برگر حشره در راه است

سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) در گزارشی که در روز 13 ماه می منتشر کرد مردم جهان را تشویق به استفاده از حشرات در رژیم غذایی خود کرد. در این گزارش آمده است: «حشرات سالم و مغذی هستند و به راحتی می‌توانند جایگزین مواد غذایی مثل گوشت، مرغ و حتی ماهی شوند.» گویا به زودی باید منتظر برگر حشرات باشیم. بخش مهم‌تر قضیه از نظر این سازمان این است که حشرات خوراکی، دوست طبیعت هستند. نیازی نیست هکتارها جنگل برای کاشت و یا پرورش آنها از بین برود و وجود حشرات گازهای گلخانه‌ای و آلودگی کمتری از به عنوان مثال، یک گاو ایجاد می‌کند. برای همین حشرات منبع بهتری برای تامین غذای جمعیت رو به افزایش دنیایی است که نیاز به پروتئین در آن روندی صعودی دارد. از نظر غربی‌ها مشکل اصلی خوردن حشرات این است که آنها مزه خوب و حتی قابل تحملی ندارند. این گزارش فصلی را به این سوال اختصاص داده است که چرا غربی‌ها در برابر قرار گرفتن حشرات در رژیم غذایی خود مقاومت می‌کنند، در حالی که بیش از دو میلیارد نفر در سراسر دنیا، به صورت سنتی از حشرات در غذاهای خود استفاده می‌کنند؟ گزارش همچنین تاکید می‌کند که دنیای غرب توانسته تعصب خود درباره عدم استفاده از حشرات را به نقاط دیگر جهان تسری دهد. در واقع، طبق آمار تا سال 2050 جمعیت زمین به بیش از 9 میلیارد نفر خواهد رسید که برای سیر کردن آنها تولید غذا باید دو برابر شود. اما می‌دانیم زمین کشاورزی جزو منابع کمیاب محسوب می‌شود و همین حالا هم تخصیص بخش عمده‌ای از جنگل‌ها به کشت مواد غذایی، باعث بروز مشکلات آب و هوایی زیادی شده است. همچنین آب سالم که یکی از منابع مهم برای کشاورزی است روز‌به‌روز کمیاب‌تر می‌شود و در مجموع به نظر می‌رسد واقعاً روش‌های سنتی تهیه غذا، جوابگوی این جمعیت نخواهد بود. سال‌هاست که حشرات، چه برای محصولات کشاورزی و چه برای زندگی شهرنشینی بیشتر به عنوان آفت و حیوانات مزاحم در نظر گرفته می‌شود. حتی وقتی به جنبه غذایی آن اشاره شود اغلب مردم این تصور را خواهند داشت که حشرات فقط در زمان‌های قحطی و جنگ، یعنی وقتی دسترسی به غذاهای نرمال، کم یا غیر‌ممکن می‌شود قابل استفاده‌اند. اما این تصور کاملاً غلط است. حشرات از دیر‌باز جزو رژیم غذایی بخش عمده‌ای از مردم جهان بوده‌اند که آنها را نه به اجبار، بلکه به خاطر طعم و مزه برای خوردن انتخاب می‌کنند. گزارش مذکور در واقع اولین تلاش فائو برای بررسی و امکان‌پذیر ساختن گنجاندن حشرات در زنجیره غذایی انسان‌ها محسوب می‌شود. این موضوع بر خلاف تصور چندان ساده هم نیست. انواع حشرات باید شناسایی شوند و معلوم شود کدام دسته خوراکی هستند و ارزش غذایی هر کدام چیست؟ در مرحله بعد لازم است شرایط لازم برای پرورش هر دسته از حشرات تعیین شود و مزارع پرورش مصنوعی حشرات ایجاد شود تا به سخت‌ترین بخش کار برسیم: فرآوری، بسته‌بندی و بازاریابی محصولات غذایی تهیه‌شده از حشرات. در حال حاضر بیش از 1900 گونه حشره خوراکی شناخته شده است که اغلب (جز حشراتی که برای محصولی که تولید می‌کنند پرورش داده می‌شوند، مثل کرم ابریشم) به صورت وحشی در طبیعت زندگی می‌کنند. پرورش حشرات به عنوان غذا، سابقه چندانی در جهان ندارد فقط مواردی چند از پرورش جیرجیرک در ویتنام و لائوس و تایلند برای مصارف خوراکی وجود دارد. اما احتمالاً بعد از این شاهد مزارع پرورش حشره در سراسر جهان باشیم.