راه گریز آماری

مجلس در تلاش برای حذف بخشی از یارانه‌بگیران است و برای انجام این کار اعلام کرده باید سازمان هدفمندی افرادی را که درآمد بالای 5/2 میلیون تومان در ماه دارند شناسایی و آنها را از لیست دریافت یارانه حذف کند. جواب دولت هم در این مورد جالب و قابل توجه بود؛ دولت گفته بانک اطاعاتی افراد را ندارد. این بسیار بد است که مسوولان دولتی به راحتی می‌گویند آمار و اطلاعات افراد را ندارند. سوال من این است که چگونه بعد از گذشت بیش از سه دهه ما بگوییم آمار افراد و جمعیت خود را نداریم. دولت همه سالانه این همه هزینه می‌کند برای طرح‌های آمارگیری و بودجه سازمان‌های مختلف آماری. پس این همه هزینه چه می‌شود؟ چگونه ممکن است آمار و اطلاعات افراد در دسترس نباشد و ما نتوانیم مشخص کنیم چه تعداد از افراد کشور در چه سطح درآمدی هستند یا در چه دهکی قرار می‌گیرند؟ دولت باید اعلام کند چرا آمار ندارد؟ اگر واقعاً ما در کشورمان توان جمع‌آوری آمار را نداریم چرا از مشاوران خارجی کمک نمی‌گیریم؟ در این میان اظهارات افراد هم قابل توجه و بسیار متفاوت است. وزیر اقتصاد می‌گوید ما اطلاعات 10‌میلیون‌نفری را که باید از لیست حذف شوند، داریم و به زودی این افراد را حذف می‌کنیم اما بعد می‌بینیم که مقامی دیگر از نبود بانک آماری خبر می‌دهد. سوال من این است که چطور دولت نمی‌تواند افراد مورد نظر را شناسایی کند. حدود 40 میلیون از این جمعیت یعنی حدود 50 درصد یا از دولت حقوق نمی‌گیرند یا از سازمان تامین اجتماعی و لیست درآمد ماهانه آنها موجود است. عده دیگری هستند که مثلاً فعالیت اقتصادی مشخصی دارند مثلاً کارخانه‌دار هستند و اطلاعات آنها در وزارت صنعت و معدن در دسترس است. سازمان ثبت اسناد و املاک کشور طرحی با عنوان «کاداس» دارد که اطاعات املاک افراد در آن ثبت می‌شود. یعنی همه زمین‌ها و املاک کشور و صاحبان آنها در این سازمان موجود است و می‌‌توان از این اطلاعات هم کمک گرفت. سازمان امور مالیاتی هم وجود دارد. آمار فعالیت‌های اقتصادی در این سازمان وجود دارد و می‌توان به بخشی از اطلاعات دسترسی داشت. مرکز آمار ایران هم که مدام گزارش‌های درآمد و هزینه افراد را منتشر می‌کند. پس چگونه ممکن است این همه سازمان و راه برای شناسایی افراد و دهک‌ها وجود داشته باشد اما دولت باز هم بگوید توان شناسایی افراد را ندارد؟ مگر این موضوع جزو وظایف دولت نیست و مگر دولت می‌تواند در مورد حل این مشکل که کل اقتصاد را درگیر خود کرده است به ذکر یک جمله بسنده کند و بگوید آمار را نداریم؟ به نظر می‌رسد بیش از نبود آمار، عزمی برای تعیین تکلیف یارانه‌های نقدی در دولت وجود ندارد. دولت نمی‌خواهد بار حذف یارانه‌های نقدی را به گردن بگیرد و نبود آمار هم در این میان راه گریز خوبی است.