جهان ریسک

از سخنرانی آغازین شی جین پینگ، رئیس‌جمهوری پرجمعیت‌ترین کشور و دومین اقتصاد بزرگ دنیا تا گفت‌وگوی تصویری با هنری کیسینجر، نظریه‌پرداز شهیر عرصه سیاست بین‌الملل، چهار روز پرمحتوا طول کشید تا جمع قابل توجهی از اقتصاددانان، سیاستمداران، نظریه‌پردازان علوم اجتماعی و نوآوران فناوری و مدیران بنگاه‌های کوچک و بزرگ بخش خصوصی در بیش از 400 نشست و جلسه و میزگرد، از اوضاع امروز جهان بگویند و البته پیش‌بینی‌هایی محتاطانه از آینده داشته باشند.

مجمع جهانی اقتصاد، یا به اصطلاح داووس، که هر‌سال در میان برف و سرمای دهکده داووس در سوئیس برگزار می‌شود امسال نیز طی چهار روز از هفدهم تا بیستم ژانویه برگزار شد. چهل‌وهفتمین نشست داووس مانند هر سال پر بود از نکات مهم و شنیدنی، دانشمندان و دانشگاهیان کمتر شناخته‌شده، سلبریتی‌های دنیای هنر، روسای جمهور و نخست‌وزیران و وزیران، خبرنگاران و نماینده‌های رسانه‌ها و جمع کثیری از افرادی که سلایق و عقاید متفاوت داشتند.

نشست امسال مجمع جهانی اقتصاد به شدت تحت تاثیر وقایع غیرقابل پیش‌بینی بود. رویدادهایی که کمتر کسی در نشست سال گذشته فکر می‌کرد به وقوع بپیوندد مانند خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا یا رئیس‌جمهور شدن دونالد ترامپ در آمریکا در حالی که اغلب هیلاری کلینتون را در این جایگاه متصور بودند. بزرگان و متفکران عرصه سیاست و اقتصاد در حالی در کنار هم نشستند و به بحث و تبادل‌نظر پرداختند که همزمان دونالد ترامپ در حال ادای مراسم سوگند و به دست گرفتن کاخ سفید بود. دغدغه خیزش پوپولیسم در جهان یکی از مسائلی بود که در لفافه در اغلب سخنرانی‌ها و میزگردها حضور داشت.

داووسی‌ها در نشست 2017 به موضوعات بسیار متنوعی پرداختند، گویی هر سال تعداد دغدغه‌ها و نگرانی‌ها و همزمان تلاش‌ها و امیدها بیشتر و بیشتر می‌شود. برخی سخنرانان نشست مانند کریستین لاگارد، مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول، از افزایش شکاف نابرابری ابراز نگرانی کردند و خواستار توجه دولت‌ها به این مهم شدند؛ بحث محوری و داغ دیگر در نشست امسال توجه به نابرابری‌های جنسیتی و افزایش توجه به حقوق زنان بود، جایی که اندیشمندان جهان به دنبال این بودند که بگویند فاصله درآمدی زنان و مردان در یک کار مشابه بدون توجیه منطقی و علمی افزایش یافته است. انقلاب صنعتی چهارم و سرعت بالاتر از بین رفتن مشاغل نسبت به ایجاد مشاغل جدید هم از جمله نگرانی‌های حاضران در دهکده برفی داووس بود. جایی که سیاستمداران معتقد بودند باید فکری برای کارگران غیرماهری کرد که دیگر زمانی برای آموزش فناوری‌های جدید ندارند. نگاه به رشد اقتصاد جهان و آینده بازارها در کنار گرمایش جهانی نیز از مسائل مهم مطرح‌شده در این نشست بود.

محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه تنها مقام مسوول کشور ما در مجمع جهانی اقتصاد در سال 2017 بود و گفت‌وگویی نه‌چندان مفصل در جمع حاضران نیز داشت.