رئیسی با یک دیدگاه

راگوران راجان برای اندازه‌گیری دو عامل کلیدی شکوفایی اقتصاد هند حتی نیاز ندارد که از دفتر کار خود در طبقه بالای ساختمان رزروبانک هند (RBI) خارج شود. با نگاهی به پایین و کشتی‌هایی که در اسکله‌های نزدیک پهلو می‌گیرند، می‌توان نشانه‌هایی از پویایی تجارت خارجی پیدا کرد. اعمال تعرفه‌های فولاد در اوایل امسال که ناشی از کندی اقتصاد چین بود، برای مدتی رفت و آمد کشتی‌ها را متوقف کرد. نگاهی به بالا و به سمت آسمان نیز نشانه‌های مایوس‌کننده‌ای را پدیدار می‌کند. از یک هفته پیش، بمبئی باید زیر بارش باران‌های موسمی قرار می‌گرفت اما تاخیر در بارش‌های موسمی از هم‌اکنون بهای مواد غذایی را بالا برده و تاکنون تلاش بانک مرکزی برای مقابله با تورم ناکام مانده است.
سیاستگذاران هند کنترلی بر رویدادهای طبیعی آب و هوایی یا بر سلامت اقتصاد جهانی ندارند. اما می‌توانند عامل سوم نگرانی را از پیش پا بردارند. دوره سه‌ساله ریاست آقای راجان در ماه سپتامبر به پایان می‌رسد اما اظهارنظرات دولت در مورد تمدید دوران ریاست او مبهم و دوپهلو هستند. سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی از خود می‌پرسند آیا باید با یک بانک مرکزی ضعیف کار کنند. با وجود اینکه نارندرا مودی نخست‌وزیر هند توصیه کرد که به این مسائل اجرایی اهمیتی ندهند؛ ارزش روپیه و وضعیت سرمایه‌گذاران اوراق قرضه ناپایدار و متزلزل بود.
اگرچه آقای راجان فردی تازه‌وارد در حلقه سیاستگذاری هند است، اما او به خوبی می‌داند که نباید در مورد انتصاب مجدد خود اظهارنظر کند. او می‌گوید: «مهم‌ترین موضوع آن است که بحث‌ها و اداره سازمان به موضوعی شخصی تبدیل نشود. بانک مرکزی هر رئیس‌کلی را می‌پذیرد و خود از ریاست کل بالاتر و مهم‌تر است.».
با وجود این او در معرض حملات شخصی و احساسات فراوانی قرار گرفته است که برخی از آنها از جانب حزب حاکم (BJP) صورت می‌گیرند. برخی شکایات در مورد اتهام عدم حمایت او از وطن‌پرستی است که اتهام‌زنندگان مجوز کار او در آمریکا را دلیلی بر این امر می‌دانند. آقای راجان در حال حاضر از دانشگاه شیکاگو مرخصی گرفته است. دیگران او را بازیچه و دست‌نشانده حزب کنگره می‌دانند که او را به این منصب رسانید اما اکنون با او مخالف است. در میان این همه اتهامات، توجه نسبتاً اندکی به عملکرد آقای راجان در ریاستش بر بانک مرکزی هند مبذول می‌شود. او تاکنون سابقه خوبی داشته است هر چند برخی از اصلاحات او باید آزموده شوند.
بداخلاقی و قشقرق‌ها اندکی پس از آن آغاز شد که او در سال 2013 منصوب شد. فدرال‌رزرو چشم‌انداز سیاست پولی سختگیرانه را در آمریکا در پیش گرفت و باعث شد پول‌ها به سمت بازارهای نوظهور سرازیر شوند. هندوهای نگران طلای بیشتری صادر کردند و بر نرخ ارز فشار آوردند. ورود آقای راجان و اتخاذ سریع یک هدف تورمی غیررسمی آرامش را بازگرداند.
کاهش بهای کالاهای تجاری -به ویژه نفت- باعث شد حرکت به سمت آن هدف تورمی -یعنی کاهش نرخ تورم از 10 به 5 درصد- آسان‌تر شود. به خاطر سیاست مدبرانه دولت بهای مواد غذایی به‌رغم دو سال خشکسالی بسیار پایین‌تر از آن چیزی است که انتظار می‌رفت. اما بسیاری از خود می‌پرسند آیا آن مشکلات ساختاری که بالاترین نرخ تورم را در هند ایجاد کردند بر‌طرف شده‌اند یا خیر؟
آقای راجان اصلاحات فوری را بر اصلاحات کلی و درازمدت ترجیح می‌دهد. او ورود و خروج پول از هند را آسان کرد اما کنترل‌های سرمایه‌ای را به آن‌گونه که از یک اقتصاددان ارشد و سابق صندوق بین‌المللی پول انتظار می‌رفت، منسوخ نکرد. او قصد ندارد ارزش روپیه را دیکته کند اما تلاش دارد آن را مرحله به مرحله مدیریت کند. مجوز بانک‌های جدید دیگر به صورت مجوزهای تبعیض‌آمیز طبقاتی صادر نمی‌شوند بلکه به کسانی تعلق می‌گیرند که ثابت کنند برای این کار مناسب هستند. با این حال بانک‌های موجود که تحت نظارت رزروبانک هند هستند، وضعیتی نامناسب دارند.
قوانین ظریفی که تعیین می‌کنند چه دارایی‌هایی را بانک‌ها باید نگه دارند دست‌ و پای وام‌دهندگان را می‌بندد. بیش از نیمی از این دارایی‌ها باید اوراق قرضه حکومتی، ذخایر بانک مرکزی یا وام‌هایی به صنایع خاص مانند کشاورزی باشند. همزمان بانک‌های دولتی که 70 درصد از نظام بانکی هند را تشکیل می‌دهند، درگیر مشکلات وام‌های معوق هستند. برخی به خاطر فقدان پول جدیدی که دولت وعده داده بود، از استانداردهای مقرراتی مربوط به سرمایه تخطی می‌کنند. حتی بانک‌های سالم نیز از سیاست پولی تبعیت نمی‌کنند و نرخ‌های سود پایین‌تر را در مورد مشتریان به کار نمی‌گیرند. آقای راجان وارث چنین وضعیت افتضاحی است و تنها کاری که توانست انجام دهد، آن است که بانکداران را وادار ساخت به وجود وام‌های معوق اذعان کنند.
جایگاه و شرایط آقای راجان به او کمک می‌کند سرمایه‌گذاران را جذب کند. او این اعتماد به نفس را دارد که حرفش را بر زبان آورد. هنگامی که وزرای دولت بلوف می‌زنند که هند بیشترین سرعت رشد اقتصادی را دارد، آقای راجان اشاره می‌کند که نمودارهای رشد اقتصادی پایین هستند. وقتی وزرا از او می‌خواهند که نرخ بهره را پایین آورد او تقاضا می‌کند که ابتدا آنها بودجه متوازن‌تری برای کشور تدوین کنند.
رزروبانک هند از نظر فنی مستقل نیست. این باعث می‌شود فرآیند انتصاب رئیس آن بسیار حساس باشد. دوره سه ساله ریاست بانک مرکزی هند کوتاه‌ترین دوره در میان کشورهای گروه20 است. دوره دوم بعضی روسا از هفت ماه قبل از پایان خدمت تمدید می‌شد. اگر آقای مودی قصد دارد به گمانه‌زنی‌ها در مورد ریاست بانک مرکزی خاتمه دهد، می‌تواند آقای راجان را دوباره منصوب کند. راجان شایستگی تمدید دوره را دارد.

منبع: اکونومیست