زنگ بورس

امروزه با این پدیده مواجهیم که بسیاری از شهروندان قادر به تجزیه و تحلیل صحیح وقایع اقتصادی پیرامون خود نیستند. خیلی از ما قادر به درک ریشه‌های مشکلات اقتصادی و راهکارهای رهبران جامعه برای حل آنها نیستیم. سواد اقتصادی که به معنای آگاهی از ایده‌های اساسی اقتصادی و کاربرد آنها برای تصمیم‌گیری درباره استفاده از منابع محدود است، یکی از جوانب ضروری آموزش عمومی برای شهروندان به شمار می‌رود. اگر ما خواهان اقتصاد آزادی هستیم که به درستی عمل می‌کند، باید تمامی مشارکت‌کنندگان آن اعم از تولیدکننده، مصرف‌کننده و سرمایه‌گذار با فهم اقتصادی کافی به شیوه عقلایی رفتار کنند. شاید بتوان بخش زیادی از این معضل را ناشی از آموزش‌های ناکافی در دوران کودکی و در مدارس جست‌وجو کرد. از این منظر به تعویق انداختن آموزش اقتصاد برای دانش‌آموزان در دوره دانشگاه عاقلانه نیست. آن هم وقتی خیلی از رشته‌ها فارغ از آموزش مفاهیم اقتصادی هستند و حتی در دروس عمومی دانشگاهی هم درسی با عنوان اقتصاد دیده نمی‌شود. در راستای آموزش مفاهیم اقتصادی اخیراً رشته تحصیلی بورس در مقطع متوسطه با امضای تفاهمنامه میان رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار و معاون متوسطه آموزش و پرورش به ‌طور رسمی به جمع رشته‌های کار و دانش اضافه ‌شده است. علی صالح‌آبادی، ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه با در نظر گرفتن جمعیت بالای سهامداران در آینده نزدیک و لزوم ارائه خدمات به این افراد در سال‌های آتی تاسیس این رشته یک ضرورت بود، گفت: قطعاً لازم نیست این تعداد سهامدار متخصص بازار سرمایه و بورس شوند اما باید شناخت کلی از بورس و چگونگی معامله در بازار سرمایه داشته باشند که دیپلمه‌های بورس می‌توانند در این مسیر به ما کمک کنند. علی زرافشان معاون متوسطه آموزش و پرورش نیز در خصوص ضرورت ایجاد رشته بورس گفت: تاسیس این رشته جدید به همراه آموزش‌های تخصصی، زمینه اشتغال‌زایی فراوانی را در سطح جامعه فراهم می‌کند. همچنین از ابتدای سال تحصیلی 94-93 در چهار استان تهران، اصفهان، البرز و خراسان رضوی تعداد 123 دانش‌آموز دختر و پسر در رشته بورس ثبت‌نام و مشغول تحصیل شده‌اند. با این حال در ایران، همچنان موضوع آموزش مفاهیم اقتصادی به افراد از سنین پایین به ندرت دیده می‌شود. در حالی که مثلاً در آلمان آموزش علوم اجتماعی با تاکید بر اقتصاد از 13 تا 16 ساعت در هفته برای دانش‌آموزان ابتدایی ضروری است. در انگلستان نیز از سپتامبر 2002 تمامی دانش‌آموزان مجبور شدند شهروندی را به عنوان بخشی از برنامه درسی ملی یاد بگیرند. حوزه‌های مهم در آموزش شهروندی به ویژه در آخرین مرحله از تحصیلات تکمیلی بر کار و سواد اقتصادی و شغلی تاکید دارد. در آمریکا نیز گزارش ملت در خطر (A Nation at risk) ضرورت اصلاحات آموزشی را مطرح ساخت و تغییر در برنامه‌های درسی را به عنوان یک ضرورت همه‌جانبه مطرح ساخت. در همین زمان اتحادیه آموزش اقتصاد (JCEE) پیرامون ارزیابی عملکرد گروه‌های مختلف جامعه آموزشی (معلمان و دانش آموزان) در سواد اقتصادی این کشور تاسیس شد.

هر چه تلاش دولت، مجلس و والدین در افزایش دانش اقتصادی کودکان بالاتر باشد، آینده اقتصادی روشن‌تری در برابر ایشان و جامعه قرار خواهد داشت. کودکی که مفهوم پول و مدیریت آن را در سنین پایه درک کرده باشد در آینده دیدگاهی گسترده‌تر نسبت به فرصت‌های اقتصادی و کسب و کار خواهد داشت.