سیاست‌های یونان پس از روی کار آمدن حزب چپگرای «سیریزا»
یونان ضد ریاضتی
در بحبوحه جنگ میان حزب چپگرای «سیریزا» در یونان با غرب بر سر موضوع بازپرداخت بدهی‌های مالی این کشور به نهادهای مالی بین‌المللی، شکست‌های دولت لیبی در جنوب این کشور و برقراری آتش‌بس شکننده در اوکراین، اهمیت یونان و بنادر این کشور در شرق دریای مدیترانه را به‌عنوان یکی از اعضای ناتو، برای اتحادیه اروپا بیش از پیش افزایش داده است.
در بحبوحه جنگ میان حزب چپگرای «سیریزا» در یونان با غرب بر سر موضوع بازپرداخت بدهی‌های مالی این کشور به نهادهای مالی بین‌المللی، شکست‌های دولت لیبی در جنوب این کشور و برقراری آتش‌بس شکننده در اوکراین، اهمیت یونان و بنادر این کشور در شرق دریای مدیترانه را به‌عنوان یکی از اعضای ناتو، برای اتحادیه اروپا بیش از پیش افزایش داده است.
چرا یونان برای اروپا مهم است؟
«تانوس دکوس»، تحلیلگر بنیاد مطالعاتی هلنیک یونان می‌گوید: تابه‌حال کسی از خود پرسیده که آیا اروپا، آمریکا و ناتو توانایی پوشش خلأ و سیاه‌چاله امنیتی را دارد یا خیر؟ بنابراین خروج یونان از منطقه یورو نمی‌تواند منطقی باشد چرا که این کشور نقش قابل توجهی در مناسبات این منطقه دارد. تلاش‌های دیپلماتیک برای متقاعد کردن روسیه به پایان دادن خشونت‌ها در اوکراین ورای روابط دوستانه میان سیپراس و پوتین، شخصاً توسط خود سیپراس اتفاق افتاد و این مساله به‌خوبی موید قدرت قابل توجه سیپراس در منطقه است و این پیام را برای آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان به همراه دارد که منافع قدرت‌های اروپایی در باقی ماندن یونان در منطقه یورو بسیار بیشتر از وصول مبلغ بدهی 195 میلیارد‌یورویی خواهد بود و ایستادن در مقابل این کشور برای آنها بیش از آنکه سود داشته باشد با ضرر همراه است.
این کشور که در حال حاضر بیش از 200 دستگاه جت جنگنده و هزار دستگاه تانک در اختیار دارد، جزو معدود کشورهایی است که با افزایش بودجه دفاعی ناتو موافق است. اما تجهیزات جنگی ناتو که در اختیار یونان قرار دارند به همین‌جا ختم نمی‌شود چرا که این سازمان یک پایگاه نظامی در جزیره «کرت»، واقع در جنوب یونان دارد که در طول بمباران‌های لیبی در سال 2011 میلادی از این پایگاه استفاده می‌کرد.
جنگ داخلی
«دمیتریس کورکولاس»، معاون وزیر سابق امور خارجه یونان می‌گوید: نقشی که سیپراس در مذاکراتش با غرب ایفا می‌کند بسیار قدرتمندتر از هر سلاحی است و این احتمالاً آخرین برگ برنده سیپراس خواهد بود. قدرت‌های بزرگ غرب، در طول جنگ جهانی دوم به اهمیت نقش استراتژیک یونان پی بردند. مقاومت این کشور در برابر ارتش موسولینی به یک پیروزی بزرگ در برابر محورهای قدرت جهان تبدیل شد که این روز یعنی 28 اکتبر، هرسال به‌عنوان یک جشن ملی در یونان گرامی داشته می‌شود. پس از آن، آمریکا و بریتانیا، در جنگ‌های داخلی منطقه دخالت کردند تا کمونیست‌ها را در شرق اروپا شکست دهند. یونان در سال 1952 میلادی و درست سه سال قبل از آلمان و ترکیه، به پیمان ناتو پیوست. این کشور در سال 1981 میلادی به‌عنوان دهمین عضو اتحادیه اروپا و قبل از کشورهایی نظیر اسپانیا و اتریش، به این اتحادیه پیوست و بعد از گذشت دو دهه واحد پولی یورو را به‌عنوان پول رسمی خود پذیرفت.
تحریم‌های غرب علیه روسیه
در تاریخ 11 فوریه، مذاکرات «یانیس واروفاکیس»، وزیر اقتصاد یونان با اتحادیه اروپا می‌رفت تا با شکست مواجه شود و از سوی دیگر نیز آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان در حال مذاکره با پوتین بر سر برقراری آتش‌بس با یونان بود که «سرگئی لاوروف»، وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد کشورش در صورت تقاضای یونان، کمک‌های مالی را به دولت سیپراس می‌پردازد. این اظهارات در حالی بیان شد که در آن سوی میدان، «نیکوس کوتزیاس»، وزیر امور خارجه یونان در حال مخالفت با اعمال تحریم‌های بیشتر علیه روسیه بود. کوتزیاس در این سخنان گفت: تحریم هیچ‌وقت نتایج مورد توقع اعمال‌کنندگان آن را به همراه ندارد و ما باید به دنبال شیوه‌های دیگر باشیم. دمیتریس کورکولاس می‌گوید: یونان باید مراقب باشد تا موقعیت خود را به خاطر روسیه به‌خطر نیندازد. سیپراس با غش کردن به سمت پوتین موقعیت و اعتبار خود را در میان سایر کشورهای اروپایی به‌خطر می‌اندازد. وی تصریح کرد: دولت با اقدام اخیر خود ممکن است جایگاهش را ارزان از دست بدهد. ما می‌توانیم بدون اینکه شبهه‌ای ایجاد کنیم که در حال بازی کردن در دو نقش هستیم، با
روسیه روابط عالی داشته باشیم.
آخرین مهلت
ضرب‌الاجل سیپراس برای بازپرداخت بدهای‌های یونان در تاریخ 28 فوریه منقضی می‌شود و او تا آن زمان فرصت دارد کشورهای اروپایی را متقاعد کند که حمایت‌های مالی خود را از دولت یونان افزایش دهند. بلافاصله پس از درخواست اولیه برای تخفیف بدهی‌ها و پایان سیاست‌های اقتصاد ریاضتی در یونان، واروفاکیس در تاریخ نهم فوریه اعلام کرد کشورش خود را آماده اجرای 70 درصد از اصلاحات لحاظ‌شده در این درخواست خواهد کرد. بدون حصول این توافق، دولت و بانک‌های یونان تا قبل از ماه مارس بی‌پول می‌شوند که این اتفاق ممکن است به خروج سیپراس از منطقه یورو بینجامد و موقعیت یونان در اروپا را زیر سوال ببرد.
معمای چند‌مجهولی بازپرداخت بدهی‌های یونان
تحلیلگران در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌بی‌سی گفتند: مقامات اروپایی باید کم‌کم با این واقعیت کنار آمده و بپذیرند که حتی در صورت تمدید مدت بازپرداخت بدهی‌ها، کشور بحران‌زده یونان دیگر بدهی 366 میلیارد دلاری خود را نمی‌پردازد.
«کینگزلی جونز»، موسس و رئیس شرکت خدمات سرمایه‌گذاری Jevons Global در گفت‌وگو با شبکه سی‌ان‌بی‌سی گفت: باید واقع‌بین باشیم. بدهی یونان در حال حاضر 175 درصد تولید ناخالص ملی این کشور است که این رقم، بالاترین رقم از زمانی است که برای نخستین بار کل کسب و کار این کشور آغاز شده است.
جونز افزود: کافی است به ژاپن نگاه کنید که بدهی‌های دولت این کشور به‌سرعت به 300 درصد تولید ناخالص ملی رسید. روزی این توده بدهی‌ها از داخل منهدم خواهد شد. نه این بدهی‌ها و نه بدهی‌های یونان بازپرداخت نخواهد شد و هیچ ضمانت اخلاقی نیز برای این کار وجود ندارد. ادامه برنامه نجات اقتصادی یونان با وام‌دهندگان اروپایی مستلزم کاهش بدهی‌های یونان به کمتر از 110 درصد کل تولید ناخالص ملی این کشور تا سال 2022 است. در این برنامه که روز جمعه و در دقیقه 90، چهار ماه دیگر تمدید شد، درخواست رسمی حزب حاکم یونان یعنی سیریزا مبنی بر بخشش یا کاهش جدی بدهی‌های پیشین یونان پذیرفته نشد. این در حالی است که حزب سیریزا با همین وعده یعنی عفو یونان از بازپرداخت بدهی‌هایش به اتحادیه اروپا توانست به قدرت برسد. با این حال، تایید نهایی تمدید برنامه نجات اروپا در روز جمعه به فهرست اصلاحات تقدیمی از سوی «الکسیس سیپراس»، نخست‌وزیر جدید این کشور بستگی دارد که قرار است دوشنبه ارائه شود. جونز افزود: شرایط توافق حاضر تقریباً به تلاش‌های یونان برای رساندن مازاد بودجه اولیه این کشور به بیش از چهار درصد برای بیش از یک دهه بستگی دارد. تاکنون هیچ
کشوری با یک اقتصاد ناسالم نتوانسته به چنین رقمی دست یابد. بنابراین رک و پوست‌کنده باید گفت شرایط مورد درخواست از یونان غیرواقعی هستند. گرچه سیپراس به دلیل قدرت چانه‌زنی اندک خود دیگر خواستار بخشش بدهی‌های کشورش نیست، اما کارشناسان معتقدند: وام‌دهندگان اروپایی در صورتی که می‌خواهند یونان با وجود وضعیت ضعیف مالی همچنان در حوزه یورو باقی بماند، باید بدانند هیچ راه‌حل دیگری وجود ندارد. «نیکلاس فرس»، مدیر سرمایه‌گذاری تخصیص دارایی‌های جهانی موسسه سرمایه‌گذاری «ایست‌پرینگ» می‌گوید: آنچه اروپاییان باید بپذیرند این است که یونان ورشکسته است و نیاز به بخشش مادی دارد. این کارها می‌بایست در سال 2010 انجام می‌شد اما آنها تصمیم گرفتند مدت بازپرداخت بدهی‌های یونان را تمدید کنند و بدین ترتیب مشکلات این کشور بیرون بزند.
فرس افزود: یونان در حال حاضر با کاهش 30درصدی صادرات روبه‌رو شده که این رقم معادل دوران رکود بزرگ اقتصادی یعنی دهه 30 میلادی است. با این حال، به نظر می‌رسد سازمان‌های اروپایی همچنان به گزینه خروج بخشش بدهی‌ها از مذاکرات اصرار دارند.
در حالی که توافقات دقیقه نودی روز جمعه هیچ‌گونه خوش‌بینی برای دستیابی به توافق دائمی به دنبال نداشت، همچنان خطر خروج یونان از منطقه یورو بیخ گوش اتحادیه اروپاست. «ایوان لوکاس»، تحلیلگر اتحادیه پولی-اقتصادی اروپا می‌گوید: اگر به توافقات روز جمعه یونان و اتحادیه اروپا نگاه کنید، می‌بینید که دستاورد یونان از این توافق «هیچ» بود و در عوض آلمان به هر آنچه می‌خواست دست یافت و ما هم‌اکنون در آستانه خروج یونان از منطقه یورو هستیم. پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که هرگونه توافق کمک مالی به یونان، اختیارات سیاسی حزب سیریزا را در یونان به‌خطر می‌اندازد و احتمال وقوع انتخابات زودرس و ناگهانی را در این کشور افزایش می‌دهد که این مساله، توافق جدید یونان و اتحادیه اروپا را نیز تهدید خواهد کرد.
بانک مرکزی اروپا، آماده خروج یونان از منطقه یورو
مجله آلمانی اشپیگل در گزارشی از آماده شدن بانک مرکزی اروپا(EBC)، برای خروج احتمالی یونان از منطقه یورو خبر داده اما این بانک تاکنون از ارائه هرگونه توضیحی راجع به این خبر خودداری کرده است.
به گزارش رویترز، این مجله آلمانی همچنین گزارش داده که بانک مرکزی اروپا بر آتن فشار می‌آورد تا قوانین کنترل جابه جایی پول و سرمایه را ارائه دهد. این در حالی است که EBC، اوایل هفته جاری خبر یک روزنامه آلمانی مبنی بر دستور این بانک به یونان برای ارائه قانون جدید کنترل سرمایه و متوقف کردن کمبود ناگهانی پول را تکذیب کرده بود.
وزیر امور دارایی آلمان که از طرح پیشنهادی یونان برای بازپرداخت بدهی‌هایش خشمگین بود، روز جمعه و به دنبال توافق وزرای اقتصادی و دارایی کشورهای عضو منطقه یورو مبنی بر تمدید چهارماهه مهلت بازپرداخت بدهی‌های این کشور، کمی لحن خود را تلطیف کرد. از سوی دیگر، بسیاری از رسانه‌های جمعی آلمان هنوز درباره وعده‌های دولت جدید یونان و مذاکره دوباره جهت دریافت کمک‌های جدید برای پیشبرد اصلاحات در این کشور تردید دارند. بانک مرکزی اروپا روز چهارشنبه گذشته با افزایش جزیی کمک‌های اضطراری به یونان موافقت کرده، اما فشارها بر آتن برای رسیدن به یک توافق مالی این کشور با هم‌پیمانانش ادامه دارد.
بانک‌های یونان طی روزهای اخیر و پس از ناتوانی دولت چپگرای این کشور در تمدید موعد بازپرداخت بدهی‌های بین‌المللی یونان شاهد افت شدید نقدینگی بوده‌اند.
توافق موقت
اجلاس اضطراری وزرای دارایی کشورهای حوزه پولی یورو روز جمعه، 21 فوریه 2015 و با حضور وزیران اقتصاد و دارایی کشورهای عضو حوزه یورو در بروکسل برگزار شد. یونان درخواست کرده بود کمک‌های مالی به این کشور به مدت شش ماه دیگر تمدید شود، اما وزرای دارایی حوزه یورو درنهایت بر سر تمدید چهارماهه این کمک‌ها توافق کردند. «دیسلبلوم» که ریاست اجلاس وزرای اقتصاد و دارایی 19 کشور منطقه یورو را بر عهده دارد، درباره این توافق گفت: امشب نخستین گام در فرآیند اعتمادسازی بود و گام‌های مهم و مشترکی را برداشتیم تا به توافق کاملی دست یابیم. دیسلبلوم، طرح درخواست 18 کشور حوزه یورو را در اختیار یونان قرار داد. وی سپس با آلکسیس سیپراس نخست‌وزیر این کشور تماس گرفت و اعلام کرد دولت یونان باید شرایط کشورهای حوزه پولی یورو را بپذیرد.
ولفگانگ شوبل، وزیر اقتصاد و دارایی آلمان که پیشتر ضمن اشاره به عدم پایبندی یونان به تعهدات خود، تصریح کرده بود هیچ کشوری حاضر نیست بدون دریافت ضمانت به یونان پول دهد، حال پس از توافقات دیشب، آن را گامی بسیار مهم و رو به جلو قلمداد کرده است. شوبل افزود: بودن در یک دولت یعنی پیوند با واقعیت و واقعیت تا زمانی که رویاپردازی کنیم محقق نخواهد شد. قطعاً یونان برای اینکه مفاد این توافق را برای رای‌‌دهندگان دولت جدید تشریح کند، زمان دشواری خواهد داشت. در اجلاس وزیران اقتصادی یورو، دیسلبلوم، واروفاکیس وزیر اقتصاد یونان، شوبل و کریستین لاگارد رئیس صندوق بین‌المللی پول حضور داشتند که بر سر تنظیم پیش‌نویس توافقنامه یونان با اتحادیه اروپا به جمع‌بندی رسیدند.
اما انتشار اخباری مبنی بر توافق یونان و اتحادیه اروپا بلافاصله بازارهای جهان به‌ویژه در اروپا را نیز تحت تاثیر قرار داد. بازارهای غربی که در حال حاضر و به دنبال طرح‌های تزریق پولی اتحادیه اروپا و ترغیب سهامداران به سمت خرید سهام، رونق خوبی گرفته‌اند، پاسخ مثبتی به این توافق نشان دادند. پس از آنکه روز جمعه ارزش سهام DAX آلمان دوباره رکورد زد، از بازار بورس آمریکا نیز خبرهای امیدوارکننده‌ای به گوش رسید و شنیده شد دو شاخص مهم بازار بورس این کشور یعنی داو‌جونز و اس‌اندپی 500 هم رشد قابل توجهی داشته‌اند. ارزش پولی یورو در برابر دلار نیز با اندکی افزایش یعنی 33/0 درصد، تا حدودی ضررهای قبلی را جبران کرد و نرخ برابری هر یورو در برابر دلار به 1403/1دلار رسید.
گفتنی است این توافق پس از سه دور مذاکره در سطح وزیران یونان و اعضای کشورهای حوزه یورو طی دو هفته گذشته به دست آمده است. توافق حاصله فرصتی برای یونان فراهم می‌کند تا در خصوص چگونگی بازپرداخت بدهی‌هایش در درازمدت با وام‌دهندگان گفت‌وگو کند. دولت یونان 240 میلیارد یورو از اتحادیه اروپا و صندوق بین‌المللی پول وام گرفته است.
دیدگاه تان را بنویسید