داده‌ها و توسعه

آفریقا قاره داده‌های گمشده است. کمتر از نیمی از تولدها ثبت می‌شوند و برخی کشورها چند دهه است آمارگیری نکرده‌اند. فقط شهرهای بزرگ و خیابان‌های اصلی در نقشه‌ها قابل شناسایی هستند، بقیه نقاط نقشه همانند صحرای بزرگ خالی از همه چیز است. فقدان داده‌ها دامنگیر کشورهای در حال توسعه دیگر نیز شده است. مناطق حاشیه‌نشینی که پیرامون اکثر شهرهای آمریکای لاتین واقع شده‌اند هیچ‌گاه در نقشه نمی‌آیند و حتی برآورد جمعیت آنها نیز مبهم است. افغانستان هنوز از سرشماری سال 1979 استفاده می‌کند هر چند آن آمارگیری نیز پس از کشته شدن آمارگیران به دست مجاهدین ناتمام ماند. در کشورهای ثروتمند می‌توان در مورد هر شیء و فعالیت داده گرفت و تحلیل کرد. شکاف بزرگ داده‌ها هم‌اکنون نمایان است. فقدان داده‌های معتبر در کشورهای فقیر هم توسعه و هم مقابله با فجایع را با مشکل مواجه می‌سازد. هنگامی که موسسه خیریه ام‌اس‌اف در اوایل امسال برای مقابله با ابولا به نیجریه رفت، نقشه‌های مونرویا پایتخت کشور بسیار ناقص‌تر از آن بودند که بتوانند در ارائه کمک‌ها یا رهگیری گسترش بیماری مفید باشند. خیابان‌های اصلی مشخص بودند اما از خیابان‌های فرعی یا ساختمان‌ها خبری نبود. داده‌های ضعیف حتی به بزرگ‌ترین تلاش بین‌المللی توسعه یعنی اهداف توسعه هزاره آسیب ‌زده است. این اهداف که شامل حذف فقر مطلق، مرگ و میر نوزادان و فرستادن کلیه کودکان به دبستان می‌شود در سال 2000 توسط اعضای سازمان ملل تدوین شدند تا در سال 2015 محقق شوند. اما طبق گزارشی که در 6 نوامبر توسط گروه مستقل مشاورتی سازمان ملل منتشر شد با نزدیک شدن به پایان موعد مقرر، آمارهای مورد استفاده برای پیگیری پیشرفت‌ها قابل اتکا نیستند. قابلیت دسترسی داده‌ها در مورد 55 شاخص هسته‌ای در 157 کشور هرگز از 70 درصد فراتر نرفته است. داده‌های اهداف توسعه هزاره در کشورهای کوچک و کشورهای درگیر در آشوب‌ها از همه ناقص‌ترند. تقریباً نیمی از داده‌های موجود تخمینی یا نمونه هستند، به جای اینکه سوابق اداری، داده‌های آمارگیری یا نظرسنجی‌های باکیفیت باشند. یک‌سوم دیگر از داده‌ها توسط خود کشورها تولید شده‌اند و درصد صحت آنها متفاوت است. به عنوان مثال ارقام مربوط به فقر در بوتسوانا برآوردهایی هستند که بر مبنای داده‌های گردآوری‌شده در سال 1993 تهیه شده‌اند. اطلاعاتی که از طریق نظرسنجی به دست آمده‌اند -‌مانند داده‌های مربوط به استفاده از داروهای ضد مالاریا- به طور کامل از بین رفته‌اند. نتیجه آن است که مقامات و سازمان‌های امدادرسانی در تدوین و ارزیابی سیاست‌ها مشکل دارند. به گفته مورتون از دانشگاه سیمون فریزر کانادا در ونکوور این مشکل در سال 2016 و هنگامی بدتر خواهد شد که اهداف توسعه جدید با جزییات بیشتر معرفی شوند. گزارش متخصصان سازمان ملل به راه‌هایی اشاره می‌کند که طبق آن فناوری دیجیتال می‌تواند داده‌ها را بهبود بخشد و از توسعه پشتیبانی کند. در این حالت درخواست‌ها از سازمان ملل برای کار کردن با دولت‌ها و سازمان‌های تجاری و خیریه بیشتر خواهد شد. انتظار می‌رود اقداماتی برای بهبود داده‌های کشورهای فقیر در کنفرانس سازمان ملل مورد بحث قرار گیرند. این کنفرانس که درباره توسعه مالی است جولای آینده در آدیس‌آبابا برگزار می‌شود.
بخشی از این شکاف داده‌ها از طریق منابع غیردولتی پر می‌شود. یک سازمان بشردوستانه داوطلب به نام اچ‌اُ‌تی با استفاده از اطلاعاتی که از افراد محلی می‌گیرد و شناسایی اشیایی که در تصاویر ماهواره‌ای دیده می‌شود تلاش دارد نقشه‌ها را بهتر کند. در پی تقاضاهای کسانی که با ابولا مقابله می‌کنند این سازمان از ماه آگوست تلاش‌های خود را در مونرویا مضاعف کرده است. بسیاری از خیابان‌ها و ساختمان‌ها اکنون در نقشه آمده‌اند. شناسایی ساختمان‌های مهم ضروری است چرا که در زاغه‌های پرجمعیت و بدون خیابان‌های رسمی آنها نشانه‌هایی هستند که می‌توانند به شناسایی محل کمک کنند. در 7 نوامبر، گروهی از سازمان‌های خیریه وب‌سایتی را راه‌اندازی کردند تا نقشه‌هایی دقیق و رایگان از شهرهای سراسر کشورهای در حال توسعه تهیه کنند. هدف این کار آن است که نقشه‌ها قبل از بروز بحران انسانی و نه در طول آن آماده شوند. به گفته یکی از اعضای گروه، هماهنگی در کارها اهمیت زیادی دارد. کارکنان امداد از نقشه‌هایی که دقیق نباشند استفاده نمی‌کنند و طبیعی است که برای بهبود نقشه‌ای که از آن استفاده نمی‌کنند تلاشی انجام نمی‌دهند. اپراتورهای تلفن همراه در کنیا و نامیبیا سوابق و داده‌های موجود تماس‌ها را در اختیار پژوهشگرانی قرار می‌دهند که از آنها برای مقابله با مالاریا استفاده می‌کنند. با مقایسه حرکات کاربران با داده‌های مرتبط به شیوع بیماری آنها می‌توانند پیش‌بینی کنند احتمال گسترش بیماری در چه مناطقی بیشتر است. در اوگاندا برنامه‌ای اجرا می‌شود که گزارش‌های پزشکی کارمندان را به تلفن‌های همراه پیامک می‌کند تا موارد پزشکی و تجهیزات کامل‌تر و به روز باشند. از زمان معرفی آن مالاریا از 80 درصد به 15 درصد کاهش یافته است. داده‌های بخش خصوصی همچنین برای روندهایی استفاده می‌شود که می‌توانند قبل از آگاهی منابع رسمی وقایع را پیش‌بینی کنند. شرکت پرمیس که داده‌های اقتصادی در بازارهای نوظهور را گردآوری می‌کند متوجه شد که با افزایش شمار موارد ابولا در لیبریا قیمت مواد غذایی اصلی به شدت افزایش می‌یابد. این خطر پیش آمد که بحران سلامت به بحران غذا تبدیل شود. در هفته‌های اخیر، با کاهش شمار موارد جدید قیمت‌ها نیز کاهش یافت. آنها اکنون معیاری برای اندازه‌گیری و رهگیری تغییرات قیمتی در اختیار دارند.
در مکان‌هایی که گرفتار جنگ‌های داخلی یا تنش‌های فرقه‌ای بوده‌اند بهتر شدن داده‌ها می‌تواند به شعله‌ور شدن مجدد تنش‌ها بینجامد. به عنوان مثال آشکار می‌شود چه کسانی بیشترین زمین‌ها را مالک هستند یا گروه‌های اقلیت در کجا ساکن هستند. اما در مجموع گسترش انقلاب داده‌ها باعث تقویت توسعه می‌شود. به گفته یکی از اعضای گروه پژوهشگران هاروارد و ام‌آی‌تی این امکان وجود دارد که با داده‌ها دروغ گفت اما انتظار فزاینده در مورد اینکه سیاست‌ها باید مبتنی بر ارقام باشند بدان معناست که گفتن حقیقت بدون داده‌ها روز به روز دشوارتر می‌شود.
منبع: اکونومیست