فصل نو گردشگری

شاید در سال‌هایی که سرویس گردشگری و میراث فرهنگی رسانه‌ها، در سکوت خبری حاصل از رعب و وحشت نسبت به برخورد بازدارنده سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به سر می‌بردند و قادر نبودند حجم گسترده اخبار مربوط به تخریب و از بین رفتن بناهای تاریخی مختلف یا آمارهای مربوط به کاهش جذب گردشگر در کشور و... را منتشر کنند و به نظر می‌رسید که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هیچ برنامه و انگیزه‌ای برای رونق بخشیدن به بازار گردشگری و حفظ میراث فرهنگی کشور ندارد، تصور اینکه در سال‌های نه‌چندان دور در ایران دولتی روی کار بیاید که اقدام به تخصیص ویزای فرودگاهی سفر به ایران برای 180 کشور کند، دور از ذهن می‌نماید.
با این حال، این اتفاق افتاد و دوران ریاست بقایی، ملک‌زاده، موسوی و... به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تمام شد و دولت یازدهم که بر کار آمد سعی کرد تا جای ممکن از ایفای نقش سیاسی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بکاهد و شخص رئیس دولت و تعدادی از معاونانش نیز بنا را بر این گذاشتند که متفاوت از روند دو دولت گذشته اقداماتی در راستای افزایش سهم گردشگری در تولید ملی انجام دهند.
این اقدامات که شاید مهم‌ترین آنها را بتوان تخصیص معافیت‌های مالیاتی برای هتلداران و هتل‌سازان و همچنین ایجاد تسهیلاتی برای گرفتن ویزا توسط مسافران خارجی برای ورود به ایران عنوان کرد، گاهی با انتقادات تند داخلی هم مواجه می‌شدند، ولی با این حال به دلیل تمایل دولت بر توسعه گردشگری و بهره‌برداری از عواید آن، اغلب مسوولان دولتی تمام‌قد از این سیاست‌ها پشتیبانی کرده و عزم خود را برای اجرای آن جزم کردند.

چرا گردشگری مهم است؟
گردشگری پس از صنایع نفت و خودروسازی، سومین صنعت درآمدزای دنیا به شمار می‌آید، بنابراین اغلب کشورهایی که منابع تاریخی و طبیعی مناسبی برای جذب گردشگر به کشورشان دارند، از این ظرفیت در راستای بهبود وضعیت اقتصادی خود بهره می‌برند.

از بد و خوب آمارهای گردشگری در ایران
آمارهای مربوط به گردشگری در ایران از نگاهی بسیار غم‌انگیز به نظر می‌رسند. مثلاً گرچه بر اساس گزارش سازمان جهانی گردشگری، ایران رتبه دهم جاذبه‌های باستانی و تاریخی و رتبه پنجم جاذبه‌های طبیعی را در جهان داراست و یکی از امن‌ترین کشورهای منطقه و جهان از لحاظ امنیت برای گردشگران خارجی به حساب می‌آید ولی آمارهای مربوط به بازدید گردشگران از جاذبه‌های گسترده گردشگری در ایران با کشورهای فقیر از نظر جاذبه‌های گردشگری قابل مقایسه است.
چندی پیش مسعود سلطانی‌فر، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، رتبه جهانی ایران از نظر ورود گردشگر به کشور را رتبه 46 جهان عنوان کرد، ایران از جهت درآمدهای ارزی توانسته است رتبه 35 دنیا را به خود اختصاص دهد.
همچنین در حالی ‌که سال گذشته از محل جابه‌جایی یک میلیارد و 250 میلیون گردشگر میان کشورهای مختلف جهان یک هزار و 500 میلیارد دلار درآمد نصیب کشورهای جهان شده است، ایران با جذب فقط یک میلیارد و 500 میلیون دلار از محل درآمدهای گردشگری جهان، سهم ناچیزی را از محل درآمدهای گردشگری جهان به خود اختصاص داده است. بنا بر آنچه گفته شد مشخص است بنا به دلایل مختلف ایران تاکنون قادر نبوده است از ظرفیت‌های گردشگری کشور که در دنیا کم‌مانند است در جهت افزایش تولید ناخالص داخلی، ایجاد اشتغال و بهبود رفاه عمومی استفاده کند.
ظرفیتی که به نظر می‌رسد گرچه اکنون بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته و در راستای آن اقداماتی مفید و موثری مدنظر قرار گرفته شده است ولی به‌زعم کارشناسان حوزه گردشگری به دلیل مشکلات بسیاری از جمله موانع فرهنگی و زیرساختی تا رسیدن به مرحله بهره‌گیری مناسب از ظرفیت‌های موجود در حوزه‌های گردشگری کشور راه درازی پیش رو داریم و برای حرکت در جهت بهبود بیشتر نیازمند آن هستیم که اجرای سیاست‌های تاثیرگذار بیشتری در دستور کار دولت قرار گیرد.