میزان بودجه ایران برای بارور کردن ابرها، اختلاف ۱۷۰ میلیارد‌تومانی با دیگر کشورها دارد
باران‌های میلیاردی بر فراز کلانشهرها
در حالت کلی، بارور کردن ابرها را باید راهی برای تعدیل آب و هوا دانست. یعنی برخلاف چیزی که بسیاری تصور می‌کنند این کار تنها برای بارش در زمان خشکسالی نیست. کما‌اینکه آمار به خوبی این مساله را تایید می‌کند که کشورهایی از قبیل کره جنوبی یا چین از این کار برای جلوگیری از تگرگ یا برطرف کردن مه استفاده کرده‌اند.
شاید بتوان اولین قدم‌هایی را که برای بارور کردن ابرها برداشته شد زمانی دانست که کورت ونه‌گات، نویسنده آمریکایی‌تبار در حال گذراندن بلوغ نویسندگی خود بود. آن زمان برادرش، برنارد ونه‌گات در حال برداشتن اولین قدم‌ها برای رسیدن به نتیجه در بارور کردن ابرها بود. کورت بخش داستان را بارور کرده بود و حالا نوبت به برنارد رسیده بود که دستی در بارور کردن آسمان داشته باشد. در حالت کلی، بارور کردن ابرها را باید راهی برای تعدیل آب و هوا دانست. یعنی برخلاف چیزی که بسیاری تصور می‌کنند این کار تنها برای بارش در زمان خشکسالی نیست. کما‌اینکه آمار به خوبی این مساله را تایید می‌کند که کشورهایی از قبیل کره جنوبی یا چین از این کار برای جلوگیری از تگرگ یا برطرف کردن مه استفاده کرده‌اند. در عین حال، تایلند از سال 1989 تاکنون از بارور کردن ابرها برای خاموش کردن آتش جنگل‌های خود بهره برده است که باید آن را در قالب همان افزایش باران گنجاند. همزمان، برخی کشورهای دیگر نیز از بارور کردن ابرها برای حاصلخیز کردن خاک خود استفاده می‌کنند. با این حال، باید چین، کره جنوبی و تایلند را از پیشگامان بارور کردن ابرها دانست. وجه مشترکی که این
کشورها دارند، خشکی و خشکسالی است که با ایران مشترک است. یعنی بیشتر کشورهایی که از بارورسازی ابرها استفاده می‌کنند، از بارش‌های طبیعی سرشار، محروم‌اند و بارور کردن ابرها را راهی برای افزایش بارش‌های خود می‌دانند. البته این فناوری تنها برای ایجاد بارش‌های مصنوعی باران نیست چرا که برای بارش برف نیز از همین روش استفاده می‌شود. چین نیز یکی از کشورهایی است که از این روش هم برای باران و هم برای برف استفاده کرده است. در حالت کلی، بیشتر کشورها از روش یدید نقره برای بارور کردن ابرها استفاده می‌کنند. هرچند روشی که هر کشوری برای این کار استفاده می‌کند، ربط مستقیمی به نوع اقلیم و آب و هوای کشور مربوطه و البته دما و شرایط حاکم بر آن دارد. با این حال ، روش یدید نقره یکی از روش‌هایی است که بیشتر کشورها از آن استفاده می‌کنند چرا که یدید نقره قدرت جذب رطوبت بالایی دارد. در بارور کردن ابرها، یدید نقره با در نظر گرفتن بهترین فاصله و جهت، به داخل ابرها شلیک می‌شود. بعد از نفوذ به ابرها، یدید نقره شروع به سوختن می‌کند و دود حاصل از آن، شروع به جذب رطوبت می‌کند. در نهایت این قطرات تبدیل به آب شده و با سنگین شدن ابر، بارش روی
می‌دهد. از زمانی که گلوله‌های یدید نقره به داخل ابر نفوذ می‌کند، 20 تا 30 دقیقه طول می‌کشد تا بارش روی دهد.
چین ؛ پیشگام در بارورسازی ابرها
شاید بتوان یکی از پیشروترین کشورها در حوزه بارور کردن ابرها را چین دانست. این کشور به دلیل خشکسالی‌های بسیاری که با آن روبه‌رو است، بسیار قبل از ایران به سمت بارور کردن ابرها رفته است. چین حتی در رقابت‌های تابستانه المپیک 2008 از این روش برای کنترل باران و در دست گرفتن اوضاع برگزاری رقابت‌ها نیز استفاده کرده بود. آن‌طور که برخی گزارش‌ها نشان می‌دهد، چین رقمی در حدود 60 تا 90 میلیون دلار در سال را برای فناوری‌هایی از قبیل بارور کردن ابرها اختصاص می‌دهد. این رقم چیزی در حدود 180 میلیارد تومان را به دست می‌دهد که در مقایسه با رقم 10 میلیارد‌تومانی اعلام‌شده از سوی معاون وزیر نیروی ایران، اختلاف 170 میلیارد‌تومانی دارد. در عین حال، آمریکا رقمی در حدود 15 میلیون دلار در سال را برای این کار پیش‌بینی کرده است که چیزی حدود 45 میلیارد تومان می‌شود. برخی منابع این‌طور عنوان می‌کنند که چین در سال 2011 رقمی در حدود 150 میلیون دلار را برای تنها یکی از برنامه‌های خود در حوزه بارور کردن ابرها اختصاص داده است. هرچند شاید نتوان رقم مشخصی را برای برنامه‌های
واحد و مجزای بارور کردن ابرها در نظر گرفت. در عین حال، مساله بودجه سالانه‌ای که برای این کار در نظر گرفته می‌شود، اهمیت بسیاری دارد. ایران از 16 سال گذشته تاکنون به صورت پراکنده از بارور کردن ابرها استفاده کرده است اما به‌طور قطع، نیاز به استفاده از مطالعات کشورهای پیشرو برای توسعه فناوری‌های خود در این بخش دارد. از چندی قبل، پروژه‌های مربوط به این فناوری در مرکز ملی تحقیقات و مطالعات باروری ابرها انجام می‌شود که زیر نظر وزارت نیرو است. در این میان و در حالی که بیشتر کشورها از روش پرتاب زمین به هوا برای بارور کردن ابرها استفاده می‌کنند، سایت این مرکز مطالعات، عنوان کرده است از کلیه روش‌ها برای بارور کردن ابرها استفاده می‌شود. در این میان، با وجود نیازی که ایران به استفاده از مطالعات بین‌المللی دارد، برای اولین بار در سال 87 بود که توانست بدون کارشناسان خارجی، فعالیت‌های مربوط به بارور کردن ابرها را انجام دهد. با وجود تمام هزینه‌هایی که کشورهای مختلف برای بارور کردن ابرها می‌پردازند، هنوز هم بر سر موثر بودن یا نبودن این کار، تردیدهای بسیاری وجود دارد. یکی از فعالان این حوزه در مصاحبه‌ای که با سایت
«ساینتیفیک آمریکن» داشته، عنوان می‌کند هنوز تردیدهای بسیاری در خصوص موثر بودن این روش برای ایجاد بارش‌هایی امن وجود دارد. اما بازهم بسته به میزان نیازی که هر کشور به این بارش‌ها دارد، می‌توان به آن خوش‌بین بود. آن‌طور که پیش از این یکی از سایت‌های چین گزارش داده بود، بر اساس مطالعاتی که در سال 2003 از سوی آکادمی علوم آمریکا منتشر شده بود، با وجود 30 سال سابقه‌ای که در این کار وجود دارد، هنوز نتیجه مشخصی نیست که بتوان به‌طور قطع از تاثیر بارور کردن ابرها صحبت کرد. در این میان، جامعه هواشناسی آمریکا این مساله را رد و عنوان کرده است برخی مطالعات نشان از تاثیر 10درصدی بارور کردن ابرها بر میزان بارش دارد. همین نهاد، گزارش داده است که بارور کردن ابرها در نهایت می‌تواند در بارش‌های فصلی تاثیر داشته باشد. در چنین شرایطی، آمار نشان می‌دهد چین حدود 55 میلیارد تن باران مصنوعی را از طریق بارور کردن ابرها به دست آورده است که نتیجه قابل توجهی است. در این حال، با توجه به شرایطی که ایران در خشکسالی دارد، به نظر می‌رسد چاره‌ای به غیر از روی آوردن به سمت این فناوری چند ده‌ساله ندارد.
منبع: مقالات سایت ساینتیفیک آمریکن
دیدگاه تان را بنویسید