زندگی در جاده سرعت

مدیران تجاری و رانندگان فرمول یک در ظاهر هیچ چیز مشترکی ندارند به جز آنکه هر دو گروه کار خود را در حالت نشسته انجام می‌دهند. رانندگان مسابقات سرعت دور یک مسیر می‌چرخند و سرعت خود را به 350 کیلومتر در ساعت می‌رسانند. مدیران تجاری که در دفاتر کار خود محبوس شده‌اند ممکن است هر از چند گاه صندلی چرخدار خود را از یک سوی میز به سمت دیگر بکشند. اگر رانندگان تمرکز خود را از دست بدهند ممکن است در اوج سرعت با یکدیگر برخورد کنند. اما تنها ریسک مدیران تجاری آن است که قهوه‌شان را روی کراواتی با برند هرمس بریزند.
با این حال یکی از بزرگ‌ترین مربیان جهانی مسابقات سرعت اکنون بیشتر زمان خود را به گفت‌وگو با مدیران ارشد اجرایی می‌گذراند. آکی هینتسا (Aki Hintsa) جراح فنلاندی در گذشته به مدت 11 سال پزشک ارشد تیم فرمول یک مک‌لارن بود. دو قهرمان بزرگ گذشته جهان یعنی سباستین وتل و میکاها کینن و قهرمان کنونی جهان لویس هامیلتون از جمله مشتریان او بودند. ارتباط دکتر هینتسا با جهان تجارت به صورت غیررسمی هنگامی آغاز شد که یکی از دوستانش که مدیرعامل بود در کمال ناامیدی به او مراجعه و از فرسودگی شغلی گلایه کرد. دکتر هینتسا کسب و کاری با عنوان پروفورمنس به راه انداخت که 30 کارمند دارد و روش‌های او را در دو دفتر جداگانه در ژنو و هلسینکی اجرا می‌کنند. بیش از 80 درصد درآمد این بنگاه از کار با تیم‌های مدیریتی و تک‌تک روسای شرکت‌ها به دست می‌آید.
آیا فعالان تجاری واقعاً می‌توانند از فرمول یک درس بگیرند؟ دکتر هینتسا عقیده دارد وجود اشتراک این دو حوزه بیشتر از حد تصور است. رانندگان در راس هرمی از کارکنان قرار می‌گیرند -‌ از مهندسان تا ادارات بازاریابی‌-‌ که زندگی‌شان به راننده بستگی دارد. رانندگانی که در محاصره آدم‌های چاپلوس و متملق قرار دارند ممکن است به سادگی کنترل خویشتن را از دست بدهند. زندگی آنها به طرز وحشتناکی پر از تحرک است و هر روز در یک گوشه دنیا مسابقه می‌دهند. دکتر هینتسا می‌گوید که تجربه او در میدان مسابقه جایزه بزرگ او را وادار کرد بر دو مشکل بزرگی تمرکز کند که همیشه گریبانگیر مدیران اجرایی هستند.
اولین مشکل فقدان خواب است. شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهند کمبود خواب افراد از پا انداخته و سازمان‌ها را مسموم می‌کند. یک تحقیق نشان می‌دهد بی‌خوابی به مدت 20 ساعت همان تاثیر را بر عملکرد وظایف شناختی می‌گذارد که وجود سطح 1 /0 درصد الکل در خون. سطحی که در بسیاری از کشورها بسیار بالاتر از حد مجاز برای رانندگی است. مطالعه دیگر نشان می‌دهد محرومیت از خواب باعث می‌شود افراد دیدگاه یا لحن گفتار منفی داشته باشند. کارمندان می‌گویند اگر بی‌خوابی رئیس آ‌نها را بداخلاق کرده باشد آنها نیز نمی‌توانند با کار خود ارتباط مناسبی برقرار کنند.
با این وجود بی‌خوابی در عالم تجارت عادی است و حتی گاهی اوقات نشان افتخار محسوب می‌شود. نظرسنجی‌ای که به تازگی از سوی موسسه مشاوره مدیریت مک‌کینزی از 196 رهبر تجاری به عمل آمد آشکار ساخت که 66 درصد آنها از کمیت خواب و 55 درصد از کیفیت آن ناراضی بودند. تعداد بسیار زیادی از شرکت‌ها از سوی افرادی اداره می‌شوند که از کم‌خوابی رنج می‌برند.
مشکل دوم مشترک در صندلی رانندگی، چه در اتومبیل مسابقه و چه در یک بنگاه چندملیتی مسافرت مداوم است. زندگی در جاده نه‌تنها با کاهش زمان استراحت و برهم زدن ساعت بدن خوابیدن را دشوار می‌کند بلکه تاثیرات ناتوان‌کننده دیگری هم دارد. گذراندن زمان دراز در هواپیما آب بدن را کاهش داده و جریان خون را دچار اختلال می‌کند. اوقات اقامت در هتل‌ها و فرودگاه‌ها دمای بدن را بالا می‌برد. فرودگاه‌ها متخصص ارائه غذاهای بنجل هستند و غذای هواپیما اغلب بیش از حد شور و پر از ادویه است. معاملات بزرگ اغلب بر سر میزهای پرتجمل شام انجام می‌‌گیرند که در آن مدیران تجاری غذا را با نوشیدنی زیاد صرف می‌کنند و پس از آن هم در ساعات نیمه‌شب به سراغ نوشیدنی‌های هتل می‌روند.
دکتر هینتسا آموزش‌های دقیقی برای غلبه بر این مشکلات ارائه می‌دهد. حمل غذاهای سالم کوچک در هنگام مسافرت احتمال پناه بردن مدیران خسته به نوشیدنی را کاهش می‌دهد. کم کردن تدریجی روشنایی در عصر‌هنگام ذهن را برای خواب آماده می‌کند. خاموش کردن صفحات دستگاه‌ها دو ساعت قبل از خواب مغز را از بمباران نور آبی نجات می‌دهد؛ نوری که مغز را بیدار نگه می‌دارد. کتاب خواندن به مراتب از زل زدن به صفحه دستگاه بهتر است.
توصیه او برای مقابله با اختلال زمانی پیچیده است. جداول دقیقی به مراجعان داده می‌شود که به آنها می‌گوید در کدام هواپیما بنشینند و چه موقع پس از فرود عینک آفتابی بزنند (هنگام سفر به سمت شرق بهتر است در زمان ورود عینک آفتابی بزنید تا در معرض نور کمتری قرار گیرید). مهم‌ترین چیز آن است که آیا محیط را با بدن سازگار می‌کنید یا بدن را با محیط. او توصیه می‌کند در سفرهای کوتاه تا حد ممکن برنامه‌های عادی داشته باشید و ملاقات و زمان خواب را طبق آن تنظیم کنید. در سفرهای طولانی لازم است سازگاری با منطقه زمانی جدید از یک هفته قبل آغاز شود. توجه ویژه‌ای به نور داشته باشید: نور زیاد به مغز دستور می‌دهد بیدار بماند در حالی که نور کمتر آن را به خواب می‌کشاند.

خوابیدن برای موفقیت
دکتر هینتسا علاقه زیادی دارد تا عملکرد فردی مدیران را بهبود بخشد. بنگاه هینتسا پرفورمنس رقبای مستقیمی مانند تیگنام (Tignum) دارد که در فونیکس آریزونا مستقر است. مشاوران بزرگ مدیریتی توجه زیادی به موضوع چشمان بسته دارند: تازه‌ترین شماره فصلنامه مک‌کینزی حاوی مقاله‌ای با این عنوان است «برنامه‌های آگاهی از خواب می‌توانند رهبران بهتری بسازند». کارولین وب یکی از مشاوران سابق مک‌کینزی کتابی با عنوان «چگونه روز خوبی داشته باشیم» نوشته است که در آن پیشنهاد می‌کند از یافته‌‌های اخیر علم اقتصاد و علوم رفتاری برای بهبود زندگی کاری استفاده شود. گوگل رویکردی را در پیش گرفته است که در آن به کارکنان صندلی خواب، اتاق چرت و خوردنی‌های سالم داده می‌شود.گروه مشاورتی بوستون سیاست زمان مرخصی را به‌طور آزمایشی به اجرا گذاشته است. برخی هتل‌ها و خطوط هوایی از سیستم روشنایی هوشمند استفاده می‌کنند تا به مشتریان کمک کند با منطقه زمانی جدید سازگار شوند.
دلایل راهبردی زیادی برای این کارها وجود دارد. شرکت‌ها درک می‌کنند که در جهانی که می‌توان قابلیت‌های کامپیوتری زیادی را به راحتی خریداری کرد مزیت رقابتی آنها در کیفیت کارکنانشان است. اما مهم‌ترین دلیل علاقه‌مندی افرادی مانند دکتر هینتسا به بنگاه‌ها اضطراب‌های فردی است نه یک برنامه اصلی برای شرکت. از رده‌ مدیرعاملی به پایین افراد آنقدر درگیر سرعت زندگی کاری می‌شوند که از هر کسی که بتواند زندگی آ‌نها را تحت کنترل‌شان درآورد و باتری‌هایشان را دوباره شارژ کند کمک می‌خواهند. هرکس گاهگاهی به توقف کوتاه نیاز دارد.
منبع: اکونومیست