تاریخ انتشار:
معادله برای نقد دولت
کتابی پر از نمودار و جدول؛ که در سال ۹۱ و در ویراست سوم، سه نویسنده به تک‌نویسنده اصلی آن اضافه شده‌اند.
کتابی پر از نمودار و جدول؛ که در سال ۹۱ و در ویراست سوم، سه نویسنده به تک‌نویسنده اصلی آن اضافه شده‌اند. شکل و شمایل فهرستش به کتاب‌های معمولی دیگر نمی‌ماند. این کتاب یک مقدمه کلی دارد که از سوی نویسنده نخست، یعنی مسعود نیلی تحریر شده است و سپس در ابتدای تمام فصل‌های پنج‌گانه‌اش یک مقدمه دیگر آمده است. جالب آنکه حتی نویسندگان به تناسب موضوع، در ابتدای بعضی از بخش‌ها هم یک مقدمه مجزا نوشته‌اند.
این کتاب سه مسیر متمایز برای تاثیر فعالیت‌های دولت بر رشد اقتصادی در نظر گرفته است. مسیرهایی که به ترتیب بر ساز و کارهای بودجه‌ای، تصدی‌های دولت در حوزه بنگاه‌های اقتصادی و اموری از قبیل تعیین قیمت کالاها و خدمات در سطح خرد و اختلال‌های ایجاد‌شده در سطح کلان تمرکز کرده‌اند.
می‌توان گفت این اثر به زعم نگارنده اولیه در چهار حوزه توانسته است به ادبیات علم اقتصاد در ایران بیفزاید. نخست: عرضه چاره‌جویی مفهومی به خواننده برای مواجهه با مقولات مرتبط با دولت و رشد اقتصادی. دوم: بیان نقش تاریخی دولت با تاکید بر حوزه مالی و با بهره‌گیری از همه آمار و ارقام قابل دسترس. سوم: معرفی شاخص‌هایی که فعالیت دولت را در عرصه‌های بودجه عمومی، بنگاه‌داری و مداخله در بازارهای مختلف اندازه‌گیری می‌کند؛ و در نهایت چهارم: نمایش دادن اینکه کدام گروه از فعالیت‌های دولت، موافق رشد و کدام کند‌کننده رشد و در نتیجه مانع افزایش سطح رفاه جامعه است، در قالب یک مدل رشد و با تاکید بر نقش دولت.
در فصل نخست این کتاب نظریه دولت در چارچوب اقتصاد بخش عمومی و اقتصاد سیاسی مورد بررسی قرار گرفته و سپس در محدوده علم اقتصاد کلان، به ارتباط بین کارکردهای دولت و رشد اقتصادی پرداخته می‌شود.
فصل دوم خواننده را با کارکرد تاریخی دولت در ایران آشنا می‌کند. در این فصل اندازه و روند مخارج دولت در یکصد سال گذشته ایران مورد بررسی قرار می‌گیرد و سیر تاریخی آن از زمانی که کارکرد دولت نه در چارچوب مباحث مدرن انتخاب عمومی بلکه تنها به عنوان نهاد قدرت حاکم بر قدرت‌های رقیب شکل گرفته بود تا زمانی که دولت موفق به دیوان‌سالاری فراگیر و نیز سرمایه‌گذاری در زیر‌بناها شد و... تا به امروز مطالعه می‌شود.
در سومین فصل، مبانی آماری مورد نیاز برای تخمین یک مدل اقتصادسنجی رشد با محوریت نقش دولت، فراهم می‌شود. شاخص اندازه دولت که از تقسیم مخارج بر تولید ناخالص داخلی محاسبه می‌شود یکی از متغیرهایی است که بر اساس مبانی نظریه مطرح‌شده در فصل نخست مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فصل را می‌توان یکی از حجیم‌ترین و پرمایه‌ترین بخش‌های کتاب دانست. چهارمین فصل تلاش کرده تا مداخلات دولت در بازارهای مختلف را کمی کرده و برای هر یک شاخصی ارائه دهد؛ همه اینها برای آن است که نگارندگان در فصل‌های قبل تلاش کرده‌اند تا نشان دهند ضروری است که دخالت‌های گسترده غیر‌بودجه‌ای دولت را در مدل‌های رشد وارد کنند و لازمه این کار کمی کردن این دخالت‌هاست. آخرین فصل این کتاب هم به معادلات متعددی اختصاص دارد که برای توضیح رفتار رشد اقتصادی در ایران تخمین زده می‌شوند. در این معادلات علاوه بر متغیرهای سنتی به کار گرفته شده در تئوری‌های رشد، شاخص‌های اختلال و اثر‌بخشی، شاخص تصدی‌ها، شاخص اندازه دولت به تفکیک هزینه‌های سرمایه‌گذاری و... مورد استفاده قرار گرفته شده‌اند.
دیدگاه تان را بنویسید