گواهینامه آسان مرگ آسان

گواهینامه رانندگی موضوعی است که در بسیاری از کشورها سختگیری‌های زیادی برای صدور آن اعمال می‌شود. تست‌های متعدد جسمی و روانی و همچنین مهارت‌محوری در جوامع پیشرفته یکی از تفاوت‌های فاحش بین شرایط و نحوه اخذ لیسانس رانندگی در ایران و کشورهای توسعه‌یافته است. در حالی که کشورهای پیشرفته هنرجویان رانندگی خود را از زیر ذره‌بین عبور می‌دهند و موشکافی خاصی در اعطای گواهینامه دارند،‌ در ایران افراد با آموزشی کمتر از 30 ساعت مجوز شرکت در آزمون رانندگی را اخذ می‌کنند. این تفاوت بین ما و آنها از این منظر حائز اهمیت است که تفاوت تعداد سوانح رانندگی بین ایران و آنها نیز به شدت چشمگیر است. کشورهای طراز اول دنیا در راستای حفظ سلامت جامعه خود به سختگیرانه‌ترین شکل ممکن گواهینامه می‌دهند و این در حالی است که در ایران مسیر اخذ گواهینامه بسیار سهل است.
با این حال چندی پیش عباس آخوندی وزیر مسکن و شهرسازی انتقاداتی را به این روند وارد ساخت. وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه فرآیند صدور گواهینامه برای رانندگی در جاده‌ها در بسیاری از کشورهای جهان در حال سخت شدن است، گفت: اما در ایران نه‌تنها سخت نیست، بلکه هیچ اقدامی نسبت به سختگیری آن نیز نمی‌شود. آخوندی عنوان کرد شواهد گویای این مساله است که اکثر افرادی که در جاده‌های کشور رانندگی می‌کنند، مهارت‌های لازم را ندارند و فقط یک گواهینامه با حداقل آموزش‌ها اخذ کرده‌اند. آخوندی کسب امتیازهای منفی و سلب امتیاز رانندگی از رانندگان خاطی را از دیگر سیاست‌های پیشگیرانه دولت‌ها دانست و از نبود چنین مجازات‌هایی در ایران انتقاد کرد. وزیر راه و شهرسازی حتی بر این باور است که معضل رانندگی پرخطر در جاده‌ها با جرایم دو میلیون ریالی برطرف نمی‌شود. آخوندی بر این اساس خواهان سخت شدن فرآیند صدور گواهینامه و افزایش مهارت‌های رانندگان در کشور شد. وی همچنین خواهان بررسی روند صدور گواهینامه در کشور شد و عنوان کرد موضوع صدور انواع گواهینامه رانندگی و نحوه اعمال تخلفات در سابقه اشخاص و تاثیرگذاری آن بر وضعیت گواهینامه و همچنین آموزش‌های مورد نیاز برای ارتقای کیفیت آموزش رانندگان ناوگان حمل و نقل عمومی باید بار دیگر مورد بررسی قرار گیرد و پیشنهادهای مشخص برای اصلاح آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی ارائه شود. وی همچنین با طرح موضوع سلامت روانی رانندگان خواهان طراحی و اجرای سیستم پزشکی متناسب با شرایط روز شد.
آخوندی آمار داد که در گذشته تنها یک میلیون و 200 هزار خودرو آن هم عمدتاً در تهران تردد می‌کرد اما امروز 18 میلیون دستگاه خودرو در ناوگان حمل و نقل کشور در رفت و آمد است و این آمار رو به افزایش است. آخوندی با استناد به آمار فوق بررسی صلاحیت روانی رانندگان را سخت قلمداد کرد.
به طور کلی، تصادفات جاده‌ای نهمین علت مرگ و میر در جهان به شمار و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۳۰ به پنجمین عامل مرگ و میر در دنیا تبدیل شود. تصادفات سالانه مرگ و میر ۲ /۲ درصد از کل آمار مرگ و میر جهان را به خود اختصاص می‌دهد. سالانه حدود ۱ /۳ میلیون نفر در تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست می‌دهند که به طور متوسط آماری معادل روزانه سه هزار و ۲۸۷ نفر را شامل می‌شود. بیش از نیمی از جان‌باختگان تصادفات جاده‌ای جوانان بین ۱۵ تا ۴۴ سال هستند.