با ترامپ چه کنیم؟

دو هفته از روی کار آمدن ترامپ می‌گذرد و به نظر می‌رسد او در این مدت‌زمان کوتاه سعی داشته قواعد بازی را در روابط بین‌الملل و سیاست خارجی به هم بریزد. شخصیت غیرقابل پیش‌بینی و اتخاذ سیاست بدون در نظر داشتن پیامدهای آن را می‌توان مهم‌ترین شواهد این مدعا دانست. واقعیت این است که ترامپ به‌گونه‌ای پیش می‌رود، که بعضاً دانش روابط بین‌الملل نیز به زحمت می‌تواند قاعده‌مندی خاصی برای آن ارائه دهد. اما اگر از رویکرد نظریه بازی که چنددهه‌ای با روابط بین‌الملل پیوند خورده است، کمک بگیریم، شاید بتوان به توضیحات قابل قبولی از وضع موجود دست یافت. مسلماً اکنون بیش از هرزمان دیگری مهم است بدانیم که چگونه باید در برابر چنین شخصیتی که سکان هدایت ایالات متحده را به دست گرفته، رفتار کنیم. شاید نظریه مرد دیوانه که به‌عنوان یکی از ویژگی‌های سیاست خارجی ریچارد نیکسون، سی‌و‌هفتمین رئیس‌جمهور ایالات متحده، از آن یاد می‌شود، بتواند در این زمینه راهگشا باشد. حال باید دید آیا واقعاً تاریخ به‌گونه‌ای دیگر تکرار می‌شود یا خیر. در پرونده پیش رو، سعی کرده‌ایم از منظر نظریه بازی شرایط موجود را بررسی کنیم. بدین منظور به سراغ مثال‌های مهم تاریخی رفته‌ایم که در آنها نظریه بازی به توضیح بحران‌ها یا وقایع مهم سیاسی و بین‌المللی کمک کرده است. همچنین در چارچوب یک میزگرد، تاریخ دانش روابط بین‌الملل را به‌طور مختصر تورق کرده‌ایم تا بدانیم رویکردهای کمی و ریاضی تا چه حد در تبیین روابط میان کشورها و مسائل مرتبط با آنها موثر بوده‌اند. تمامی این تحلیل‌ها نهایتاً به اینجا ختم می‌شود تا اختصاصاً پاسخ مناسبی برای این پرسش بیابیم که در عصر ترامپ چگونه باید به سیاست‌های اتخاذشده از سوی او عکس‌العمل نشان داد. این امر به‌ویژه برای ما ایرانیان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چراکه به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم تحت تاثیر نتایج حاصل از این تصمیمات قرار داریم.