اسرائیل و عربستان سعودی

اکنون منافع مشترک، اسرائیل و جهان عرب را به یکدیگر نزدیک کرده است. در کارتونی که در یک روزنامه سعودی منتشر شد مقامات از بمب‌های انتحاری داعش ابراز خوشحالی می‌کنند. این روزها کاریکاتورهای مربوط به یهودیان یا رژیم صهیونیستی -‌‌که دشمن قدیمی اعراب هستند-‌ در مطبوعات خودنمایی می‌کند.
بنابراین تعجبی نداشت که هنگامی که در 4 ژوئن عربستان و اسرائیل در کنفرانسی در آمریکا اعتراف کردند مجموعه‌ای از جلسات را با یکدیگر برگزار کرده‌اند نشانه‌های مخالفت اندک بود. به گفته ایلان میزراهی رئیس سابق شورای امنیت ملی اسرائیل «بهبود روابط آنها نشانه‌ای از وجود منافع راهبردی مشترک است. سعودی‌ها همانند ما از ایران و داعش می‌ترسند و نگران آن هستند که آمریکا به اندازه گذشته خود را متعهد نداند».
این اولین بار نیست که عربستان با رژیم اسرائیل گفت‌وگو می‌کند. در دهه 1960 و تحت حمایت بریتانیا، عربستان سعودی و اسرائیل نیروهای وفادار یمن را مسلح کردند تا بتوانند نیروهای اعزامی جمال عبدالناصر رئیس‌جمهور وقت مصر را شکست دهند. مقامات قدیمی اسرائیل هنوز دعوتنامه‌های مخفیانه دهه 1980 به مقر شاهزاده بندر بن سلطان سفیر وقت عربستان در آمریکا را به خاطر دارند. مقامات دو کشور در مذاکرات صلح نیز با یکدیگر آشکارا گفت‌وگو کردند.
اما ظهور بهار عربی و احتمال توافق باراک اوباما با ایران وضعیت را برای دو متحد نزدیک آمریکا در منطقه دگرگون ساخت. در سایر نقاط نیز تصویر اسرائیل به عنوان دشمن اصلی جهان عرب و تصویر دولت‌های عرب به عنوان قهرمانان منجی فلسطین رنگ باخته است. از سوی دیگر با وجود صحبت‌های بشار اسد درباره مقاومت در مقابل اسرائیل، چهار دهه است که مرزهای مشترک سوریه و اسرائیل آرام و بدون تنش مانده‌اند. عبدالفتاح السیسی رئیس‌جمهور مصر که دو سال پیش به قدرت رسید می‌گوید با بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل «زیاد» گفت‌وگو می‌کند. او در طول جنگ اسرائیل با غزه در سال 2014 مرزها را بست و حماس، جنبش اسلامی فلسطین، را غیرقانونی خواند. به گفته یوسی الفریک مقام سابق اطلاعاتی اسرائیل امروزه همگان هواپیماهای بدون سرنشین اسرائیلی را خریداری می‌کنند. در برخی زمان‌ها حتی افکار عمومی جهان عرب هم ممکن است تغییر کنند. نظرسنجی اخیر یک سازمان اسرائیلی در عربستان سعودی مدعی است که فقط 18 درصد از سعودی‌ها اسرائیل را دشمن اصلی خود می‌دانند در حالی که 22 درصد به داعش و 53 درصد به ایران به عنوان تهدید اصلی اشاره می‌کنند. با این حال هرگز احتمال نمی‌رود که تحولات به معنای برقراری رابطه بین اسرائیل و ایران همانند دوران قبل از انقلاب باشد. در آن زمان هزاران اسرائیلی از جمله عوامل موساد به راحتی در تهران زندگی می‌کردند. اکنون نیز انتظار نمی‌رود دفاتر بسته‌شده نمایندگی اسرائیل در مسقط و ابوظبی بازگشایی شوند. واقعیت آن است که اشتیاق آقای نتانیاهو برای برقراری رابطه با اعراب از خود آنها بیشتر است. ارسال پیام‌های یکسان و همسو با او از جانب اعراب به واشنگتن و اروپا به او کمک می‌کند از حالت انزوا خارج شود. باید توجه داشت که مذاکره‌کننده اسرائیلی دور گلد (Dere Gold) که سمت مدیرکلی وزارت امور خارجه را بر عهده می‌گیرد در مقایسه با همتای سعودی خود شانس بیشتری برای به قدرت رسیدن دارد.
اما حتی اگر حمایت اعراب از فلسطینیان در حد لقلقه زبان باشد باز هم اعراب قصد ندارند به‌طور آشکارا فلسطین را کنار بگذارند. به گفته بروس رایدل از اندیشکده بروکینگز (Brookings) «ممکن است جنگی دیگر در غزه رخ دهد و همه چیز به حالت گذشته بازگردد». هنوز تا زمانی که کارتون‌های ضد‌اسرائیلی و ضد یهودی به طور کامل از مطبوعات حذف شوند راه زیادی باقی مانده است.