شروع تنفس

«‌در هر ثانیه 350 متر‌مربع از جنگل‌ها و مراتع کشورمان تخریب می‌شود.» یعنی اگر نفس خود را برای 10 ثانیه در سینه حبس کنید، در همین زمان کوتاه، سه‌ هزار و 500 مترمربع از جنگل‌ها و مراتع کشورمان تخریب شده است. حالا به عقربه ثانیه‌شمار ساعتتان نگاه کنید، وقتی یک دقیقه کامل شد، وسعت تخریب به 21 هزار مترمربع می‌رسد! و درست به همین سادگی، هر روز حدود 30 میلیون مترمربع (معادل سه‌ هزار و 204 هکتار) و هر سال رقمی معادل یک میلیون و 104 هزار هکتار (معادل 11 میلیارد و 40 میلیون مترمربع) از جنگل‌ها و مراتع کشور تخریب می‌شود. حالا اما بعد از گذشت 15 سال از آغاز نخستین اعتراضات مجامع علمی و زیست‌محیطی به تخریب دامنه‌دار جنگل‌های شمال، سرانجام وزیر جهاد کشاورزی مهم‌ترین وعده زیست‌محیطی دولت یازدهم را تحقق بخشید و دستور توقف بهره‌برداری از جنگل‌های باستانی شمال ایران را صادر کرد. این دستور در حالی صادر شد که پیش از این سازمان حفاظت محیط زیست بارها از دولت خواسته بود که به دلیل وضعیت بحرانی جنگل‌های شمال، جلوی هرگونه بهره‌برداری تجاری را بگیرد اما نه‌تنها وزیر جهاد بلکه بسیاری از اعضای کابینه همچون وزیر صنعت و معدن بر‌خلاف انتظار سازمان محیط زیست خواستار افزایش بهره‌برداری از چوب جنگل‌های شمال نیز شده بودند. با وجود این به نظر می‌رسد معصومه ابتکار با وجودی که نتوانست کارنامه نسبتاً درخشانی در حفاظت از مناطق چهارگانه این سازمان در سه سال گذشته داشته باشد اما موفق شده با ارائه گزارش‌های مستند از وضعیت بحرانی جنگل‌های شمال، سرانجام دولت را با خود همراه کند تا بعد از گذشت نیم‌قرن از بهره‌برداری‌های تجاری در نخستین روز آبان 95 دستور توقف تمامی بهره‌برداری‌های تجاری و صنعتی از جنگل‌های رو به زوال شمال ایران را صادر کند. این در حالی است که سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور چند ماه قبل آماری را منتشر کرد که نشان می‌داد مساحت جنگل‌های ایران در 50 سال گذشته تنها 15 هزار هکتار کاهش یافته و در همین حال از افزایش سطح جنگل‌های شمال به میزان بیش از 200 هزار هکتار در سه دهه اخیر خبر داد. با این حال ابتکار آرام ننشست و از موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور وابسته به وزارت جهاد کشاورزی خواست تا با بهره‌گیری از توان علمی و فنی محققانش مساحت جنگل‌های شمال را تعیین کنند. نتیجه این طرح اگرچه هیچ وقت به صورت دقیق نه از سوی موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع و نه از سوی سازمان محیط زیست منتشر نشد اما ابتکار بارها در مصاحبه‌هایش اعلام کرد برآوردهای اخیر ما نشان می‌دهد کاهش چشمگیری در مساحت جنگل‌های شمال ایران اتفاق افتاده و هرچه سریع‌تر باید طرح استراحت جنگل به اجرا در‌آید. اکنون قرار است در یک برنامه زمان‌بندی تمامی طرح‌های بهره‌برداری متوقف شود و حتی ساخت جاده‌های جنگلی نیز در شمال ایران ممنوع شود. به عبارت دیگر بهره‌برداری از جنگل فعلاً بر روی کاغذ متوقف شده اما خبری از بودجه‌های حفاظتی نیست! با این حساب اگر بودجه مورد نیاز این طرح‌ها تامین نشود خروج مجریان طرح‌های جنگلداری از جنگل تنها باعث یک به هم ریختگی و رها شدن جنگل هم می‌شود چراکه عملاً بیش از دو هزار نفر از محافظان جنگل که حقوقشان را از مجریان طرح‌های بهره‌برداری می‌گرفتند از کار بیکار می‌شوند.