دلار همچنان پیشتاز

با شروع به کار بازارها در سال 2016 میلادی، آمار نشان داد دلار، همچنان پیشتاز افزایش ارزش در بازارهای مالی است. انتشار اخباری از چین که نشان می‌داد اوضاع اقتصادی این کشور از آنچه داده‌های آماری هم نشان می‌دهند بدتر است، باعث شد نگرانی‌ها این بار محدود به چین نماند و آینده تمام کشورهایی که مراودات تجاری سنگینی با چین دارند در هاله‌ای از ابهام قرار بگیرد.
در حال حاضر بیشتر از همه نرخ ارز اقتصادهای نوظهور تحت تاثیر قرار گرفته است. از آغاز سال 2016 لیر ترکیه 5 /2 درصد از ارزش خود در برابر دلار را از دست داده است. این رقم در مورد واحد پول برزیل و آفریقای جنوبی 1 /1 درصد بوده است. پزو کلمبیا هم یک درصد از ارزش خود را در همین بازه زمانی از دست داده است. در حالی که اقتصادهای نوظهور، حدود 20 درصد از ارزش واحد پول داخلی خود در برابر دلار را در یک سال گذشته از دست داده‌اند، دلار در سال 2015 با افزایش ارزش بالایی روبه‌رو بوده است که عمده دلیل آن سقوط قیمت کالاهای اولیه، ضعیف بودن اقتصاد جهان و اعمال اولین افزایش نرخ بهره در حدود یک دهه گذشته در این کشور بوده است. این روند افزایش ارزش دلار، بعد از آنکه در سال‌ جاری مشخص شد بخش کارخانه‌ای چین در ماه دسامبر سال گذشته حتی بیش از پیش‌بینی‌ها کاهش شاخص داشته، قوت هم گرفت.
اما کاهش ارزش در برابر دلار به اقتصادهای نوظهور محدود نماند، یورو از ابتدای سال 2016 حدود 1 /1 درصد از ارزش خود در برابر دلار را از دست داد و در مورد یوآن و پوند نیز این کاهش ارزش برابر 5 /0 درصد بوده است. علاوه بر وضعیت چین، رشد اقتصادی ضعیف در حوزه اتحادیه اروپا هم موضوعی است که ذهن کارشناسان را به خود مشغول کرده است. در حالی که رشد اقتصادی این حوزه در سه‌ماهه سوم سال گذشته تنها 3 /0 درصد بوده است، نگرانی‌ها در مورد احتمال ایجاد تورم منفی و بالا ماندن نرخ بیکاری همچنان به قوت خود باقی است.
البته همان‌طور که می‌دانیم، افزایش ارزش پول هر کشور، می‌تواند خبر بدی برای صادرکنندگان تلقی شود. حالا صادرکنندگان آمریکایی با این مشکل روبه‌رو هستند که دلار قدرتمند تولیدات آنها را برای سایر کشورهای جهان بسیار گران و در نتیجه غیرجذاب خواهد ساخت. احتمالاً این نگرانی اما زیاد ادامه نخواهد داشت. پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که این روند افزایش قیمت در سال 2016 متوقف خواهد شد. احتمالاً اقتصادهای نوظهور خواهند توانست سکان اقتصاد خود را در دست بگیرند، قیمت کالاهای اساسی بیشتر از این کاهش نخواهد یافت و نفت احتمالاً به کف قیمتی خود رسیده است که در مجموع می‌تواند به این معنی باشد که دلار افزایش ارزش ممکن خود را تا همین حالا تجربه کرده و این روند رشد ارزش بعد از کُند شدن رشد، به آرامی متوقف خواهد شد. البته همچنان نمی‌توان چیزی را با قطعیت پیش‌بینی کرد‌، خصوصاً که میزان و زمان افزایش مجدد نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو می‌تواند شرایط را به شدت تغییر دهد.