پولتیک سفر به فرنگ

دو هفته پیش، سایت خبری تحلیلی اقتصادنیوز، وقتی خواست با نموداری وضعیت تجارت ایران و فرانسه در یک دهه اخیر را بررسی کند، تیتر زد: «یک دهه شکست شراکت تجاری ایران و فرانسه». شاید یک دهه اخیر روابط سیاسی این دو کشور با یکدیگر هم وضعیت مشابهی داشت. مروری بر اخبار روابط این دو کشور در یک دهه اخیر نشان می‌دهد نام فرانسه در میان مطالب رسانه‌های ایران در یک دهه اخیر چندان جای نداشته است. موضوعی که در مورد ایتالیا هم صدق می‌کند. اما آن کمرنگی نام فرانسه و ایتالیا در میان مسائل روز ایران در حالی بود که پیش از فعالیت دولت نهم، در دوران اصلاحات رئیس‌جمهور ایران دو سفر به کشور فرانسه داشت. اما پس از آن، در سال‌هایی که فرانسه و گاهی هم ایتالیا به همراه متحدان‌شان برای افزایش فشارها و محدودیت‌های بین‌المللی برای ایران تلاش می‌کردند، رئیس‌جمهور وقت ایران کمتر سفری به کشورهای اروپایی داشت و در لیست کشورهای مورد نظرش برای تعامل، کشورهایی مانند ونزوئلا و دیگر کشورهای آمریکایی جایگاه بالاتری داشت.

با این حال، پس از تغییر دیپلماسی ایران و آغاز دوره برجام، کشورهای ایتالیا و فرانسه در لیست اولین کشورهایی قرار گرفتند که بلندپایه‌ترین مقام اجرایی ایران پذیرفت به این کشورها سفر کند. نکته قابل توجه در مورد اهمیت این سفر را می‌توان در یک عبارت وزیر امور خارجه ایران مشاهده کرد. محمدجواد ظریف که حتی برای توافق هسته‌ای هم این چنین ننوشته بود؛ در توئیتر خود عنوان کرد: «دیدار دکتر روحانی از فرانسه تبلور قدرت دیپلماسی است.» اخبار پس از این نوشته ظریف هم نشان داد که چرا او چنین تصوری داشته است. یک روز پس از بازگشت هیات ایرانی از فرانسه پایگاه خبری اسپوتنیک گزارش داد که نخست‌وزیر انگلستان و رئیس‌جمهور فرانسه در گفت‌وگویی تلفنی از تمایل دو کشور برای گسترش روابط تجاری با ایران سخن گفتند. پیش از این رسانه‌های خارجی دیگری هم از تغییر رابطه ایران و کشورهای اروپایی نوشتند. یک روز پس از پایان سفر روحانی به فرانسه روزنامه انگلیسی فایننشال‌تایمز نوشت: «تهران براساس توافق صورت‌گرفته با شرکت هواپیماسازی اروپا، 118 فروند هواپیمای جت ایرباس خریداری خواهد کرد که در صورت اجرایی شدن، بیانگر آن است که سطح صادرات اتحادیه اروپا به ایران افزایش خواهد یافت. این توافق رسماً در جریان حضور هفته گذشته حسن روحانی در ایتالیا و فرانسه صورت گرفت که نخستین سفر رئیس‌جمهوری ایران در بیش از یک دهه گذشته به دو کشور اروپایی در یک برنامه واحد بود.» اما این تنها یکی از دستاوردهای سفر به ایتالیا و فرانسه بود. امضای 14 سند همکاری ایران و ایتالیا، انعقاد 20 سند همکاری ایران و فرانسه، دیدار حسن روحانی و پاپ فرانسیس در واتیکان و چراغ‌سبز نشان دادن ایتالیا برای عضویت غیردائم ایران در شورای امنیت شاید از مهم‌ترین دستاوردهای دیگر این سفر بود. در همین حال، رسانه‌های ایتالیا هم گزارش دادند نخست‌وزیر ایتالیا به‌زودی به تهران سفر می‌کند و شاید تداوم همین خبرهای پی‌درپی بود که حسن روحانی در جمع ایرانی‌های مقیم ایتالیا گفت: «مطمئن باشید سال‌های آینده بسیار بهتر از گذشته است.» دیدار مقامات ایران با فعالان اقتصادی کشور فرانسه و مذاکرات بخش خصوصی دو کشور نیز از دیگر دستاوردهای این سفر بود که هرکدام به شکلی در رسانه‌های مختلف گزارش شدند. اما باید دید در آینده این احیای روابط دیپلماسی چقدر خودش را در عمل در روابط و همکاری‌های سیاسی و اقتصادی این دو کشور نشان می‌دهد و همکاری‌های جدید دو کشور چقدر پایدار می‌ماند.