثر بهتر از متوسط» کاملاً منطقی است. علاوه بر این، در این مطالعه به مقایسه مستقیم این دو کشور پرداخته نشده است زیرا تفاوت‌هایی در نمونه و زمان ارسال نظرسنجی وجود دارد. با وجود این یافته‌های این مطالعه برخی از بینش‌ها را درباره احساسات مردم در دو کشوری نشان می‌دهد که رویکرد متفاوتی داشتند و به میزان مختلفی تحت تاثیر کرونا قرار گرفتند. جالب توجه است که یافته‌های کلیدی این مطالعه با وجود این تفاوت‌ها در دو نمونه سازگار است.

بحران بهداشتی مداوم ناشی از بیماری همه‌گیر کرونا زندگی بسیاری از مردم را تغییر داده است. در بسیاری از کشورها مرزها، مدارس و برخی از دفاتر به طور نامحدود بسته شده‌اند و فروشگاه‌های مواد غذایی نیز با کمبود کالاهایی که نیازهای اساسی افراد را پوشش می‌دهند مانند کاغذ توالت، صابون یا غذای خشک، مواجه هستند. این تغییرات غیرمنتظره در زندگی روزمره عدم اطمینان زیادی را در بین مردم ایجاد کرده است. نویسندگان نشان داده‌اند که علاوه بر نگرانی‌های بهداشتی، شیوع کرونا همچنین به چشم‌اندازهای بسیار بدبینانه برای آینده مالی دامن زده است. مقیاس نهایی تاثیرات کرونا هنوز ناشناخته است. در حالی که هنوز در مورد مدت زمان دوام کرونا قطعیتی وجود ندارد، بسیاری از افراد پیش‌بینی می‌کنند که وضعیت مالی آنها رو به افول است. زمان نشان خواهد داد که چه مدت اقتصاد ملی قفل شده است. با این حال، این مطالعه نشان می‌دهد که تغییرات در اقتصاد ملی و جهانی (در مقایسه با اقتصاد شخصی) تاثیر کمی بر رفاه مالی دارد. بنابراین برای جلوگیری از کاهش بیشتر رفاه مالی، تمرکز بر بهبود فرصت‌های اقتصادی درک‌شده از خانوارها برای کمک به آنها در عبور از بحران ناشی از شیوع کرونا بسیار ضروری است. علاوه بر این برجسته‌تر و قابل درک‌تر ساختن اطلاعات واقعی و همچنین کمک به افراد برای تجزیه و تحلیل و تفسیر آنها به روشی عینی و ساده ممکن است رویکردی مطلوب باشد تا به افراد کمک کند از خود در برابر تاثیر منفی درک‌شده (و واقعی) بیماری کرونا بر اقتصادشان محافظت کنند.