تاریخ انتشار:
مسابقه بانک‌ها و موسسات اعتباری برای جذب سپرده
بازار رنگارنگ سپرده‌های بانکی
برخی از کارشناسان علت افزایش نرخ سود در بین بانک‌ها و موسسات را نگرانی از کاهش منابع در‌آمدی خود در آینده می‌دانند. این کارشناسان عنوان می‌کنند که در سال‌های گذشته با توجه به رشد قابل ملاحظه نقدینگی، بانک‌ها بر سر جذب سپرده‌ها رقابت جدی نداشته‌اند.
در حالی که پیش از این برخی از گزارش‌های رسمی از عدم افزایش نرخ سود خبر داده بودند، اما در هفته‌های اخیر بانک‌ها و موسسات اعتباری در قالب طرح‌های مختلف، و با نرخ سود بالاتر از گذشته، رقابتی نفس‌گیر را در جذب سپرده‌ها آغاز کردند. عده‌ای از اقتصاددانان و مسوولان افزایش نرخ سود بانکی را در شرایط تورمی، سیاست مناسبی تلقی نمی‌کنند و معتقدند با افزایش نرخ سود سپرده‌ها، نرخ سود تسهیلات نیز به تبع آن افزایش خواهد یافت و این موضوع منجر به رشد تورم در اقتصاد کشور می‌شود. اما گروهی از اقتصاددانان نیز معتقدند افزایش نرخ سود بانکی، یک سیاست پولی انقباضی است که به کاهش نقدینگی موجود در اقتصاد کمک خواهد کرد. زیرا با افزایش نرخ سود بانک‌ها نقدینگی سرگردان را به سمت بانک‌ها روانه خواهد کرد. در این بین، با وجود عدم تایید رسمی تحولات جدید، مشاهدات نشان می‌دهد تعداد زیادی از بانک‌ها و موسسات در قالب طرح‌های مختلف، سعی در جذب سپرده‌ها با سودهای جدید می‌کنند.
برخی از کارشناسان علت افزایش نرخ سود در بین بانک‌ها و موسسات را نگرانی از کاهش منابع در‌آمدی خود در آینده می‌دانند. این کارشناسان عنوان می‌کنند که در سال‌های گذشته با توجه به رشد قابل ملاحظه نقدینگی، بانک‌ها بر سر جذب سپرده‌ها رقابت جدی نداشته‌اند. اما تغییر دولت و کنترل سیاست‌های پولی باعث شد که بانک‌ها در شرایطی که رکود بر فضای اقتصادی حاکم شده است، بر سر جذب سپرده‌ها وارد مسابقه جدیدی شوند. اما از دیگر سو نیز، نوسان‌های متعدد در بازارهای سرمایه، ارز، طلا و مسکن و همچنین نبود آینده شفاف در این بازارها، عده‌ای از مردم را به این فکر واداشته که برای سرمایه‌گذاری، بازاری با ریسک کمتر انتخاب کنند، اما برای کسب اطلاع از میزان سوددهی سپرده‌ها با سوال‌های مختلفی روبه‌رو می‌شوند که برای سپرده‌گذاری بهتر، باید به کدام بانک مراجعه کنند. به همین منظور، برای به تصویر کشیدن وضعیت موجود نرخ سوددهی بانک‌ها و موسسات اعتباری، سعی کردیم با مراجعه به شعب بانک‌های مختلف، از میزان و نحوه اعطای سود سپرده در قالب طرح‌های جدید اطلاعاتی کسب کرده و در این گزارش منعکس کنیم. یکی از نکات قابل توجه در طرح‌های جدید بانک‌ها و موسسات
اعتباری، پیوست شرط «حداقل موجودی» برای دریافت نرخ سود بالاتر بود. به این معنی که برای دریافت یک سود مشخص باید حداقل میزان موجودی فرد، از یک حد مقرر کمتر نباشد. در برخی از این بانک‌ها عنوان شد که با کاهش موجودی از این مبالغ، سود تعلق‌گرفته به این طرح‌ها نیز تغییر خواهد کرد. برخی دیگر از بانک‌ها نیز در قالب طرح‌های جدید به سپرده‌های بلندمدت سود قابل توجهی تخصیص می‌دهند، علاوه بر این تعدادی از بانک‌ها نیز، در قالب سپرده‌های بلندمدت، امکان دریافت تسهیلات را برای مشتریان مهیا کرده‌اند.
نکته آخر در این گزارش برخورد متفاوت برخی از متصدیان بانک‌ها، به هنگام اطلاع از آمار و ارقام برای یک گزارش خبری بود. این موضوع باعث شد که در برخی مواقع برای کسب اطلاع صحیح از این طرح‌ها به عنوان «مشتری سپرده‌گذار» وارد بانک شویم، تا نتیجه مطلوب‌تری کسب کنیم. 
لازم به توضیح است که ارقام سود بانکی برای سپرده‌های کمتر از یک سال نیز به صورت سالانه در نظر گرفته می‌شود، برای مثال زمانی که ذکر می‌شود، بانکی برای سپرده ماهانه خود، 20 درصد سود پرداخت می‌کند، به این معنی است که در هر ماه به اندازه یک‌دوازدهم 20 درصد (معادل 6/1 درصد) سود واریز می‌کند. همچنین زمان تخصیص مقدار سود بانکی نیز در هر طرح و سپرده متفاوت از یکدیگر است. بدیهی است که واریز سود بانکی در بازه زمانی کوتاه‌تر، یک مزیت به شمار می‌آید.
تنوع طرح‌های سپرده‌گذاری در بانک‌های غیردولتی
در بین بانک‌های غیردولتی، انواع طرح‌های سپرده‌گذاری برای تقاضاهای مختلف وجود دارد، به نحوی که هر شخص با هر مبلغ سپرده می‌تواند از میان این طرح‌ها چند گزینه مناسب را در نظر بگیرد و بر اساس موقعیت و شرایط خود، یک طرح را انتخاب کند.
بانک پارسیان یکی از بانک‌های خصوصی است که به سپرده یک سال خود با ماندگاری شش‌ماهه، سود 22 درصد اعطا می‌کند، همچنین این بانک برای سپرده یک‌ساله خود با ماندگاری تا سررسید (به معنی ماندگاری در یک سال) سود 23 درصد را در نظر گرفته است. گفتنی است برای افتتاح این «حساب سپرده‌گذاری ویژه» به مبلغ یک میلیون تومان نیاز است. البته سود سپرده یک‌ماهه، در این بانک نیز حدود 18 درصد گزارش شده است.
بانک ایران زمین برای سپرده‌های کوتاه‌مدت خود با مبالغ بالای 30 میلیون تومان سودهای 23 و 5/24 درصد اعطا می‌کند. بر اساس بررسی‌های میدانی از شعب این بانک، به سپرده‌های یک‌ساله این بانک با موجودی 10 میلیون تومان، سود 22 درصد و به سپرده‌های یک‌ساله با حداقل موجودی 5 تا 10 میلیون تومان سود 20 درصد تعلق می‌گیرد.
بانک سینا برای جذاب کردن سپرده‌های خود با درج این جمله که «قابلیت اعطای تسهیلات از محل سپرده‌ها وجود دارد»، برای سپرده‌های یک ماه و شش ماه خود سودهای 20 و 21 درصد در نظر گرفته است. علاوه بر این، این بانک برای سپرده‌های با مبالغ بالای 100 میلیون تومان، سود 23 درصد در سررسید سه‌ماهه اعطا می‌کند.
بانک صادرات نیز که به زمره بانک‌های خصوصی پیوسته است، در قالب طرح عیدانه خود، حدود 3/23 درصد طی یک سال به سپرده‌های بالای 10 میلیون تومان سود پرداخت می‌کند. در این بانک، برای سپرده‌هایی با همین مبلغ و با سررسید شش‌ماهه، 21 درصد سود اعطا می‌شود.
در طرح‌های جدید بانک آینده، نرخ‌های سود سپرده‌ها بر اساس مدت زمان واگذاری، در دامنه نسبتاً بزرگ‌تری قرار دارد، به عنوان مثال این بانک برای سپرده سه‌ماهه که سود آن در همان سه ماه واریز می‌شود، سود 24 درصد را در نظر گرفته است و برای سپرده شش‌ماهه که سود آن در شش ماه سررسید می‌شود، 25 درصد سود می‌دهد، همچنین سود سالانه سپرده این بانک 26 درصد عنوان شده است. بر اساس پرسشی که در یکی از شعب این بانک مطرح شد این سودها به تمامی مبالغ سپرده‌ها اعطا می‌شود و محدودیتی در حداقل میزان سپرده وجود ندارد.
در بین بانک‌های خصوصی بانک پاسارگاد، سپرده ویژه خود را یک‌ساله معرفی می‌کند. این بانک در یک سال 22 درصد به سپرده‌های خود سود پرداخت می‌کند و واریز این سودها به صورت ماهانه صورت می‌گیرد. همچنین این بانک برای سپرده‌های کمتر از یک‌سال، سود 20 درصد را در نظر گرفته است. بانک ملت نیز به سپرده‌های خود با مبلغ حداقل 10 میلیون تومان سود 22 درصد اعطا می‌کند. این بانک در قالب طرح موج، به سپرده‌های بلندمدت پنج‌ساله در سررسید خود، 133 درصد سود پرداخت می‌کند. البته در قالب این طرح سودهای مختلف دیگری نیز در بازه‌های یک‌ساله تا پنج‌ساله پرداخت می‌شود.
بانک دی دیگر بانک غیردولتی است که مهم‌ترین ویژگی طرح‌های جدید سپرده‌های خود را پرداخت سود 22 درصد به حساب‌های جاری کارت‌های شتاب عنوان می‌کند. به گفته یکی از کارکنان این بانک، این سود به صورت ماهانه به حساب سپرده‌گذاران واریز می‌شود.
همچنین بانک مهر اقتصاد سود سپرده یک‌ساله خود را 33/23 درصد عنوان کرده و نرخ اعطایی به سپرده‌های روزشمار خود را 20 درصد گزارش می‌کند.
بانک تجارت نیز به مناسبت سال نو، در قالب «طرح بهارانه»، به سپرده‌های ویژه دوساله 57 درصد و یک‌ساله 26 درصد سود پرداخت می‌کند. البته به گفته مسوولان بانک تجارت، مهلت این طرح تا 31 فروردین است. گفتنی است نرخ سود 57 درصد برای دو سال در نظر گرفته می‌شود.
در این بین بانک اقتصاد نوین، طرح‌های سپرده خود را تحت عنوان سپرده‌های «سپند» و «نسیم» ارائه می‌کند. بر این اساس بانک اقتصاد نوین به سپرده سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت «سپند» 22 درصد سود علی‌الحساب اعطا می‌کند که این سود به صورت ماهانه پرداخت می‌شود. بانک اقتصاد نوین به سپرده سرمایه‌گذاری ویژه سه‌ماهه نسیم نیز سود علی‌الحساب 23 درصد اعطا می‌کند و در صورت بسته شدن سپرده پیش از سه ماه و بعد از یک ماه نرخ سود 19 درصد محاسبه و به سپرده‌گذاران پرداخت می‌شود. اما حداقل مبلغ برای طرح سپند دو میلیون تومان و برای سپرده نسیم 10 میلیون تومان ذکر شده است. بانک سامان، سپرده کوتاه‌مدت «سیما» از سود روزشمار ویژه، امکان واریز، برداشت، انتقال و صدور کارت را دارد. حداقل موجودی حساب مشتریان در این سپرده برای برخورداری از سود در هر روز، مبلغ 20 میلیون تومان است که نرخ آن 19 درصد گزارش شده است. بر اساس این گزارش، بانک قوامین نیز در طرحی به نام «بهمن» سپرده شش‌ماهه را با سود 23 درصد عنوان می‌کند، که مشتریان این بانک می‌توانند پس از یک ماه نرخ سود خود را برداشت کنند.
بانک حکمت ایرانیان؛ سود 19 درصد را برای سپرده روزشمار اعلام کرد و می‌گوید برای سپرده سه‌ماهه نیز همین سود اعمال می‌شود. به گفته یکی از کارکنان این بانک اگر 50 میلیون تومان در این بانک سپرده‌گذاری کرده باشید سود 5/19 درصد برای سپرده سه‌ماهه و اگر 100 میلیون تومان داشته باشیم سود 20 درصد دریافت خواهید کرد.
بانک رفاه کارگران نیز در قالب طرح ارمغان بانک رفاه به سپرده‌های بالای 100 میلیون خود 75/23 درصد سود سالانه تخصیص می‌دهد و همچنین سود روزشمار سپرده خود را 22 درصد عنوان می‌کند.
بانک سرمایه نیز برای سپرده‌های بالای 10 میلیون تومان حدود 23 درصد سود پرداخت می‌کند، که این سود به صورت ماهانه پرداخت می‌شود و این بانک برای طرح سالانه خود تا 25 درصد نیز برای سپرده خود سود پرداخت می‌کند. بانک شهر؛ سود روزشمار را برای سپرده‌های بیش از 100 میلیون تومان 5/22 درصد و کمتر از 100 میلیون تومان 18 درصد تعیین کرده است. یکی از کارمندان این بانک می‌گوید: برای سپرده سه‌ماهه سود 5/18 درصد، 9ماهه سود 19 درصد و پنج‌ساله سود 24 درصد پرداخت می‌شود.
ورود بانک‌های دولتی به رقابت جذب سپرده
در حالی که رقابت در بانک‌های غیردولتی در جذب سپرده با اعلام طرح‌های مختلف عیدانه بالا رفته است، بانک‌های دولتی نیز از این میدان پا پس نگذاشته و با اعلام نرخ سود مختلف سعی در جذب سپرده‌های مردمی دارند. این بانک‌ها حتی در برخی طرح‌های بلندمدت سود ویژه‌ای به سپرده‌های بانکی اعطا می‌کنند.
در بین بانک‌های دولتی بانک مسکن، به سپرده‌های سه‌ماهه خود که بالای 10 میلیون تومان سرمایه‌گذاری کرده‌اند، 23 درصد سود اعطا می‌کند، نرخ سود این سپرده به صورت ماهانه واریز می‌شود. همچنین براساس طرح طلایی این بانک به سپرده کوتاه‌مدت خود حدود 2/22 درصد سود، به صورت روزشمار اعطا خواهد کرد، به گفته مسوولان این بانک در این طرح، در صورت توقف جریان سپرده‌گذاری، سود حاصل‌شده متناسب با مدت، برای سپرده‌های اندوخته‌شده تا پایان دوره محاسبه‌شده و سرمایه پایان دوره نیز متناسب با مبالغ پرداخت‌شده خواهد بود، همچنین تاخیر یا عدم پرداخت مبالغ دوره‌ای شامل هیچ‌گونه جریمه‌ای نبوده و موجب عدم محاسبه سود سپرده‌های ماه‌های قبل نخواهد بود.
بانک ملی ایران نیز به سپرده‌های چهار‌ماهه خود، حدود 22 درصد سود اعطا خواهد کرد، البته در این بانک طرح جدیدی به نام «5+5» قرار گرفته که طبق اعلام این بانک «سپرده سرمایه‌گذاری بلندمدت ویژه دوساله» 5+5، خدمت جدید این بانک است که سود آن در پایان سررسید و با نرخ علی‌الحساب 55 درصد محاسبه می‌شود. در این نوع سپرده، سود متعلقه محاسبه ولی به صورت ماهانه پرداخت نمی‌شود بلکه مجدداً در چرخه سرمایه‌گذاری قرار گرفته و سود حاصله در پایان دوره دوساله با بازده بیشتر به مشتری پرداخت می‌شود. 
بانک سپه دیگر بانک دولتی است که نرخ سود علی‌الحساب برای سپرده‌های یک‌ساله خود را 20 درصد اعلام می‌کند، البته این شرط را اضافه می‌کند که حداقل مبلغ برای این حساب باید یک میلیون تومان باشد، به همین ترتیب اگر این مبالغ به 15 و 20 میلیون تومان افزایش یابد نرخ‌های سود این سپرده‌ها در یک سال نیز به رقم 21 و 5/21 درصد افزایش می‌یابد. مسوولان این بانک در خصوص طرح‌های دوساله و سه‌ساله نیز سودهای 75/21 و 25/22 درصد پرداخت می‌کنند منوط به اینکه حداقل مقدار سپرده در این طرح 20 میلیون تومان باشد.
بر اساس گزارش‌های دریافت‌شده بانک کشاورزی برای سپرده‌های بالای 10 میلیون تومان، حدود 20 درصد سود را پرداخت می‌کند.
نرخ سود بالا در برخی موسسات مالی
در بین موسسات به نظر می‌رسد تلاش در جذب سپرده‌ها بیشتر از بانک‌های دولتی و غیردولتی است. البته برخی از این موسسات که از سوی بانک مرکزی به عنوان موسسه مالی و اعتباری مجاز به شمار نمی‌آیند، با پرداخت سودهای بالا، قصد دارند تا از رقبای خود در جذب سپرده پیشی بگیرند، بنا بر گزارش‌ها از موسسات اعتباری غیر‌مجاز، در یک موسسه سود سالانه سپرده تا 27 درصد نیز عنوان شده است، اما در این بین موسسات مجاز نیز نرخ‌های سود متفاوتی را به مشتریان ارائه می‌کنند. یکی از کارکنان موسسه مهر اقتصاد عنوان کرده است که این بانک با پرداخت نرخ سود روزشمار 24 درصد بالاترین نرخ کوتاه‌مدت را به سپرده‌ها پرداخت می‌کند، به گفته او این بانک به سپرده‌های یک‌ساله خود نیز نرخ 25 درصد و به سپرده‌های پنج‌ساله خود نرخ 26 درصد را اعطا خواهد کرد.
موسسه اعتباری توسعه دیگر موسسه‌ای است که به سپرده کوتاه‌مدت سه‌ماهه خود، سود 21 درصد را پرداخت می‌کند. علاوه بر این سود پرداختی سپرده شش‌ماهه در این بانک نیز 23 درصد عنوان شده است. موسسه اعتباری عسکریه سومین موسسه‌ای است که در سایت بانک مرکزی به عنوان موسسه مالی و اعتباری مجاز فعالیت می‌کند. در این موسسه نرخ سود روزشمار 20 درصد اعلام شده و همچنین نرخ سود بلندمدت یک‌ساله نیز حدود 25 درصد عنوان شده است. نکته قابل توجه در این بین، این موضوع است که در این سپرده‌ها به ازای هر 10 میلیون تومان افزایش در مقدار سپرده، 1/0 درصد به میزان سوددهی آن افزوده می‌شود. اما نکته دیگری که وجود دارد این است که سقف حداکثری برای افزایش نرخ سود 26 درصد عنوان شده است. به نظر می‌رسد که در روز‌های آتی با افزایش رقابت میان بانک‌های دولتی و غیردولتی و همچنین موسسات اعتباری مجاز و غیر‌مجاز، بانک‌ها با شیوه‌های جدیدتر و شاید با نرخ سود بانکی بالاتر به استقبال مشتریان خود بروند.
دیدگاه تان را بنویسید