کارآفرینان زن عرب؛ انتخابی غیرسنتی

از نظر تعداد زنان بنیانگذار شرکت‌های فناوری، خاورمیانه از غرب پیشی گرفته است. یکی از لطیفه‌های رایج در میان کارآفرینان این است که می‌گویند همایش‌های تاسیس شرکت‌های نوپا تنها جایی است که خانم‌ها برای دستشویی منتظر نمی‌مانند. طبق نظر بنگاه «جهت‌یاب نوپا» که تاسیس این شرکت‌ها را رصد می‌کند، فقط 10 درصد کارآفرینان اینترنتی جهان زن هستند. اما امان پایتخت اردن و سایر شهرهای خاورمیانه استثنا هستند. گفته می‌شود در آنجا سهم زنان کارآفرین 35 درصد است. این ترکیب در همایش تازه‌ای که توسط شرکت وامدا (Wamda) در امان برگزار شده بود، خود را بهتر نشان داد. وامدا شرکت انتشاراتی آنلاین برای موسسات نوپاست. به گفته نینا کرلی سردبیر این انتشارات دلایل افزایش سهام زنان زیاد است که تعدادی از آنها هم مثبت نیستند. اگرچه بیش از نیمی از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در کشورهای خاورمیانه زن هستند (51 درصد در اردن)، بازار کار عمدتاً در تسلط مردان است. سهم زنان در نیروی کار در کل منطقه 21 درصد و در اردن 16 درصد است. با وجود این اینترنت فضای جدیدی است که در آن شایسته‌سالاری بهتر کاربرد دارد و لزوماً در انحصار مردان نیست. فناوری‌ها هم امکان کار در منزل را فراهم ساخته‌اند و به زنان اجازه می‌دهند علاوه بر کار به بزرگ کردن فرزندان بپردازند. در میزگردی که در همایش وامدا برگزار شد. حاضران اعلام کردند کارآفرینی زنان هنوز در خاورمیانه دشوار است. به گفته یکی از اعضای پانل «بسیاری از اوقات زنان را جدی نمی‌گیرند و یا آنها جرات نمی‌کنند به کارمندان مرد بگویند اشتباه کرده‌اند». یکی دیگر از شرکت‌کنندگان می‌گوید مادرش مخالف سخت کار کردن اوست و در مقابل دوست دارد او ازدواج کند. بسیاری از بنگا‌ه‌هایی که توسط کارآفرینان زن اداره می‌شوند به مسائل زنانه مانند امور ازدواج، فرزندداری و دستور غذا می‌پردازند اما در دیگر بنگاه‌ها حتی مردان هم اعتراف می‌کنند زنان در مهارت‌های مدیریتی پیشرفت زیادی داشته‌اند. سارا ابو علیا که موسس «رسانه هنر» است و در زمینه برگزاری کنسرت و شبکه ویدئویی آنلاین موسیقی فعالیت می‌کند، می‌گوید: «زن بودن به معنای مبارزه برای همه چیز است و همین مبارزه فرد را برای کارآفرینی آماده می‌کند.»

احتمال می‌رود شمار زنان کارآفرین در خاورمیانه افزایش یابد. به گفته یکی از زنان شرکت‌کننده در همایش وامدا زنان تحصیل‌کرده در عربستان دوست دارند کار کنند اما خانواده‌هایشان چنین اجازه‌ای به آنها نمی‌دهند. بنابراین راه‌اندازی یک شرکت نوپای اینترنتی از منزل می‌تواند بهترین نوع مصالحه با خانواده باشد.