شناسه خبر : 3996 لینک کوتاه

چند پیشنهاد برای تسریع اجرای مسکن مهر

طرح مسکن مهر به عنوان بزرگ‌ترین طرح ساخت مسکن در تاریخ کشور پروژه‌ای است که در دولت نهم کلید خورد و در دولت دهم با تعهد ساخت دو میلیون و ۳۲۰ هزار واحد مسکونی شکل اجرایی به خود گرفت. تعهدی که به دلیل مصائب و مشکلات طرح تمام نشد و به عنوان میراثدولت دهم به دولت‌های آینده منتقل شد.

index:1|width:50|height:50|align:left حجت‌الله میرزایی/پژوهشگر اقتصادی
طرح مسکن مهر به عنوان بزرگ‌ترین طرح ساخت مسکن در تاریخ کشور پروژه‌ای است که در دولت نهم کلید خورد و در دولت دهم با تعهد ساخت دو میلیون و 320 هزار واحد مسکونی شکل اجرایی به خود گرفت. تعهدی که به دلیل مصائب و مشکلات طرح تمام نشد و به عنوان میراث دولت دهم به دولت‌های آینده منتقل شد. اگرچه ادامه راه مسکن مهر بر دوش دولت یازدهم با موانعی روبه‌رو خواهد بود اما توجه به چند نکته اساسی می‌تواند دولت را در دستیابی به هدف یاری کند. برای بررسی نکات راهگشا در اجرای پروژه توجه به موانع موجود در طرح مسکن مهر ضروری است. مسکن مهر از ابتدا بر اثر یک خطا، غفلت یا بی‌توجهی آغاز شد. یک بلندپروازی که آثارش را سال‌های سال بر جای می‌گذارد. پروژه مهر به گونه‌ای نیست که بشود مسائلی را که به وجود آورده در یک دوره کوتاه‌مدت حل و از آن رهایی پیدا کرد. یکی از آن مسائل بی‌توجهی به معیارهای مکان‌یابی است که متناسب با نیاز مسکن انتخاب نشده است، همچنین این پروژه فاقد شبکه‌های زیربنایی و تسهیلات شهری آب آشامیدنی، برق، گاز، شبکه جمع‌آوری فاضلاب، مخابرات، گذرگاه‌های شهری و شبکه حمل‌ونقل، جمع‌آوری زباله، فضای سبز، مراکز خدمات‌رسانی عمومی، مراکز آموزشی، بهداشتی و درمانی، پاسگاه پلیس و... است و تقارن نیز با جغرافیای تقاضای مسکن ندارد. یکی دیگر از چالش‌های این پروژه مقیاسی است که برای آن انتخاب شده است. ساخت دو میلیون و 320 هزار واحد مسکن مهر که از سال اول آغاز شد و هنوز ساخت آنها تکمیل نشده است تناسبی با توان اجرایی و مالی و نظارتی دولت نداشت. از ابتدا پیش‌بینی می‌شد این پروژه با مقیاس یک ونیم میلیون واحد و اعتبار بانکی 35 هزار میلیارد تومان پیش رود اما در ادامه اعتبار آن به بیش از 50 هزار میلیارد تومان و واحدهایش نیز به دو میلیون و 320 هزار واحد رسید. این پروژه‌ها نیاز به برنامه‌ریزی مالی برای تامین مراکز خدمات‌رسانی و انشعابات دارند که اعتبار آنها نزدیک به شش هزار میلیارد تومان است اما برای پاسخ به نیازهای اصلی و زیر‌بنایی این واحدها تا 25 هزار میلیارد تومان منابع نیاز است یعنی دو تا سه سال اعتبار عمرانی سال‌های اخیر به طور یکجا هزینه این پروژه خواهد شد.
اگر تمام این پروژه نیز تکمیل شود مشکلی که به وجود خواهد آمد خالی ماندن این واحدهای مسکونی است، یعنی متقاضی ندارد و هزینه نگهداری آن به هزینه‌های جاری دولت اضافه می‌شود. در طولانی‌مدت بسیاری از این واحدها تخریب و فرسوده خواهند شد و از بین می‌روند. البته عدم تقاضا برای واحدهای مسکونی پروژه مسکن مهر به دلیل رعایت نکردن استانداردهای شهری است. کسانی که بی‌توجه به این مشکلات این واحدها را خریداری کردند به دلیل همین فاصله مکانی واحدها را اجاره داده یا به فروش می‌رسانند و این زمینه مهاجرت گسترده‌ای از شهرستان‌ها به حاشیه کلانشهرها فراهم می‌کند. همچنین این طرح به هیچ یک از اهداف اولیه خود یعنی تولید مسکن ارزان‌قیمت، تامین مسکن برای گروه‌های کم‌درآمد (دهک‌های اول تا سوم) و نیز ثابت نگه داشتن قیمت مسکن شهری دست نیافته است.
همه این موارد در کنار این موضوع قابل تامل است که 60 درصد پروژه‌های مسکن مهر نیمه‌تمام است و 40 درصد باقی‌مانده تنها 70 درصد این پروژه‌ها خود‌مالک هستند یعنی با زمین‌هایی که متعلق به خود فرد بوده با وام مسکن مهر ساخته‌اند.

چند پیشنهاد برای کاهش مشکلات پروژه مسکن مهر
اولین کار غربالگری این پروژه‌هاست. یعنی پروژه‌ها بر اساس میزان پیشرفت و بازار اولویت‌بندی شوند و پروژه‌هایی که در اولویت‌های اصلی قرار ندارند در مرحله فعلی متوقف شوند یا به آهستگی ساخته شوند. یا آنکه پروژه‌هایی که متقاضی سکونت دارند بر اساس زمان‌بندی در اولویت ساخت قرار بگیرند. همچنین دولت سازوکار مشخصی را برای حل مشکلات حقوقی و مالکیت این پروژه‌ها تدوین کند. دومین پیشنهاد این است که واحدهایی را که متقاضی ندارد به مراکز بهداشتی و اداری اختصاص داده تا بار مالی ساخت چنین سرانه‌هایی از روی دوش دولت برداشته شود. همچنین با برخی شرکت‌های سرمایه‌گذار مذاکرات جدی انجام شود تا با تغییر کاربری و ماهیت ساخت در طول زمان این واحدهای بدون متقاضی کاربری دیگری پیدا کنند. پیشنهاد سوم، استفاده از مجتمع‌های مسکن مهر به عنوان خوابگاهی دانشجویی یا محل پادگان‌ها به سازمان‌های داوطلب یکی دیگر از راهکارهایی است که می‌توان این واحدهای خالی را به طور هدفمند مورد استفاده قرار داد.

دراین پرونده بخوانید ...

دیدگاه تان را بنویسید

 

پربیننده ترین اخبار این شماره

پربیننده ترین اخبار تمام شماره ها