مهم اما اندک

بانک مرکزی هند روز سه‌شنبه نرخ بهره بانکی را کاهش داد. این نهاد، نرخی را که بر اساس آن به بانک‌های کشور وام می‌داد، به اندازه 25 /0 درصد کاهش داده و به 5 /6 درصد رسانده است. اکنون نرخ سود بانک مرکزی هند، در پایین‌ترین سطح پنج سال گذشته قرار دارد.
این کاهش نرخ باید سرمایه‌گذاران و صنعتگران را وادار کند سر کیسه‌های پول را شل کرده و میزان سرمایه‌گذاری را افزایش دهند. هند به نسبت رقبایش، از جمله چین، با سرعت بیشتری در حال رشد است اما خاصیت ارتجاعی این اقتصاد همواره مورد سوال قرار گرفته است. اقتصاد هند می‌تواند در دو فصل متوالی، تغییر شدیدی را در نرخ رشد خود تجربه کند. بانک مرکزی این نکته را خاطر‌نشان کرده است که تولید کالاهای سرمایه‌ای مانند ماشین‌آلات کارخانه‌ای ضربه شدیدی خورده، در حالی که سرمایه‌گذاری داخلی و تقاضای مناطق روستایی ضعیف باقی مانده ‌است. همچنین اشاره کرده است که تقاضای جهانی برای کالاهای صادراتی هندی نیز از رونق خاصی برخوردار نیست. راگورام راجان، رئیس بانک مرکزی هند می‌گوید به دنبال فرصتی مناسب است تا نرخ بهره را بیش از این کاهش دهد. این نهاد همچنین طی بیانیه‌ای اعلام کرده: «بانک مرکزی به نظارت بر اقتصاد کلان و پیشرفت‌های مالی کشور در ماه‌های پیش رو ادامه خواهد داد تا زمانی که موقعیتی مناسب به دست آمد، سیاست‌های کاهنده بیشتری اتخاذ کند.» اگرچه بانک مرکزی برای کاهش نرخ بهره بسیار مشتاق به نظر می‌رسد اما اکثر اقتصاد‌دان‌ها باور دارند که راجان در سال جاری تنها یک بار دیگر شرایط مناسب کاهش نرخ را به دست خواهد آورد. شیلان شاه، اقتصاددان موسسه «کپیتال اکونومیکس» حتی از آن هم محتاط‌تر است و هشدار می‌دهد که توانایی مانور بانک مرکزی، با توجه به احتمال افزایش هزینه‌های دولت و بالا رفتن قیمت‌ها، محدود خواهد بود. شاه اظهار کرد: «ما فکر می‌کنیم که قدرت مانور بانک مرکزی برای کاهش نرخ بهره بیش از حد کنونی، محدود خواهد بود.» شاه از بانک مرکزی انتظار دارد نرخ اصلی‌اش را تا انتهای سال 2017 در سطح 5 /6 درصد حفظ کند.

واکنش بازار
در حال حاضر اما اعلامیه بانک مرکزی اثری معکوس بر بازار سرمایه داشته است. به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران از میزان کاهش نرخ بهره مایوس شدند چرا که شاخص Sensex بازار سهام هند 516 واحد سقوط کرد؛ یعنی بیشترین سقوط این شاخص طی دو ماه اخیر. تحلیلگرهای زیادی بر این باور هستند که بازار توقع کاهش بیش از 25 واحدی را داشته و در عین حال، ارزش برابری روپیه و قیمت اوراق قرضه نیز نزول کرده است.
آرون گوپالان، معاون شرکت پژوهشی «سیستماتیکس» می‌گوید: «ما برآورد می‌کنیم که با توجه به اقدامات صورت‌گرفته، کاهش نرخ بهره به بیش از 25 واحد بسط خواهد یافت اما کمی زمان می‌برد تا این موضوع در بازار جا بیفتد.» گوپالان افزود: «بنابراین به همین زودی‌ها دلایل زیادی برای جشن و پایکوبی وجود ندارد و بازارها نیز روی خوشی به این سیاست کاهشی نشان نداده‌اند. اما برآورد ما این است که تمهیدات سنجیده‌شده با گذشت زمان تاثیر مثبتی بر بازارها خواهد گذاشت.» البته در کنار سیاست‌های مالی و پولی اعمال‌شده توسط دولت هند، اوضاع بازارهای جهانی نیز می‌تواند در موفقیت یا شکست اقتصاد هند، موثر باشد.