نهضت بیل و دبه

مردمان محلی با«دبه»هایی پر از آب و البته با «بیل» به داد درختان محاصره‌شده در میان شعله‌های آتش رسیدند؛ این، همه بضاعت آنها برای مهار آتشی بود که از 14 خردادماه به جان جنگل‌های زاگرس افتاد. کسانی هم که این ابزار پیشرفته اطفای حریق را در بساط نداشتند، مشت‌های خود را پر از خاک کردند تا شراره‌های آتش را خفه کنند. این بار البته بالگردی هم برای کمک به مهار آتش به پرواز درآمد اما این بالگرد زمانی به معرکه رسید که حدود 200 هکتار از جنگل‌های زاگرس در مناطق «ارغوان»، «شلم»، «هانیوان» و«مل پنجو» خاکستر شده بود. این آتش، بسیاری از درختان بلوط را و بسیاری از سنجاب‌ها، پرندگان و سایر جانورانی را که در دل جنگل‌های زاگرس ماوا داشتند سوزاند. به دلیل تقارن این حادثه و تعطیلات اواسط خردادماه، این شائبه وجود دارد که مسافران، مسافرانی که به روشی غیرمسوولانه به طبیعت این منطقه ورود پیدا کرده‌اند، مظنونان اصلی وقوع این آتش‌سوزی هستند. فرضیه دیگر نیز آن است که صیادان و دامدارانی که در ارتفاعات آتش روشن کرده‌اند، مقصرند؛ در این گمانه‌زنی‌ها، حتی این موضوع مطرح می‌شود که صیادان سنجاب برای ترساندن و به دام انداختن سنجاب‌ها، شاخه درختان را آتش زده‌اند. در این میان، پایگاه خبری دیده‌بان محیط زیست و حیات وحش ایران در گزارشی به این نکته اشاره کرده است که وقوع حریق در نقاط مختلف و کاملاً جداگانه ولی به صورت همزمان، احتمال عمدی بودن آتش‌سوزی‌ها را تقویت کرده است. اما معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، فرضیه نخست را به عنوان عامل وقوع این حادثه مورد اشاره قرار داد و در صفحه شخصی خود در فیس‌بوک چنین نوشت: «ظاهراً بازهم بی‌توجهی انسانی موجب بروز آتش‌سوزی شده و گردشگرانی که در این روزهای تعطیل به دامن طبیعت رفته بودند عامل بروز این آتش‌سوزی بوده‌اند. وزش باد هم باعث گسترش آن شده است.» او همچنین نوشته است: «در چنین مواقعی بیش از استفاده از بالگرد که به عنوان مثال در همین مورد به دلیل بادهای شدید امکان‌پذیر نشد، حضور نیروهای مردمی در کنار جنگل‌بانان و محیط‌بانان بسیار فایده خواهد داشت.»
آتش جنگل‌های زاگرس درنهایت با خسارتی که به طبیعت تحمیل کرد، خاموش شد. اما بی‌تردید این آخرین باری نیست که آتش، بخشی از پوشش جنگلی و مراتع ایران را نابود می‌کند. فصل تابستان در راه است و مردم به هر بهانه این طبیعت رنجور را با رفتارهای غیرمسوولانه خویش، مورد هجوم قرار خواهند داد. با وجود این، آیا آن‌طور که دکتر حسن روحانی، رئیس‌جمهوری در مراسم اعطای جایزه ملی محیط زیست وعده داده است، مشکل محیط زیست ایران با رفع تحریم‌ها برطرف می‌شود؟