خداحافظ سود طلایی

تا آغاز بحران پولی در سال 1390 مردم در درجه اول طلا را برای زینت و در درجه دوم برای تامین مالی آینده در جهت خرید خانه، اتومبیل و آغاز کسب و کار جدید خریداری می‌کردند اما تجربه نشان داده طلا و سکه برای مردم دارای اهمیت خاصی است، زیرا بسیار راحت قابل تبدیل به پول نقد در راستای رفع نیاز خانوار است. در این سال تفکر گذشته به واسطه تغییر در روند اقتصاد کشور دستخوش تغییر شد، تغییری که باعث خروج سرمایه مردم از بانک‌ها و حرکت به سمت بازار طلا و سکه شد، بازاری که روزانه و ماهانه سود عاید مردم کرد. سال 1391 قیمت طلا و سکه به اوج خود رسید که این موضع همراه با افزایش حجم سرمایه‌گذاری در بازار سکه و طلا بود، بازاری که ظرف یک سال 600 دلار در هر اونس کاهش را تجربه کرد و دلزدگی برخی افراد از طلا را به دنبال داشت.

سال 1392 شاهد فروش طلا و عرضه بیش از حد سکه از سوی مردم بودیم‌؛ این موضوع حباب منفی در بازار سکه ایجاد کرد که حساب‌های سرانگشتی تنها راه سپرده‌گذاری بانکی را نشانه می‌رفت. در سال جاری خبری از حراج‌های روزانه سکه توسط بانک مرکزی نیست و قیمت حدود 900 هزار تومان است، با توجه به این تفاسیر پیش‌بینی می‌شود در سال آینده خبری از حراج سکه توسط بانک مرکزی نباشد زیرا حجم عرضه بیش از تقاضاست.

قیمت سکه در سال آینده حدود 900 هزار تومان با تغییر قیمت در بازه 5 تا 10 درصد خواهد بود، این موضوع به دلیل آن است که قیمت نرخ اونس جهانی افزایشی در سال آینده نخواهد داشت. زمانی نرخ اونس جهانی طلا دستخوش تغییر می‌شود که نشانه‌هایی از بحران همچون جنگ و درگیری‌های داخلی در دنیا ایجاد شود، اما با توجه به اینکه دنیا به سمت بهبود وضعیت اقتصادی خود پیش می‌رود سال آینده امید به عدم تغییر ناگهانی بازار جهانی طلا وجود دارد.

در حال حاضر برای دریافت یک اونس طلا باید یک تن خاک تصفیه شود که تنها هزینه پروسه دستیابی به یک اونس طلا حدود 1100 تا 1150 دلار است. از این رو می‌توان مدعی شد قیمت طلا در بازارهای جهانی از 1150 دلار کمتر نشود، سال گذشته میلادی بازه نرخ اونس جهانی در محدوده 1180 تا 1305 دلار متغیر بود که پیش‌بینی برای سال میلادی جاری و سال آینده شمسی ثبات نرخ اونس جهانی در محدوده نرخ 1180 تا 1305 دلار است.

از سوی دیگر نباید به راحتی از تغییرات قیمت نفت در بازارهای جهانی گذر کرد زیرا تغییرات قیمت نفت بر شاخص‌های بورس و قیمت طلا تاثیرگذار است، اگر در سال آینده شوک در بازار نفت که احتمال آن در پی کاهش شدید قیمت در سال جاری افزایش یافته، رخ دهد قیمت طلا و روند بازار طلا در ایران و دنیا بسیار تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. اما نباید فراموش کرد که قیمت سکه با توجه به هزینه تولید و ضرب در پایین‌ترین حد خود قرار دارد. در سال آینده سکه تنها دارای بعد مصرفی خواهد بود و دیگر نگاه سرمایه‌گذاری از آن به معنی آنکه سودی عاید فرد کند، برداشته می‌شود. این گفته به آن معنی نیست که سکه برای ذخیره‌سازی خریداری نخواهد شد.

به طور متوسط سالانه 110 تن طلا در صنعت کشور تولید می‌شود که در سال جاری این میزان به 30 درصد در پی کاهش میزان مصرف، کاهش‌ یافته و پیش‌بینی می‌شود حجم تولید طلا در همین حدود برای سال آینده متغیر باشد. پیش‌بینی بر آن است با توجه به شرایط جامعه و اقتصاد سبک تولید و عرضه مصنوعات طلا به سمت کالاهای رقابت‌پذیر سوق پیدا کند، در حال حاضر کارگاه‌های تولید از شرایط رکود و کسادی بازار استفاده مناسب کرده و به سمت تولید کالای کیفی و صادراتی برای حضور پرقدرت در سال آینده رفته‌اند.

با توجه به آنکه پیش‌بینی می‌شود عمده فعالیت تولید طلا بر پایه کالای صادراتی انجام شود می‌توان گفت حجم تولید طلا در کشور برای صادرات و کالای صادراتی در حالی افزایش خواهد داشت که مصرف داخلی در پی رکود بازار آنچنان تغییری نداشته باشد. همچنین نباید از سیاست‌های بانک مرکزی و گمرک کشور در راستای صادرات طلا غافل شد زیرا این موضوع بر روند و حجم صادرات تاثیرگذار خواهد بود.

در سال 1394 با توجه به شرایط رکود در بازارهای بین‌المللی میزان ارزآوری صادرات غیرنفتی به واسطه صادرات طلا افزایش خواهد یافت، در حال حاضر طلای ایران به بازارهای خلیج‌فارس ورود کرده که با توجه به حضور در نمایشگاه‌های مختلف و آشنایی مصرف‌کنندگان اروپایی، آسیای میانه و شمال آفریقا پیش‌بینی می‌شود سال آینده حضور قابل توجهی در بازارهای جدید داشته باشیم.

می‌توان گفت رفتارشناسی مردم برای نوع خرید و حضور در بازارهای طلا و سکه تا حدودی اجباری باشد زیرا فرهنگ و سنت مردم ایرانی به‌گونه‌ای است که در مراسم و جشن‌ها به ویژه مراسم ازدواج طلا هدیه می‌دهند و باید مراسم ازدواج با طلا پشت سر گذاشته شود.

از سوی دیگر با توجه به تجربه و آگاهی چند وقت اخیر مردم از شرایط بازار بعید است تا افراد برای سرمایه‌گذاری به بازار سکه و طلا بازگردند.

سال 1394 را نیز می‌توان سال ترک بدلیجات و طلاهای دست‌دوم نامید. زیرا افراد فکر و نگرش جدیدی نسبت به صرف پول خود دارند، در حال حاضر مردم به‌گونه‌ای پول‌های خود را صرف می‌کنند که در آینده نگرانی و پشیمانی در راستای عیار، ارزش و ضرر و زیان عاید آنها نشود، طلای دست‌دوم شاید در نگاه اول برای خانواده‌ها دارای سود در پی عدم پرداخت اجرت باشد اما در بین طلاهای دست‌دوم، طلای بی‌کیفیت وجود دارد که پایین بودن عیار برخی طلاهای دست‌دوم نیز آفت اقتصاد خانواده است.

بازار طلا و سکه متاثر از بازار مسکن است زیرا خانواده‌ها در وهله اول به دنبال رفع نیازهای اولیه خانوار همچون غذا، پوشاک و مسکن هستند، از این رو با تحرک در بازار مسکن در سال آینده، بازار طلا نیز دچار افزایش تقاضا خواهد شد. مصرف‌کننده در حال حاضر به دو بخش مصرف‌کننده طلا و جواهر تقسیم می‌شود که مصرف‌کننده طلا مصرف‌کننده جواهر نیست و عکس این موضوع نیز صادق است، با توجه به گفته‌های گذشته می‌توان گفت: مردم با توجه به دیدی که از بازار طلا و سکه دارند و آینده شخصی خود برای خرید طلا یا جواهر اقدام می‌کنند. با توجه به رسم ایرانی‌ها مبنی بر خرید جواهر برای عروس، در سال آینده انتظار می‌رود با توجه به میزان ازدواج حجم خرید جواهر در کشور تا حدودی رشد داشته باشد اما به طور کلی حجم تقاضا برای طلا بیش از جواهر خواهد بود. قسمتی از روند عرضه و تقاضا در بازار طلا مربوط به طراحی طلاست، در زمان فعلی که دنیا همچون یک دهکده بزرگ یا به عبارت دیگر دهکده جهانی شناخته می‌شود و جوانان در ارتباط با رسانه‌ها از آخرین طرح‌ها،‌ مدل‌ها و رنگ‌ها آگاهی دارند، طراحی طلا در ایران باید به سمت جهانی شدن حرکت کند، حرکتی که پیش‌بینی می‌شود در سال 1394 با سرعت قابل توجهی به سمت طراحی‌های دنیا حرکت کند. نکته مثبت در چند سال اخیر که پیشرفت در سال آینده را رقم خواهد زد آموزش طراحی به صورت حرفه‌ای و پیشرفته به وسیله سیستم‌های کامپیوتری است. با توجه به پیشرفت تکنولوژی و ارتفاع لحظه‌ای طراحی‌های طلا باید در سال آینده از برند طلای ایرانی همچون طلای یزد و جنوب حمایت ویژه‌ای شود اما نباید فراموش کرد که سلیقه متقاضیان طلا تغییر کرده و برند طلای ایرانی باید با طراحی‌های نوین یکی شود.