تجارت فردا

به طور قطع از بزرگ‌ترین قربانیان تحریم‌ها علیه ایران نه‌تنها تاجران ایرانی بلکه تاجران خود کشورهای تحریم‌کننده نیز بوده‌اند. از دیرباز تجار ایرانی با اعمال تحریم‌ها علیه ایران از سوی ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، سازمان ملل و کنگره آمریکا با محدودیت‌های تجاری بی‌شماری مواجه شده و همین موضوع رفته‌رفته موجب شد سهم ایران از بازارهای جهانی کمتر و کمتر شود. همین محدود شدن تجارت ایران در ابعاد گوناگون نظیر نقل و انتقالات بانکی، تردد کشتی‌ها در بنادر، تحریم‌های بیمه‌ای و... در نهایت لغو تحریم‌ها علیه ایران را به آرزویی برای تاجران ایرانی تبدیل کرد. از طرف دیگر دست تاجران در دیگر کشورها نیز به سبب این تحریم‌ها از بازارها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در ایران کوتاه مانده و همان‌طور که شاهد هستیم پس از توافقات ژنو که اولین گام در مسیر لغو تحریم‌ها به حساب می‌آمد گروه‌های تجاری بسیاری از سراسر دنیا روانه ایران شدند. اما به تازگی اتفاق دیگری رخ داده و ایران و کشورهای 1+5 توانستند گامی دیگر در مسیر توافقات با یکدیگر بردارند و در همین راستا اولین واکنش‌ها و تاثیرات تفاهم اخیر را در فضای اقتصادی کشورها و به خصوص در بین فعالان بخش خصوصی آنها شاهد بودیم. اما سوالی که در این برهه از زمان درباره اقتصاد ایران مطرح می‌شود این است که تجارت خارجی ایران پس از توافقات هسته‌ای چه تغییری می‌کند؟

به طور قطع با بروز نتایج مثبت در مذاکرات شاهد گشوده شدن درهای جدیدی پیش روی تجارت خارجی ایران خواهیم بود و بر این اساس همگان و به خصوص فعالان بخش خصوصی در ایران بر این باورند که کشور رفته‌رفته باید در‌صدد تقویت و توسعه زیرساخت‌های خود در راستای افزایش قابل پیش‌بینی تجارت خارجی برآید. بر این اساس نظر بر این است که زیرساخت‌های صنعتی، تولیدی و صادراتی ایران هر چه سریع‌تر احیا و در میان‌مدت برنامه‌ریزی مشخص و دقیقی از سوی دولت برای مصرف منابع ارزی آزاد شده ایران تدوین شود. فعالان اقتصادی در روزهای اخیر همان‌طور که بر توسعه و تقویت زیرساخت‌های صادراتی تاکید دارند معتقد هستند از آنجایی که بازارهای ایران میل شدیدی به واردات کالاهای ساخته شده دارد این موضوع باید از هم‌اکنون مورد توجه ویژه دولت قرار گیرد و برای آن برنامه‌ریزی شود.

بنا بر اظهارات کارشناسان اقتصادی مذاکرات اخیر که در لوزان سوئیس برگزار شد تاثیرات بسیار مثبتی در اقتصاد ایران به جا خواهد گذاشت و به زودی آثار آن در تجارت خارجی ایران مشهود خواهد شد. در بلندمدت رکود در ایران رفته‌رفته از بین خواهد رفت و شاخص‌های کلان اقتصادی نظیر تورم و اشتغال بهبود خواهد یافت. در این فضا هرچند قیمت نفت در بازارهای جهانی کاهش یافته است اما با رشد تولید و صادرات نفت درآمدهای ارزی ایران افزایش چشمگیری خواهد داشت و رفته‌رفته برای دولت امکان ایجاد و توسعه زیرساخت‌های اقتصادی فراهم می‌شود. البته بسیاری از مسوولان نیز بر این نکته تاکید دارند که نباید تا زمان توافقات نهایی و لغو چهار قطعنامه علیه ایران فعالیت‌های اقتصادی را در ایران متوقف کرد بلکه در طول این مدت باید شرایط اقتصادی در داخل کشور را به‌گونه‌ای تنظیم کرد که امکان رقابت داخلی بین تولیدکنندگان فراهم شود. به اعتقاد آنها صنایع صادرات‌محور باید تقویت شوند زیرا با تقویت این صنایع اقتصاد ما به سمت پرهیز از خام‌فروشی رفته و ارزش افزوده در داخل کشور ایجاد می‌شود.