عصر طلا

فکر می‌کنید باید چه مقدار طلا داشته باشید، تا تمایل‌تان به داشتن مقداری بیشتر از این فلز زرد خنثی شود؟ تا همین چند ماه پیش، به نظر می‌رسد اشتهای بانک‌های جهانی کشورهای مختلف جهان، سیری‌ناپذیر است. اما این تمایل به خرید طلا که از سال 2010 به بعد شدت عجیبی گرفته بود، در سه‌ماهه دوم سال جاری به ناگهان حدود 40 درصد سقوط کرد. سه‌ماهه گذشته، ضعیف‌ترین آمار خرید طلا توسط بانک‌های مرکزی از ابتدای سال 2011 به بعد را به خود اختصاص داده است.
اما این کاهش تمایل به خرید، را چگونه می‌توان توضیح داد؟ دلیل اول افزایش قیمت طولانی‌مدت طلاست. قیمت فلز زرد به دلیل امنیت سرمایه‌گذاری در آن و وضعیت بی‌ثبات و نابسامان اقتصاد جهانی در سال‌های اخیر و خصوصاً بعد از بحران اقتصادی، به‌طور مرتب افزایش داشته است. تنها در سال 2015، بازارهای بین‌المللی، افزایش 24‌درصدی قیمت طلا را ثبت کرده‌اند. طبیعتاً افزایش قیمت، خصوصاً وقتی چشم‌انداز بازگشت ثبات به اقتصاد وجود داشته باشد، قیمت‌ها را کاهش خواهد داد.
از سوی دیگر، اوضاع در اقتصادهای نوظهور همچنان نامناسب است و چشم‌انداز مثبتی هم برای آن وجود ندارد. کاهش صادرات این کشورها منجر شده تا قیمت تمام کالاهای اولیه‌ای که برای تولید لازم بوده‌اند نیز کاهش پیدا کند. همین وضعیت در مورد مواد معدنی هم وجود دارد که در نهایت به کاهش سرمایه‌گذاری در این کشورها و در سطح جهانی منجر شده است.
اما در مجموع، ذخایر طلا در بین دارایی‌های بانک مرکزی کشورها در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است. در حال حاضر طلا سه درصد دارایی‌های بانک‌های مرکزی اقتصادهای نوظهور را تشکیل می‌دهد، در حالی که در سال 2007، یعنی کمتر از یک دهه قبل این رقم صفر بود. اما کشورهایی هم در این میان هستند، که بانک‌های مرکزی آنها اقدام به فروش دلار کرده است. آلمان، اردن و اوکراین از جمله این کشورها هستند که بانک مرکزی آنها، فروشنده خالص دلار بوده است. با وجود همه این فروش و کاهش خریدها، بانک‌های جهانی در مجموع روی 32 هزار و 800 تن طلا قرار گرفته‌اند. ذخیره‌ای که قرار است نجات‌دهنده آنها و اقتصاد کشورشان در بحران‌های اقتصادی بعدی باشد.
با کاهش تقاضای بانک‌های مرکزی برای طلا، احتمالاً وارد دوره کاهش یا حداقل ثبات قیمت این فلز گرانبها خواهیم بود. کاهش قیمتی که تداوم آن یا موقت بودنش بستگی شدید و مستقیمی با تحولات اقتصادی کشورهای جهان دارد. اگر غلتیدن به بحرانی جدیدتر و رکود اتفاق بیفتد، اصلاً عجیب نیست اگر بشنویم طلا دوباره قرار است در یک مسابقه افزایش قیمت شرکت کند.