زمزمه همکاری گسترده با صنعت خودرو روسیه
گردش به چپ صنعت خودرو
ولگای زیبا، کم‌مصرف و محکم، محصولی از صنعت خودروسازی شوروی، این شعار تبلیغاتی متعلق به سال ۱۳۳۸ است. بعد از جنگ جهانی دوم صنعت خودرو شوروی سعی کرد جای پایش را در ایران محکم کند.
ولگای زیبا، کم‌مصرف و محکم، محصولی از صنعت خودروسازی شوروی، این شعار تبلیغاتی متعلق به سال 1338 است. بعد از جنگ جهانی دوم صنعت خودرو شوروی سعی کرد جای پایش را در ایران محکم کند. یکی از مزیت آن روزهای خودروهای روسی، تعمیر ساده و ارزان در کنار دوام بالایشان بود. با ورود متفقین به ایران و گسترش حزب توده، صنایع شوروی هم در ایران نفوذ بیشتری یافتند که خودروهای روسی هم از این قاعده مستثنی نبودند. این محصولات عملاً در برابر محصولات آمریکایی قرار داشتند ولی کیفیت پایین، خیلی زود این محصولات را از دور رقابت خارج کرد. البته دو محصول تا پیش از انقلاب همچنان کمی در بین برخی افراد به خصوص آنها که چپ‌تر می‌زدند خواهان داشتند. خودرو لادا از شرکت آوتوواز که بر پایه خودرو فیات و با همکاری مستقیم با شرکت ایتالیایی توسعه یافته بود و خودرو دیگر هم جیپ معروف شرکت اواز بود که البته بیشتر استفاده نظامی داشت. این جیپ را هنوز هم می‌توان در روستاهای شمال ایران یافت. استفاده از برخی کامیون‌های روسی هم در برخی مناطق شمالی ایران رواج داشت که همچنان هم در برخی نقاط دور‌افتاده روستاهای گیلان و مازندران می‌توان نشانه‌های آن را دید. اگر
از این چند مورد نادر بگذریم تا پیش از انقلاب عملاً خودروهای روسی حتی با وجود سینه‌چاکان چپ در ایران که مدینه فاضله خود را مسکو می‌دیدند باز هم چندان موفقیت نداشتند. پس از انقلاب وضعیت برای خودروهای روسی بدتر هم شد. با اینکه جو ضد‌سرمایه‌داری اوج گرفته بود ولی کیفیت پایین خودروهای روسی حتی در برابر تولیدات کارخانه‌های خودروسازی ایرانی هم، امانی برای بقا به این محصولات نمی‌داد. با اینکه صنعت خودرو روسیه پیشینه صدساله دارد و رشته طراحی موتور و خودرو در دانشگاه‌های این کشور قدمتش با دانشگاه‌های آلمان و آمریکا برابری می‌کند اما عملاً صنعت خودرو روسیه از سال 1960 به بعد در حال درجا زدن بود.
بعد از پایان جنگ سرد این کشور سعی کرد فاصله خود را با جهان کم کند اما فاصله به قدری بود که قابل پر کردن نبود، سیستم اقتصادی فاسد و از کار افتاده هم چندان به صنعت این کشور مجالی برای رشد نمی‌داد. به زودی خیابان‌های روسیه پر شد از محصولات دست دوم ژاپنی و اروپایی، واردات خودروهای نو هم با پولدار شدن مردم گسترش یافت. در این بین سرمایه‌گذاری‌هایی هم در صنعت خودرو این کشور روی داد. در سال ۲۰۰۲ با مشارکت و سرمایه‌گذاری شرکت‌های جنرال موتورز آمریکا و آوتوواز شرکت جی‌ام-آوتوواز راه‌اندازی شد. اما یکی از بزرگ‌ترین قمارهای انجام‌گرفته در صنعت خودرو روسیه سرمایه‌گذاری رنو در شرکت آوتوواز بود، هدف اولیه تولید لوگان یا همان تندر 90 در این کشور بود. به زودی این قمار رنو جواب داد و روسیه یکی از بزرگ‌ترین بازارهای صادراتی رنو شد. در کنار این سرمایه‌گذاری‌های خارجی اما تولیدات ملی مانند لادا چندان رشد نداشتند. لادا چندین بار و توسط شرکت ایران شرق سعی کرد محصولات خود را به ایران صادر کند ولی کیفیت بسیار پایین سبب شد هر بار شکست بخورد. در سال 82 حتی نمونه‌های وارداتی لادا از پژو آردی تولیدی آن سال‌ها هم بی‌کیفیت‌تر بود.
ایران‌خودرو دیزل نیز در دهه 80 شروع به مونتاژ ون روسی گاز با نام غزال کرد. ابتدا این خودرو به دلیل قیمت کم با استقبال روبه‌رو شد اما چندی نگذشت که ایرادات بسیار این خودرو مشخص شد و ایران‌خودرو دیزل شاهد اعتراض‌های شدید مشتریانش شد.کیفیت این ون روسی حتی بسیار پایین‌تر از نمونه‌های ون‌های چینی بود که بعدها وارد شبکه تاکسیرانی ایران شدند. البته در میان خودروهای روسی یک مورد در حد قابل قبول هم وجود دارد و این مورد تولیدات شرکت کامیون‌سازی کاماز است. کامیون‌های کاماز به دلیل سادگی در طراحی داخلی، قدرت و بهره‌وری، قهرمان و نایب قهرمان شدن پی‌درپی در مسابقات رالی داکار مشهور است.موفقیت‌های این شرکت سبب همکاری این شرکت با میتسوبیشی شد. این شرکت در سال ۲۰۰۹ تصمیم گرفت، با همکاری شرکت ژاپنی میتسوبیشی خط تولید کامیونت‌های سبک را راه‌اندازی کند. 11 درصد از سهام این شرکت هم‌اکنون در اختیار شرکت آلمانی دایملر است. شرکت کاماز البته در بازار ایران با همکاری شرکت رخش خودرو دیزل فعالیت‌هایی انجام داده که تاکنون چندان موفق نبوده است. با توجه به تاریخچه صنعت خودرو روسیه و وضعیت فعلی این صنعت در حالت کلی این کشور از نظر
تکنولوژی تولید خودرو از کشور چین نیز بسیار عقب‌تر است. اما گویا قرار است همکاری‌هایی بین صنعت خودرو روسیه و ایران انجام گیرد، همکاری که شاید بدتر از همکاری با خودروسازان چینی باشد. هم‌اکنون بازار خودرو ایران شاهد ورود خودروهای رنگارنگ اما بی‌کیفیت چینی است. خودروهایی که هر روز فاجعه‌های زیادی را در جاده‌های ایران به وجود می‌آورند به عنوان نمونه استاندارد تصادف خودرو ام‌وی‌ام 110 حتی از پراید هم کمتر است. حال اگر در این وضعیت بازار خودرو ایران به روی محصولات درجه 3 روسی باز شود و صنایع ایران همکاری جدیدی را با صنایع خودرو روسیه شروع کنند می‌توان گفت بازگشت به عقب خطرناکی برای صنعت خودرو ایران روی داده است.
دیدگاه تان را بنویسید