بهای ۲۴ ماه وظیفه

در 89 سالی که از اجرای قانون نظام‌وظیفه عمومی می‌گذرد، این قانون 12 بار دچار تغییرات اساسی شده است. قانون خدمت وظیفه عمومی که هم‌اکنون در حال اجراست 92 ماده دارد که 26 ماده آن مربوط به قانون سال 1363 است و تغییری پیدا نکرده، اما 36 ماده اصلاحی و 30 ماده الحاقی دارد که با این وضعیت قانون خدمت وظیفه عمومی با تغییرات حدود 70‌درصدی نسبت به سال 1363 مواجه شده است. اغلب بندهای قانون فعلی نیز مشابه قانون سال 1363 است، ولی در این دوره بسته به مقتضیات روز، تغییراتی در نحوه اعطای معافیت‌ها (کفالت، پزشکی، علمی و...) و همچنین روش‌های تامین رفاه شهروندان در آن لحاظ شده است.

ولی تغییر عمده‌ای که در این قانون صورت گرفت اقدامات مقطعی برای فروش سربازی به تعدادی از مشمولان بود که البته هیچ‌گاه ادامه پیدا نکرد و آخرین دور آن قرار است در سال آینده اجرا شود. هنوز جزییات دقیقی از قیمت تعیین‌شده برای فروش سربازی مشمولان غایب اعلام نشده است. با این حال، می‌توان با رجوع به آخرین مصوبه دولت در کشور در خصوص قیمت فروش سربازی، به برآوردی از ارقام تعیین‌شده برای فروش سربازی در سال آینده دست پیدا کرد.

تا پیش از اقدام اخیر، آخرین مصوبه دولت برای فروش سربازی به سال 1380 مربوط می‌شد. هیات وزیران دولت وقت در جلسه مورخ 26 فروردین 1380 بنا به پیشنهاد ستاد کل نیروهای مسلح و به استناد بند (ح) تبصره (9) قانون بودجه سال 1380 کل کشور،‌ آیین‌نامه اجرایی بند یاد‌شده را تصویب کرد. بر اساس ماده یک این مصوبه، مشمولان وظیفه واجد شرایط اعزام به خدمت در صورتی که مازاد بر تامین نیازمندی‌های نیروهای مسلح با توجه به آمار اعزام به خدمت هر ماه و سال تشخیص داده شوند، در ازای پرداخت مبالغ تعیین‌شده، پس از طی دوره آموزش نظامی از انجام خدمت دوره ضرورت در زمان صلح معاف می‌شدند.

مبالغ تعیین‌شده در آن زمان، فقط بسته به نوع مدرک تحصیلی مشمولان تغییر می‌کرد. ولی مطابق گزارش‌ها، در قانون فروش سربازی برای مشمولان غایب سال آینده، عوامل دیگری مثل «وضعیت تاهل متقاضیان» نیز در تعیین مبلغ سربازی دخیل خواهد بود.

شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) در سال 1380 معادل 4/23 واحد بود. با پیش‌بینی نرخ تورم تقریباً 16‌درصدی برای امسال و نرخ تورم تقریباً 15‌درصدی برای سال 1394، این شاخص در سال آینده معادل 233 واحد خواهد بود که بر اساس آن، می‌توان گفت سطح عمومی قیمت‌ها در این 14 سال، تقریباً 10 برابر خواهد شد. بنابراین، در صورتی که قرار باشد قیمت سربازی نیز پس از این دوره، متناسب با افزایش سطح عمومی قیمت‌ها زیاد شود، ملاحظه می‌شود که سطح قیمت سربازی هم باید 10 برابر شود که قیمت بین 16 میلیون تومان (برای مشمولان غایب زیر دیپلم) و 31 میلیون تومان (برای دکترای پزشکی) به دست خواهد آمد. این ارقام، کمتر از بازه اعلام شده (بین 20 تا 50 میلیون تومان) است، ولی به صورت تقریبی می‌تواند نسبت قیمت‌های مختلف برای مشمولان غایب را بسته به نوع مدرک تحصیلی افراد، نشان دهد.