تاریخ انتشار:
زدودن زنگار‌های نفت
مسعود میرکاظمی، در سکوت نشسته بود و ماموریتش برای مخالفت با زنگنه وزیر پیشنهادی نفت را به امثال حمیدرضا زاکانی داده بود. پیغام آوردند که او اخلاق به خرج داده و گفته با زنگنه وزیر پیشنهادی نفت، مخالفت نمی‌کند اما دقیقاً همه ادبیاتی که طی دو هفته گذشته علیه زنگنه در رسانه‌ها به کار برده بود، توسط سایر مخالفان مطرح شد.
عبداللهی موافق
زاکانی مخالف
صدای اعتراض‌های زیادی بلند شد. خیلی‌ها گفتند به آنها توهین شده و آزادیشان در مخالفت با وزیری که هم فساد اقتصادی در دورانش بوده و هم با موسوی همراهی می‌کرده و بر تقلب اصرار، با این اتهام‌ها محدود می‌شود. هم عبداللهی و هم زنگنه در دفاعیاتش بارها تاکید کردند که شیخ‌الوزرا امروز نیاز به وزارت ندارد و اگر این سمت را می‌پذیرد برای ملت است و نجات نفت کشور از دام تحریم. مدافعانش او را ستاره کابینه روحانی به همراه نعمت‌زاده و آخوندی نامیدند.
موافقان جدی زنگنه می‌پرسیدند که تحریم کشور مگر شوخی است و مگر می‌توان عقده‌گشایی‌های سیاسی را بهانه کرد و ملت و اقتصاد کشور را فدای آن، می‌پرسیدند چه کسی قوی‌تر از زنگنه می‌تواند تحریم را دور بزند، میزان فروش نفت را بالاتر ببرد و از همه مهم‌تر کاری کند که تولید نفت به سهم قبلی برگردد و این طور ذخایر نفتی را در میادین مشترک به کشورهای حاشیه خلیج فارس رایگان نبخشیم؟
بدین ترتیب بررسی برنامه‌های زنگنه، تبدیل شد به بررسی کارنامه گذشته وی و به جنجالی‌ترین جلسه بررسی وزرای کابینه روحانی مبدل شد. احمد توکلی در اوج ناباوری، یک سوگند از زنگنه را بهانه می‌کرد و می‌گفت با اینکه زنگنه بعداً گفته در مورد آن موضوع این سوگند را نخورده اما او برایش راست‌گویی مهم است و با اینکه می‌داند حضور زنگنه چقدر برای مردم و صنعت نفت و اقتصاد کشور مهم است اما از مجلسی‌ها می‌خواهد به او رای ندهند. تناقضی که مشخص بود توکلی هم از گفتن آن، خودش هم راضی نیست.
این طور مخالفت‌ها با شیخ‌الوزرا آغاز شد. نفس‌گیرترین مخالفت با وزرای روحانی پس از میلی‌منفرد وزیر علوم؛ از قرارداد کرسنت تا دوستی و روابط زنگنه با میرحسین موسوی و حضور او در کنار موسوی در روزهای پس از انتخابات. در نهایت هم مخالفت اصلی با زنگنه از سوی کلیدی‌ترین سخنگوی جبهه پایداری مجلس صورت گرفت. حمیدرضا زاکانی با پرونده پر و پیمانی آمده بود از قرارداد کرسنت. توکلی در ابتدا شهادت داد که روزهای اول تلاش کرده زنگنه رای بیاورد. گفت دلایل داشته برای این حمایت. چون سال‌های سال این وزارتخانه شاهد صدارت غیرنفتی‌ها بر وزارت نفت بوده و یک نوع دلخوری و احساس سرافکندگی در بدنه وزارت نفت از این مورد وجود داشته و اسم زنگنه شور را به بدنه کارکنان صنعت نفت و گاز برگردانده است و این باعث می‌شود کارایی بالا برود حتی گروه‌های وطن‌دوست استقلال طلب که معمولاً با آقای زنگنه مخالف بودند اکثرشان از این موضوع استقبال کردند و بالاخره اینکه آقای زنگنه از روزی که می‌خواهد رای بگیرد، از همان لحظه وزیر بود و برای شناخت وزارتخانه و انتصاب‌ها وقتی نیاز نداشت.
بعد هم گفت که حتی از زنگنه در اتاقش استقبال کرده و او را با دعای خیر بدرقه نموده اما در جلسه‌ای، نماینده قم مساله‌ای مطرح می‌کند و زنگنه قسم می‌خورد که این درست نیست و من از فلان موقع به بعد فلان کار را نکردم. توکلی گفت موضوع را مطرح نمی‌کند اما مهم این هست که امیرآبادی می‌گوید سند دارم: «به ایشان رو کردم و به ایشان گفتم مسلمانی که قسم جلاله می‌خورد موضوع را تمام کن. اما سندی به دست ما رسید که نشان داد قسم ایشان کاملاً غلط است. گفت که حتی بانی آن نامه اعتراض‌آمیز به روحانی برای تغییر دادن زنگنه و معرفی گزینه جدید او بوده و از نمایندگان خواست به وزیر دروغ‌گو رای ندهند. حرف‌هایی که برای دقایقی به شدت فضای مجلس را تحت تاثیر قرارداد.» اما زنگنه در پاسخ به او این طور گفت که آقای توکلی پرسیدند در باغ آقای فلان بعد 29 خرداد جلسه‌ای داشتید که موسوی بوده و فلانی بوده است؟ گفتم والله من نبودم. بعدم ادامه دادم که من پس از 29 خرداد خلاف نظر رهبری عمل نکردم و نامه خدمت لاریجانی سر تا پاش وفاداری به نظام و رهبری است و برای آب بر روی این آتش ریختن است و من و آخوندی از حیثیت سیاسی‌مان استفاده کردیم تا این موضوع ختم شود و پرسید: «گناه کردم به رئیس مجلس خودم نامه نوشتم که بیایید گروهی تعیین کند شورای نگهبان؟ باید اقناع می‌شدند معترضان.» زنگنه تاکید کرد که حاضر نیست برای وزارت دروغ بگوید چون اشباع است از وزیر شدن: «هیچ منتی ندارم با تمام توان خودم می‌خواهم خدمت کنم به کشورم؛ اما هیچ وقت حاضر نیستم برای چیزی ازش اشباعم دروغ بگویم.» زنگنه حتی تبیین خط مشی‌های سیاسی‌اش را فراتر هم برد و گفت که با هر اقدام غیر قانونی و هنجار شکنانه در سال 1388 از 23 خرداد مخالف بوده و بعد از 29 خرداد هم هیچ اقدامی خلاف منویات رهبری نکرده و هر چیزی از نظر رهبری محکوم باشد از نظر او هم محکوم است و رهبری را عمود خیمه انقلاب می‌داند و نظام را در همین قوام و ساختار قبول دارد و غیر از این هر کسی هر چیزی بگوید ستم کرده است.
موافقان زنگنه هم صف کشیدند و خطاب به توکلی گفتند که 70 درصد اقتصاد کشور مربوط به نفت است و توانمندی زنگنه برای چرخاندن این 70 درصد اقتصاد هست. عبدی از موافقان زنگنه، به نمایندگان یادآوری کرد که نفت در دوران زنگنه درآمد‌های خوبی داشت و در چهار سال اول احمدی‌نژاد چون ماشین نفت به نرمی حرکت می‌کرد این روال ادامه داشت اما در دولت دهم کم‌کم افول کرد و الان با انتشار اوراق مشارکت و قرضه هم این چرخ نمی‌چرخد.
حیدری طیب هم موافق دیگری بود که می‌گفت تخریب‌های علیه زنگنه مهندسی شده از سوی گروهی خاص است: «برای اولین بار کابینه‌ای داریم که از حب و بغض و افراط و تفریط به دور است. روحانی می‌توانست از حلقه ستادی خود کابینه انتخاب کند مانند احمدی‌نژاد؛ از طرفی اگر دستگاهی جواب استعلام منفی ندهد، یعنی وزارت طرف هیچ منعی ندارد و نباید به استناد مدارک فاقد ارزش قانونی و قضایی کسی را مورد هجمه قرار داد.» او مخالفان زنگنه را متهم کرد که خود را فراتر از قانون می‌بینند و توهین و افترا مطرح می‌کنند و خطاب به جبهه پایداری مجلس گفت این رفتارشان بی‌مرامی سیاسی است چرا دست یاری دولت را با بغض افراطی جواب می‌دهند؟ یک نماینده گفت که مطمئن است برخی افراطی‌گری توسط برخی افراد که خود را نماینده‌تر می‌دانند با هدف ضربه‌زدن به کارامدی دولت صورت می‌گیرد. دلیلش هم این است که منابع مالی ناشی از فروش نفت تا سرمایه‌گذاری و استخراج را هدف قرار دادند. موافقانش گفتند یادمان باشد زنگنه مرد روزهای سخت جنگ بوده است و در سال‌های 1362 تا 1367 وزیر جهاد سازندگی در دوران جنگ بود. بعد هم در وزارت نیرو تلاش‌های وسیعی برای بالا بردن تولید تجهیزات داخلی در مپنا کرد که امروز افتخار کشور است و بعد هم در پارس جنوبی شاهکاری کرد که دولت احمدی‌نژاد به گردش هم نرسید. مدافعانش افتخار کردند که در زمان زنگنه فاز 1 تا 5 پارس جنوبی به بهره‌برداری رسیده است. قرارداد فازهای 6 و 8 هم زمان ایشان بسته شد و این افتخار بزرگی است که زنگنه بعد از 22 سال وزارت، سند پاک‌دستی از رئیس قوه قضائیه گرفت.
اما حمیدرضا زاکانی وقتی نوبتش رسید، کرسنت را علم کرد برگ به برگ اسم برد. از مهدی هاشمی تا یزدان‌پناهی که این روزها گم شده و احتمال مرگش می‌رود به قول زاکانی. این سخنگوی جبهه پایداری گفت که یادشان نمی‌رود زنگنه همراه موسوی بوده است اما به قول او اینها مهم نیست و آنچه برایشان مهم است قرارداد کرسنت است. او دستگاه قضایی را متهم کرده است که قرارداد کرسنت و استات اویل و توتال را با وجود مفسده‌انگیز بودن‌شان رسیدگی نکرده است.
او متن نامه‌ای از روحانی را خطاب به آقای خاتمی در مورد قرارداد کرسنت خط به خط می‌خواند و از روحانی می‌پرسید با وجود اینکه شما خودتان به کرسنت معترض بودید گذاشتید که چنین وزیری در کابینه‌تان باشد؟ گفت که آبان‌ماه سال 1381 او نامه داده به خاتمی و از وزیر نفت سوال کرده و هنوز جوابی نداده‌اند: «همچنین گفته‌اید عقد قرارداد طولانی، با شرکت غیر معتبری که در سنوات قبل عمل کرد ضعیفی داشته است و حقوق ایران در سکوی مبارک را نادیده گرفته است. قیمت در مقیاس منطقه پایین است و سنگ بنای خوبی نیست و هیچ منفعت سیاسی ندارد، و بهره‌برداری از این گاز به شیوه اقتصادی‌تر ترجیح است.» زاکانی به جای روحانی روایت کرد که زنگنه و خاتمی به این نامه هیچ‌گاه توجه نکردند.
زاکانی مدعی شد که به گواه اسناد دستگاه قضایی نروژ و مبارزه با فساد در انگلستان عباس یزدان‌پناه‌یزدی مذاکره‌هایی با مدیران از جمله «م.ه» و حمید جعفر داشته است. حتی برای ثبت شرکتی در برمودا مشاور حقوقی گرفتند تا فساد استات اویل تکرار نشود؛ و فرد دیگری به نام ترقی‌جاه دلال دیگری بوده است که برابر اقرارش پورسانت 25 ساله و 7 میلیون درهم می‌گیرد: «به گواه اسناد رسمی همه قراردادهای مهم نفت با کمال تعجب در دفتر دلال اول این قرارداد یعنی یزدان‌پناه در انگلیس پیدا شده است و او را شاه‌کلید اسرار زنگنه دانستند. وقتی این اسناد تحویل دیوان لاهه شد در تیرماه امسال، به عنوان شاهد در ویدئو کنفرانس حاضر شد و شهادتی به نفع شارجه‌ای‌ها داد اما از پاسخ به سوالات استنکاف کرد و به فردایش انداخت و حالا 50 روز است ناپدید شده و اخباری در مورد جنازه‌اش منتشر شد.» او در نهایت ادعاهایش را این طور خلاصه کرد که تمام معاملات خارجی مساله‌دار مربوط به دوران زنگنه است.
اما عبداللهی نماینده‌ای با 27 سال سابقه خطاب به زاکانی گفت توتال افتخار زنگنه است و با دو میلیارد دلار قرارداد بسته شده و الان با شش میلیارد دلار می‌بندیم. این کار بدی بود؟ زنگنه از هشت مجلس رای گرفته است. مگر می‌شود مجلس ایران هشت بار اشتباه کند؟ او پرسید که اگر احمدی‌نژاد 11 روز خانه‌نشین شد یک نفر انصرافی داشتیم؟ یک وزیر رفت استعفا بدهد؟ و در نهایت پرسید که اگر زنگنه این قدر خلاف کار است چرا دادگاهی تشکیل نشد؟ هشت سال خانه‌نشین بود؛ چرا او را به پای میز محاکمه نکشاندند. عبداللهی گفت که زنگنه گفته در مورد اشاره توکلی هم قسم خورده فلان جلسه نبوده است و اصلاً فرض اینکه در این جلسه حضور داشته و یادش رفته است، اما چرا سخت می‌گیرید این قدر؟: «این چه کاری است می‌گردیم نقطه ضعف پیدا کنیم. این طراحی دشمنان است و ما ناخواسته به دام‌شان افتاده‌ایم .الان 50 میلیارد دلار صادرات نفت کاهش پیدا کرده و همین امسال 150 هزار میلیارد تومان ضرر کردیم. چطور جبران کنیم؟»
زنگنه در مورد کرسنت و در جواب زاکانی گفت که خودش گفته هر کسی در کرسنت فساد کرده را بگیرند و محاکمه کنند: «اما چرا یقه شرکت نفتی‌ها را گرفتند؟ برای اینکه فساد خودشان را بپوشانند؟ اینکارشان خلاف اخلاق بود و من نوشتم اینها بی گناهند.»
عبداللهی حامی زنگنه هم، خطاب به مخالفانی که قرارداد کرسنت را علم کرده بودند، می‌گفت: «1500 میلیارد دلار ارزش نفت و گاز فروخته شده دوران زنگنه بوده است. حالا دو درصد خطا بگیرید، در نهایت می‌شود 30 میلیارد دلار؛ در قرارداد کرسنت مگر چقدر رشوه بوده؟ نهایت یک میلیارد دلار است؟ دو هست؟ قیاسش حتی به آن عرف جهانی دو درصد هم نمی‌رسد.»
زنگنه هم در دفاع از خودش خطاب به نمایندگان اول از همه یک هشدار داد و گفت آقایان اگر رای بیاورم قاطعانه بهم کمک کنید چون بریدن دستان فاسد از بیت‌المال صدای خیلی‌ها را بلند می‌کند و اگر کمک شما نباشد نمی‌توانم چنین باری به دوش بکشم. او خطاب به اصولگرایان گفت که یادشان باشد اگر فاز پارس جنوبی نبود شما الان چه نفت و گازی داشتید که مصرف کنید؟ طرح سروش و نوروز دارخویین و سلمان نبود الان چه چیزی داشتید؟ گفت هنرش این بوده که برای سرمایه‌گذاری‌های نفتی و گازی یک ریال پول دولتی خرج نکرده و گفته می‌رود از جاهای دیگری پول در می‌آورد.
در نهایت زنگنه به طور خلاصه پاسخ داد که رشوه‌هایی که در استات ایل و کرسنت داده شده را از وقتی فهمیده، برخورد هم کرده است و در مورد رشوه توتال اطلاع نداشته و هنوز هم ندارد؛ و افشاگری جالبش را در مورد داستان اورینتال کیش داشت. به صراحت عتاب‌آمیز خطاب به نمایندگان گفت : «این پرونده را باز نکنید. شرکتی از سپاه و فردی به سپاه رشوه داده بود. سردار سپاه به یک مقام دیگر سپاه رشوه داده بود. چه ربطی به من داشت؟ الانم این شرکت نیمه‌دولتی است.» در مورد کرسنت هم در نهایت تاکید کرد که به خاطر منافع ملی در مورد این قرارداد بیش از این نمی‌گوید هر چند مخالفانش خیلی حرف‌ها زدند؛ و کلید واژه دفاعیاتش این طور خلاصه شد: «آقایان نماینده شما خودتان می‌دانید در این شرایط تحریم من را به هتل پنج ستاره نمی‌فرستید؛ به خط مقدم شکستن تحریم می‌فرستید. باید در کنار وزارت خارجه کار کنم. من بخش عملیاتی، آنها هم بخش نرم‌افزاری را انجام می‌دهند تا تحریم را بشکنیم. اول بار در تاریخ 30ساله کسی هست که مورد اقبال عموم کارکنان نفت است. من از فردای روز رای، کارم را در وزارت نفت شروع می‌کنم.
دیدگاه تان را بنویسید