پیشنهاد نفت در برابر دارو

60 میلیون دلار داروی وارداتی کشور در گمرک مانده و تاکنون هیچ اقدامی برای ترخیص این داروها صورت نگرفته است. در حالی که وضعیت بازار دارو در داخل کشور بحرانی شده و برخی از گزارش‌ها به مجلس حاکی از آن است که کمبود برخی از اقلام مهم دارویی به مرز هشدار رسیده است. اتفاقی که نمایندگان عضو کمیسیون بهداشت مجلس می‌گویند عمدی در کار است. این هشدار در حالی است که همچنان گزارش‌های واصله به مجلس روند صعودی بالا رفتن بهای داروها را تایید می‌کنند اما آنچه مهم‌تر است انتشار برخی اخبار در مورد احتکار داروها در گمرک و از سوی دیگر وجود داروهای فاسد در بازار است. عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با تاکید بر اینکه با ادامه روند ترخیص نشدن دارو از گمرک، امکان فاسد شدن این محصولات وجود دارد، گفته سلامت مردم بازیچه دست مسوولان نیست. نعمت‌الله منوچهری خبر داده بیش از ۶۰ میلیون دلار دارو در گمرک‌های کشور ترخیص نشدند و پرسیده چرا مسوولان حوزه سلامت و دولت در این باره دست روی دست گذاشته و تنها افزایش مشکلات بیماران را نگاه می‌کنند؟ به گفته وی موضوع ترخیص دارو از گمرک یکی از موضوعات پیش پا افتاده در سال‌های گذشته بوده، اما هم‌اکنون شاهد هستیم که این معضلات مردم را با مشکلات جدی روبه‌رو کرده است. سوء مدیریت وزارت بهداشت و دولت عامل اصلی ترخیص نشدن دارو از گمرک عنوان شده است. مجلس می‌گوید اگر این امر ادامه پیدا کند، پرونده‌ای به قوه قضائیه ارسال می‌شود. اما از آن طرف برخی هم می‌گویند نگرانی واردکنندگان از نرخ بعدی ارز زمینه را برای انباشت دارو و ترخیص نشدن از گمرک فراهم کرده است. اما با توجه به اهمیت زمان در این موضوع، گویا بیماران نباید منتظر معجزه برای باز شدن گره سیاسی دارو باشند. این در حالی است که کمیسیون بهداشت مجلس هم می‌گوید واردات برخی داروهای بی‌کیفیت به یکی از هشدارهای جدی تبدیل شده و وزارت بهداشت عملاً نشان داده تسلط کافی روی این موضوع ندارد. گرچه ورود پنی‌سیلین‌های چینی را که سبب مرگ شهروندان شد به عنوان داروی قاچاق، رفع و رجوع کردند اما نایب رئیس کمیسیون بهداشت به صراحت اعلام کرده وضعیت دارو در کشور بغرنج شده و برخی از مسوولان ارشد حوزه بهداشت به دولت پیشنهاد دادند که برای رفع مشکل دارو، سیاست نفت در برابر دارو اجرایی شود. حسن تامینی‌لیچایی نایب رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، با بیان اینکه تنها راه برای خاتمه دادن به موضوع ارز دارو، مبادله نفت با محصولات پزشکی کشورهای خارجی است، به خانه ملت گفته وضعیت دارو جان شهروندان را به مخاطره جدی انداخته است. این در حالی است که تاکنون بارها اعلام شده ارز مورد نیاز برای داروها در سیستم‌های بانکی شامل تحریم نمی‌شود و نمایندگان مجلس هم دوره‌ای به این موضوع اشاره صریح داشتند اما همچنان دولت تحریم‌ها را بهانه اخلال در واردات دارو عنوان می‌کند. هر چند به گفته برخی از اعضای کمیسیون بهداشت دلیل اصلی وضعیت دارو، نگرانی واردکنندگان از وضعیت متغیر بهای ارز است و طمع برخی واردکنندگان دارو سبب شده ترجیح دهند صبر کنند تا مبادا با بالا رفتن بهای ارز در فروش انبارهای دارو، دچار ضرر شوند. با این حال نایب رئیس کمیسیون بهداشت می‌گوید برای رفع وضعیت کنونی بهتر آن است که دولت نفت بدهد و خود دارو وارد کند. به گفته تامینی باید مسوولان توجه داشته باشند که این معاوضه باید با کشورهایی صورت گیرد که در حوزه دارو به پیشرفت‌های خوبی رسیده باشند. وی با یادآوری انتقادات مطرح‌شده از سوی مسوولان سابق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی درباره پیش‌بینی افزایش دو‌برابری قیمت محصولات پزشکی به ویژه دارو در پی مبادله‌ای شدن ارز این محصولات، گفته حذف ارز مرجع و اختصاص ارز مبادله‌ای دارو برای حوزه سلامت مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کند و برخلاف آمارهای منتشر‌شده از سوی مسوولان که میزان واردات دارو از خارج کشور را حدود ۳۰ درصد اعلام می‌کنند، اما به نظر می‌رسد هم‌اکنون حدود ۵۰ درصد داروها وارداتی هستند که این موضوع وابستگی حوزه سلامت کشور به محصولات خارجی را نشان می‌دهد. از سوی دیگر اعضای کمیسیون بهداشت مجلس معتقدند بهانه قاچاق بودن داروهای چینی که منجر به فوت پنج شهروند هم شد واقعیت ندارد و وزارت بهداشت هنوز زیر بار قطع واردات دارو از چین نرفته است. چنانچه نایب رئیس کمیسیون بهداشت به صراحت عنوان کرده: «مسوولان باید واردات دارو از کشورهایی مانند چین را متوقف کنند، زیرا تنها نتیجه استفاده از این محصولات تشدید بیماری است. بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی پیشرفته برای تبادل نفت ایران با دارو و تجهیزات پزشکی اعلام آمادگی کردند و با توجه به اینکه دارو در حیطه تحریم‌های غرب قرار ندارد، این اقدام می‌تواند مشکل دارویی کشور را حل کند.»
با همه این اوصاف با برکناری وحید‌دستجردی وزیر سابق بهداشت و تعیین وزیر جدید بهداشت در هفته گذشته، به نظر می‌رسد رفع مشکلات دارو در دو ماه پایانی عمر دولت یازدهم امری بعید است و اگر داروهای احتکار شده در گمرک ترخیص و به بازار وارد نشوند، اردیبهشت و خرداد سختی در انتظار بیماران خواهد بود. به ویژه آنکه سازمان بازرسی کشور هم در چند گزارش پیاپی اعلام کرده برخی باندهای مافیای دارو از عدم نظارت وزارت بهداشت بر بازار دارو استفاده بسیاری برده و در ماه‏های گذشته تراکنش مالی برخی از این جریان‌ها به چند برابر رسیده است.