تاریخ انتشار:
راهی برای جلوگیری از شناسایی نفتکش‌ها و تداوم صادرات نفت
بازی نفتکش‌ها
«بازی موش و گربه» اصطلاحی است که «فایننشیال‌تایمز» در مورد تغییر مکرر پرچم و مالکیت تانکرهای ایرانی و تلاش آمریکا برای شناسایی نفتکش‌ها به کار می‌برد؛ تغییراتی که با هدف دور زدن جلوگیری از شناسایی و تداوم صادرات نفت صورت می‌گیرد.
«بازی موش و گربه» اصطلاحی است که «فایننشیال‌تایمز» در مورد تغییر مکرر پرچم و مالکیت تانکرهای ایرانی و تلاش آمریکا برای شناسایی نفتکش‌ها به کار می‌برد؛ تغییراتی که با هدف دور زدن جلوگیری از شناسایی و تداوم صادرات نفت صورت می‌گیرد. بعد از تحریم‌های سال گذشته میلادی، ایران بارها از این روش برای ایجاد مانع بر سر ردیابی و شناسایی نفتکش‌ها استفاده کرده است؛ روشی که به نظر می‌رسد تنها در کوتاه‌مدت موثر باشد و به تدریج با شناسایی نام‌ها و کشورها، از کارایی آن کاسته شود.
سایه تحریم بیمه بر سر نفتکش‌ها
آمریکا سال گذشته شرکت ملی نفتکش ایران را، که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتکش جهان به شمار می‌رود، تحریم کرد. بر این اساس، نام این شرکت و نفتکش‌های متعلق به آن به لیست ممنوع‌المعامله اداره خزانه‌داری آمریکا افزوده شد. همزمان با تحریم‌های آمریکا، اتحادیه اروپا نیز بیمه نفتکش‌های ایرانی را تحریم کرد. این در حالی است که بیش از 95 درصد بیمه نفتکش‌های جهان در بازار لندن تامین می‌شود. با تحریم‌های صورت‌گرفته از سوی اتحادیه اروپا، برخی کشورهای خریدار نفت درصدد بیمه نفتکش‌های ایرانی برآمدند. از جمله ژاپن اقدام به تحت پوشش قرار دادن بیمه نفتکش‌های ایران کرد و در سال 2013 مجدداً این پوشش را افزایش داد. کشور هند نیز نفتکش‌هایی با بیمه دولتی به ایران اجاره داده است و چین نیز به صورت مشابه اقدام به بیمه نفتکش‌ها کرده است. همزمان، ایران نیز یک شرکت بیمه بین‌المللی تشکیل داد و برخی نفتکش‌ها را بیمه کرد. آمریکا نیز متعاقباً دو شرکت بیمه ایرانی را به دلیل تحت پوشش قرار دادن نفتکش‌ها تحریم کرد.
25 میلیون بشکه نفت روی آب
خبرگزاری رویترز در نخستین روزهای اردیبهشت ادعا کرد ایران 25 میلیون بشکه نفت بدون مشتری در تانکرها ذخیره کرده است. این تانکرها، متعلق به شرکت ملی نفتکش هستند و در نزدیکی پایانه‌های عسلویه، خارک و بهرگان پهلو گرفته‌اند. بر اساس گزارش رویترز، تخمین‌های متفاوتی از تعداد تانکرهایی که در نزدیکی ایران نفت روی آب ذخیره کرده‌اند، وجود دارد. یکی از منابع خبری، تعداد این نفتکش‌ها را 17 و دیگری 15 عنوان می‌کند و این در حالی است که حتی ارزیابی دقیقی از اینکه نفتکش‌ها در حال ذخیره‌سازی نفت یا انتظار برای بارگیری و صادرات هستند، وجود ندارد.
منابع خبری گزارش داده‌اند تعداد تانکرها در چهار ماه گذشته افزایش یافته است. حجم بالای ظرفیت ناوگان شرکت ملی نفتکش، ایران را قادر می‌سازد مدت بیشتری به ذخیره‌سازی نفت صادراتی و بازاریابی برای آن بپردازد. بنا بر گزارش رویترز، شرکت ملی نفتکش ایران در ماه فوریه امسال 30 سوپرتانکر در اختیار داشته است که ظرفیت ذخیره‌سازی آنها حدود 60 میلیون بشکه است. با فرض صادرات حدود یک میلیون بشکه در روز، این سوپرتانکرها به تنهایی می‌توانند برای دو ماه صادرات نفت ایران را ذخیره کنند. علاوه بر این در ماه مذکور، شرکت ملی نفتکش 14 تانکر نفتی کوچک دیگر نیز در اختیار داشته است. برآوردهای غیررسمی حداقل ظرفیت ناوگان شرکت ملی نفتکش را 76 میلیون بشکه برآورد می‌کنند.
تغییر نام و پرچم تانکرها
بر اساس گزارش‌های ادعایی، ایران به طور متناوب اقدام به تغییر نام و پرچم برخی از نفتکش‌ها می‌کند. بر اساس گزارش ژوئیه سال گذشته میلادی منتشر‌شده در اینترنشنال بیزینس تایمز، ایران در آن زمان نام بیش از 10 سوپرتانکر خود را تغییر داده بود. «فایننشیال‌تایمز» نیز گزارشی مبنی بر تغییر نام 24 تانکر در برهه زمانی مذکور منتشر کرده است. گزارش «رویترز» تغییرات مشابه را تایید می‌کند. ایران علاوه بر تغییر نام، پرچم نفتکش‌ها را نیز به طور متناوب تغییر می‌دهد. به عنوان مثال در سال گذشته میلادی پرچم برخی نفتکش‌ها از مالت و قبرس، به تووالو و تانزانیا تغییر یافت. تغییر متناوب نام و پرچم تانکرها، باعث می‌شود ردیابی آنها با مشکل مواجه شود. برای مثال، نفتکش «ایران‌نسا» از ژوئن 2012 با نام «نسا» و تحت پرچم مالت به فعالیت پرداخت. چهار ماه بعد، نام آن به «Truth» (حقیقت) و پرچم آن نیز به تووالو تغییر کرد. از اواخر آوریل امسال تاکنون نیز این نفتکش با نام «Ocenaic» (اقیانوسی) و با پرچم تانزانیا فعالیت می‌کند. با وجود تغییرات مداوم از این دست، از آنجا که شمار IMO یک کشتی (شماره تخصیص داده‌شده توسط سازمان بین‌المللی دریانوردی) یکتاست، کماکان امکان شناسایی تانکرها وجود دارد.
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی (OFAC) زیرمجموعه اداره کل خزانه‌داری آمریکا، برای شناسایی نفتکش‌های ایرانی، به طور مداوم لیست تغییرات اسامی و پرچم تانکرهای نفتی را به‌روز می‌کند. بررسی تانکرهای نفتی کناره گرفته در نزدیکی پایانه‌های عسلویه و خارک نشان می‌دهد اغلب این نفتکش‌ها تحت پرچم پاناما و تانزانیا هستند. همچنین بسیاری از نفتکش‌های حاضر در خلیج فارس که در حال حرکت به سمت این دو پایانه هستند نیز پرچم این دو کشور را دارند. برخی دیگر از تانکرها نیز با پرچم کومور و مالت فعالیت می‌کنند.
علاوه بر تغییرات گفته شده، بر اساس گزارش بلومبرگ، شرکت ملی نفتکش مالکیت برخی از کشتی‌ها را به شرکت‌های دیگری داده است، در حالی که اپراتور اصلی کماکان شرکت ملی نفتکش باقی مانده است. این اقدام موجب می‌شود نام نفتکش در لیست ممنوع‌المعامله OFAC قرار نگیرد.
تامین تانکر از چین و هند
ایران علاوه بر تغییر مشخصات نفتکش‌ها، از کشورهای خارجی نیز تانکر می‌خرد. این کار موجب می‌شود ظرفیت ذخیره‌سازی نفت ایران افزایش یابد. بنا بر گزارش رویترز، در ماه‌های منتهی به فوریه سال جاری میلادی، ایران پنج سوپرتانکر حمل نفت خام از چین خریداری کرده است که ظرفیت هر یک حداکثر دو میلیون بشکه برآورد می‌شود. به نظر می‌رسد این خرید، در راستای قراردادی در سال 2009 است. بر اساس این قرارداد چین تا پایان سال 2013، به ایران 12 تانکر نفتی می‌فروشد. بر اساس گزارش OFAC در فوریه سال جاری میلادی، در ماه‌های اخیر چهار نفتکش آتلانتیس، اینفینیتی، دموس و سانرایز به ناوگان ایران اضافه شدند که هر چهار نفتکش با پرچم تانزانیا حرکت می‌کنند.
علاوه بر خریداری تانکر، در برخی موارد کشورهای چین و هند نیز خود به تامین تانکر مورد نیاز برای خرید نفت پرداخته‌اند. برای مثال اخیراً سوپرتانکر چینی «یوان یانگ هو» با ظرفیت حمل دو میلیون بشکه نفت وارد آب‌های ایران شده است. ورود این سوپرتانکر از زمان تحریم تاکنون اقدامی بی‌سابقه به شمار می‌رود. بیمه این نفتکش توسط یک شرکت نروژی انجام شده است. مشابه این اقدام پیش از تحریم توسط یک پالایشگاه هندی انجام شده بود. این پالایشگاه برای واردات نفت از ایران، اقدام به اجاره موقت یک نفتکش کرده بود. هندی‌ها علاوه بر اجاره کردن، خود نیز برای واردات نفت به ایران نفتکش اجاره می‌دهند. اخیراً شرکت ملی نفتکش، یک تانکر هندی را که توسط دولت این کشور بیمه شده، اجاره کرده است.
سایه تحریم بیمه بر سر نفتکش‌ها
آمریکا سال گذشته شرکت ملی نفتکش ایران را، که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های نفتکش جهان به شمار می‌رود، تحریم کرد. بر این اساس، نام این شرکت و نفتکش‌های متعلق به آن به لیست ممنوع‌المعامله اداره خزانه‌داری آمریکا افزوده شد. همزمان با تحریم‌های آمریکا، اتحادیه اروپا نیز بیمه نفتکش‌های ایرانی را تحریم کرد. این در حالی است که بیش از 95 درصد بیمه نفتکش‌های جهان در بازار لندن تامین می‌شود. با تحریم‌های صورت‌گرفته از سوی اتحادیه اروپا، برخی کشورهای خریدار نفت درصدد بیمه نفتکش‌های ایرانی برآمدند. از جمله ژاپن اقدام به تحت پوشش قرار دادن بیمه نفتکش‌های ایران کرد و در سال 2013 مجدداً این پوشش را افزایش داد. کشور هند نیز نفتکش‌هایی با بیمه دولتی به ایران اجاره داده است و چین نیز به صورت مشابه اقدام به بیمه نفتکش‌ها کرده است. همزمان، ایران نیز یک شرکت بیمه بین‌المللی تشکیل داد و برخی نفتکش‌ها را بیمه کرد. آمریکا نیز متعاقباً دو شرکت بیمه ایرانی را به دلیل تحت پوشش قرار دادن نفتکش‌ها تحریم کرد.
25 میلیون بشکه نفت روی آب
خبرگزاری رویترز در نخستین روزهای اردیبهشت ادعا کرد ایران 25 میلیون بشکه نفت بدون مشتری در تانکرها ذخیره کرده است. این تانکرها، متعلق به شرکت ملی نفتکش هستند و در نزدیکی پایانه‌های عسلویه، خارک و بهرگان پهلو گرفته‌اند. بر اساس گزارش رویترز، تخمین‌های متفاوتی از تعداد تانکرهایی که در نزدیکی ایران نفت روی آب ذخیره کرده‌اند، وجود دارد. یکی از منابع خبری، تعداد این نفتکش‌ها را 17 و دیگری 15 عنوان می‌کند و این در حالی است که حتی ارزیابی دقیقی از اینکه نفتکش‌ها در حال ذخیره‌سازی نفت یا انتظار برای بارگیری و صادرات هستند، وجود ندارد.
منابع خبری گزارش داده‌اند تعداد تانکرها در چهار ماه گذشته افزایش یافته است. حجم بالای ظرفیت ناوگان شرکت ملی نفتکش، ایران را قادر می‌سازد مدت بیشتری به ذخیره‌سازی نفت صادراتی و بازاریابی برای آن بپردازد. بنا بر گزارش رویترز، شرکت ملی نفتکش ایران در ماه فوریه امسال 30 سوپرتانکر در اختیار داشته است که ظرفیت ذخیره‌سازی آنها حدود 60 میلیون بشکه است. با فرض صادرات حدود یک میلیون بشکه در روز، این سوپرتانکرها به تنهایی می‌توانند برای دو ماه صادرات نفت ایران را ذخیره کنند. علاوه بر این در ماه مذکور، شرکت ملی نفتکش 14 تانکر نفتی کوچک دیگر نیز در اختیار داشته است. برآوردهای غیررسمی حداقل ظرفیت ناوگان شرکت ملی نفتکش را 76 میلیون بشکه برآورد می‌کنند.
تغییر نام و پرچم تانکرها
بر اساس گزارش‌های ادعایی، ایران به طور متناوب اقدام به تغییر نام و پرچم برخی از نفتکش‌ها می‌کند. بر اساس گزارش ژوئیه سال گذشته میلادی منتشر‌شده در اینترنشنال بیزینس تایمز، ایران در آن زمان نام بیش از 10 سوپرتانکر خود را تغییر داده بود. «فایننشیال‌تایمز» نیز گزارشی مبنی بر تغییر نام 24 تانکر در برهه زمانی مذکور منتشر کرده است. گزارش «رویترز» تغییرات مشابه را تایید می‌کند. ایران علاوه بر تغییر نام، پرچم نفتکش‌ها را نیز به طور متناوب تغییر می‌دهد. به عنوان مثال در سال گذشته میلادی پرچم برخی نفتکش‌ها از مالت و قبرس، به تووالو و تانزانیا تغییر یافت. تغییر متناوب نام و پرچم تانکرها، باعث می‌شود ردیابی آنها با مشکل مواجه شود. برای مثال، نفتکش «ایران‌نسا» از ژوئن 2012 با نام «نسا» و تحت پرچم مالت به فعالیت پرداخت. چهار ماه بعد، نام آن به «Truth» (حقیقت) و پرچم آن نیز به تووالو تغییر کرد. از اواخر آوریل امسال تاکنون نیز این نفتکش با نام «Ocenaic» (اقیانوسی) و با پرچم تانزانیا فعالیت می‌کند. با وجود تغییرات مداوم از این دست، از آنجا که شمار IMO یک کشتی (شماره تخصیص داده‌شده توسط سازمان بین‌المللی دریانوردی) یکتاست، کماکان امکان شناسایی تانکرها وجود دارد.
دفتر کنترل دارایی‌های خارجی (OFAC) زیرمجموعه اداره کل خزانه‌داری آمریکا، برای شناسایی نفتکش‌های ایرانی، به طور مداوم لیست تغییرات اسامی و پرچم تانکرهای نفتی را به‌روز می‌کند. بررسی تانکرهای نفتی کناره گرفته در نزدیکی پایانه‌های عسلویه و خارک نشان می‌دهد اغلب این نفتکش‌ها تحت پرچم پاناما و تانزانیا هستند. همچنین بسیاری از نفتکش‌های حاضر در خلیج فارس که در حال حرکت به سمت این دو پایانه هستند نیز پرچم این دو کشور را دارند. برخی دیگر از تانکرها نیز با پرچم کومور و مالت فعالیت می‌کنند.
علاوه بر تغییرات گفته شده، بر اساس گزارش بلومبرگ، شرکت ملی نفتکش مالکیت برخی از کشتی‌ها را به شرکت‌های دیگری داده است، در حالی که اپراتور اصلی کماکان شرکت ملی نفتکش باقی مانده است. این اقدام موجب می‌شود نام نفتکش در لیست ممنوع‌المعامله OFAC قرار نگیرد.
تامین تانکر از چین و هند
ایران علاوه بر تغییر مشخصات نفتکش‌ها، از کشورهای خارجی نیز تانکر می‌خرد. این کار موجب می‌شود ظرفیت ذخیره‌سازی نفت ایران افزایش یابد. بنا بر گزارش رویترز، در ماه‌های منتهی به فوریه سال جاری میلادی، ایران پنج سوپرتانکر حمل نفت خام از چین خریداری کرده است که ظرفیت هر یک حداکثر دو میلیون بشکه برآورد می‌شود. به نظر می‌رسد این خرید، در راستای قراردادی در سال 2009 است. بر اساس این قرارداد چین تا پایان سال 2013، به ایران 12 تانکر نفتی می‌فروشد. بر اساس گزارش OFAC در فوریه سال جاری میلادی، در ماه‌های اخیر چهار نفتکش آتلانتیس، اینفینیتی، دموس و سانرایز به ناوگان ایران اضافه شدند که هر چهار نفتکش با پرچم تانزانیا حرکت می‌کنند.
علاوه بر خریداری تانکر، در برخی موارد کشورهای چین و هند نیز خود به تامین تانکر مورد نیاز برای خرید نفت پرداخته‌اند. برای مثال اخیراً سوپرتانکر چینی «یوان یانگ هو» با ظرفیت حمل دو میلیون بشکه نفت وارد آب‌های ایران شده است. ورود این سوپرتانکر از زمان تحریم تاکنون اقدامی بی‌سابقه به شمار می‌رود. بیمه این نفتکش توسط یک شرکت نروژی انجام شده است. مشابه این اقدام پیش از تحریم توسط یک پالایشگاه هندی انجام شده بود. این پالایشگاه برای واردات نفت از ایران، اقدام به اجاره موقت یک نفتکش کرده بود. هندی‌ها علاوه بر اجاره کردن، خود نیز برای واردات نفت به ایران نفتکش اجاره می‌دهند. اخیراً شرکت ملی نفتکش، یک تانکر هندی را که توسط دولت این کشور بیمه شده، اجاره کرده است.
دیدگاه تان را بنویسید