بودجه ۹۶۷ میلیاردتومانی صدا و سیما و سریال‌های ضعیفی که دنیا را تکان می‌دهند
ظرفیت‌های مغفول و کپی‌کاری ناشیانه در رسانه ملی
درست در روزهایی که دی‌وی‌دی‌های سریال‌های خارجی شب‌های خانواده‌های ایرانی را گرم می‌کنند و شبکه‌های ماهواره‌ای با سریال‌های ترکیه‌ای و مکزیکی هر شب میزبان خانه‌های ایرانی هستند شبکه‌های تلویزیونی رسانه ملی با کپی‌برداری‌های دست چندم از سریال‌های درجه دو خارجی سعی دارند آب رفته را به جوی بازگردانند.
درست در روزهایی که دی‌وی‌دی‌های سریال‌های خارجی شب‌های خانواده‌های ایرانی را گرم می‌کنند و شبکه‌های ماهواره‌ای با سریال‌های ترکیه‌ای و مکزیکی هر شب میزبان خانه‌های ایرانی هستند شبکه‌های تلویزیونی رسانه ملی با کپی‌برداری‌های دست چندم از سریال‌های درجه دو خارجی سعی دارند آب رفته را به جوی بازگردانند. اما به نظر خانواده ایرانی دیگر قصد ندارد سرانه سرگرمی‌هایش را با سریال‌های ایرانی پر کند؛ جز معدود مواردی همچون سریال «پایتخت» ساخته سیروس مقدم که در چند سال اخیر مورد توجه مردم قرار گرفته بود. در شرایطی که فیلمنامه‌نویسان و کارگردان‌های مطرح همچون اصغر فرهادی، مهران مدیری، کمال تبریزی، کیانوش عیاری و ... مورد غضب قرار گرفتند و سریال‌هایشان یکی‌یکی از تلویزیون رخت بربست در روزهایی که تلویزیون‌های آمریکایی برای جذب مخاطب سراغ کارگردان‌های بنامی همچون مارتین اسکورسیزی و استیون اسپیلبرگ می‌روند، از تلویزیون جمهوری اسلامی حتی کارگردانی همچون مهران مدیری هم رخت برمی‌بندد و برای مخاطبانش در شبکه نمایش خانگی سریال می‌سازد. عبدالله بیچرانلو عضو هیات علمی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات ماهواره می‌گوید: «بر اساس
نظرسنجی‌های به دست آمده مردم کشور هنوز به تلویزیون و فیلم دیدن گرایش دارند، در عین حال حدود 60 درصد مردم مخاطب ماهواره هستند که در سال‌های اخیر به سمت این رسانه کشیده شده‌اند. سال 1387 آغاز تحولات مهم در زمینه شبکه‌های فارسی‌زبان ماهواره بوده که برخی از آنها از داخل تاسیس و حمایت شده‌اند. از جمله اینکه شبکه‌های «ام‌بی‌سی»، «بی‌بی‌سی فارسی»، در سال 1387، «فارسی وان» در سال 1388، «پی‌ام‌سی خانواده»، «جم کلاسیک» و «من و تو» در سال 1389 تاسیس شدند که پرمخاطب‌ترین شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان بودند. عمده‌ترین مساله‌ای که باعث شد مردم از تلویزیون روی گردانند و به سمت ماهواره بروند سریال‌های عامه‌پسند و خانوادگی شبکه‌های فارسی‌زبان بوده است؛ آمریکا، انگلیس، استرالیا، آلمان، فرانسه، برزیل، کلمبیا و کره جنوبی کشورهای موفق در زمینه ساخت این‌گونه سریال‌ها بوده‌اند. اما عزت‌الله ضرغامی رئیس سازمان صدا و سیما نظر دیگری دارد. او چندی پیش گفته بود تنها حدود 35 تا 40 درصد از مردم ایران ماهواره تماشا می‌کنند که از این تعداد 15 درصد هم برای تماشای شبکه‌های استانی و ملی است که سراغ ماهواره رفته‌اند. درست در روزهایی که
همچنان بحث بر سر بازگرداندن مردم به سمت تلویزیون ایران از سوی نمایندگان مجلس و اصولگرایان به عنوان دغدغه اساسی مطرح می‌شود، تلویزیون با وجود دریافت یکی از بالاترین ارقام بودجه در میان سازمان‌های دولتی نتوانسته است هنرمندان و برنامه‌سازان و مخاطبانش را راضی کند، و حالا به‌تازگی در ساخت سریال‌های تلویزیونی با کیفیت پایین کار به جایی رسیده است که در یکی از تازه‌ترین تولیدات این مرکز پلان به پلان از یک سریال مشهور و عامه‌پسند آمریکایی کپی‌برداری شده است. سریال هفت‌سنگ نه‌تنها کپی‌ای از سریال مشهور «خانواده مدرن » است، بلکه حتی حرکت دوربین و فضاسازی‌ها هم به عینه کپی شده است. دست‌اندرکاران ساخت کپی ایرانی این سریال تنها روابط دو شخصیت حاضر در سریال آمریکایی را تغییر داده‌اند؛ دو شخصیتی که رسانه ملی در تحلیل‌هایش به دلیل نمایش چنین روابطی در سریال‌های آمریکایی منحط بودن جوامع غربی را به نمایش می‌گذارد. صدا و سیما در سال 1393 با دریافت بودجه‌ای بالغ بر 967 میلیارد تومان، از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم پیشی گرفته که رقمی بالغ بر 623 میلیارد تومان را دریافت می‌کند.
نگاهی به میزان بودجه صدا و سیما در سه سال گذشته نیز حاکی از این است که این رسانه در سال 1393 در مقایسه با سه سال قبل، بیشترین میزان بودجه را دریافت کرده است. بودجه صدا و سیما در سال 1392، 905 میلیارد تومان اعلام شد که نسبت به سال قبل (91) با کاهش مواجه بود. این رقم در سال 1391، 920 میلیارد تومان بود که نسبت به سال قبلش (90) با رشدی قابل توجه همراه بوده است. بودجه صدا و سیما در سال 1390، 689 میلیارد تومان اعلام شده بود. با این حال به نظر می‌رسد ساخت سریال‌های کپی‌برداری‌شده از سریال‌های خارجی امری عادی است. همزمان با جنجال‌ها و حاشیه‌های پخش سریال هفت‌سنگ، بیژن نوباوه نماینده اصولگرای مجلس شورای اسلامی که خود از طریق حضورش در تلویزیون به عنوان مجری شناخته شده است، خبر از سریال‌های تکراری دیگر می‌دهد. نوباوه با تاکید بر اینکه ساخت سریال کپی‌برداری‌شده از نمونه‌های خارجی جرم نیست گفته است، حتی سریال «ستایش» هم که این روزها از تلویزیون پخش می‌شود، کپی‌برداری است. این در حالی است که هنرمندان و تحلیلگران مستقل معتقدند با توجه به دریافت بودجه 967 میلیاردتومانی از سوی صدا و سیما اینکه در نهایت تولیدات این سازمان
به کپی‌کاری‌هایی تا این حد ضعیف محدود می‌شود، از بین بردن بیت‌المال است. درآن سوکافی است نام سریال خانواده مدرن را در اینترنت جست وجو کنید تا به در بسته بخورید،چون تمام عکس‌های مربوط به این سریال از سوی کمیته فیلترینگ فیلتر شده‌است، غافل از اینکه تلویزیون ایران به این سریال علاقه‌مند است و ایرانیزه شده‌اش را پخش می‌کند. سریال هفت‌سنگ به کارگردانی علیرضا بذرافشان که از شبکه سوم سیما پخش می‌شود، اما در زمینه کپی‌کاری مرزهای تازه‌ای را درنوردیده، پس از پخش دو قسمت از سریال هفت‌سنگ، کاربران رسانه‌های اجتماعی پی به موضوع کپی بودن آن بردند و این کپی‌کاری ناشیانه بازتاب گسترده‌ای داشت. به گونه‌ای که در اقدامی خلاقانه ویدئویی ساخته شد و نقاط مشترک سریال اصلی و ورژن ایرانی‌اش کنار هم قرار گرفت. این ویدئو بارها در رسانه‌های مختلف بازنشر داده شد. با این حال مسوولان صدا و سیما هیچ توضیحی در این رابطه ارائه نکرده‌اند. تنها اتفاق رخ‌داده این است که نایب‌رئیس شورای نظارت بر صدا و سیما از دستور بررسی ویژه محتوای سریال «هفت‌سنگ» در شورای نظارت خبر داد. نمایندگان مجلس که در موارد مشابه دیگر واکنش‌های تند و تیزی نشان
داده‌اند و خواستار برخوردهای تند با اهالی فرهنگ و هنر شده‌اند، اما این بار هم با سازمان صدا و سیما از در تسامح وارد شده‌اند. نوباوه به سایت خانه ملت گفته است: «اصل ماهیت کپی بودن فیلم‌ها و سریال‌ها در صورتی که انتقال‌دهنده فرهنگ غربی نباشد تخلف نیست اما به طور حتم در ارزش‌گذاری‌ها اثر فیلمساز را زیر سوال می‌برد. در مورد فیلمنامه هفت‌سنگ هم باید گفت از سریال طنزی کپی شده که در 20 کشور جهان مورد استقبال بوده است. امروزه بسیاری از آثار در کشور تولید می‌شوند که کپی صد درصد فیلم‌های خارجی است اما کسی آن را علنی نمی‌کند. این نماینده مردم در مجلس نهم گفت: در جشنواره فجر، 14 اثر کپی صد درصد شبکه ماهواره‌ای فارسی‌وان بود که درباره خیانت به همسران ساخته شد اما زمانی می‌توان به آن ایراد وارد کرد که منتقل‌کننده فرهنگ نادرست غرب باشد.» اما نمایندگان مجلس احتمالاً این گزینه را در نظر نمی‌گیرند که فیلم‌های کپی‌برداری‌شده از فارسی‌وان با بودجه بخش خصوصی ساخته می‌شوند و این سریال‌ها با بودجه دولت و بیت‌المال ساخته می‌شوند. از سوی دیگر وقتی سیاست صدا و سیما مقابله با فرهنگ غربی و نقد کوبنده رویکرد تلویزیون‌های آمریکایی است
ساخت سریالی به شکل نعل به نعل از یک سریال درجه پایین آمریکایی در رسانه‌های جهان بازتاب گسترده‌ای پیدا می‌کند و دستمایه طنز می‌شود.
دیدگاه تان را بنویسید