اقتصاددانی عادی یا نمادی تاریخی؟

با انتخاب جانت یلن به عنوان رئیس فدرال‌رزرو، سمتی که برای اولین بار در طول تاریخ به یک زن می‌رسد، گمانه‌زنی‌ها در مورد نگرش‌های اقتصادی و سیاست‌های پولی که وی از آن دفاع می‌کند، قوت گرفته است. اهمیت وی به عنوان رئیس فدرال‌رزرو از آنجایی ناشی می‌شود که تصمیمات این نهاد مهم اقتصادی علاوه بر اقتصاد آمریکا می‌تواند بر تمام دنیا تاثیرگذار باشد.

وال‌استریت ژورنال در تحلیلی که در ماه اکتبر 2013 منتشر شد، به چند ویژگی شاخص جانت یلن اشاره و در مجموع او را طرفدار سیاست‌های انبساطی معرفی کرد. همچنین در این تحلیل عنوان شده است که خانم یلن بیشتر پژوهش‌های دانشگاهی خود را به ریشه‌یابی و عوارض بیکاری اختصاص داده است. علاوه بر این با نگاهی به مجموع موضع‌گیری‌ها و سخنرانی‌های جانت یلن می‌توان نگرانی وی در تورم بالا را موضوعی مهم در نگرش‌های اقتصادی وی محسوب کرد. وال‌استریت ژورنال همچنین ادعا کرده است که خانم یلن از سال 2009 به بعد بهترین پیش‌بینی‌های اقتصادی را در قیاس با سایر اعضای فدرال‌رزرو انجام داده است. پایگاه خبری بلومبرگ در تحلیلی یلن را کبوتری می‌داند که شرایط و مقتضیات زمان فعلی او را می‌طلبد. نرخ بیکاری تقریباً 5/7 درصد است و تورم نیز زیر دو درصد مورد نظر فدرال‌رزرو است. اقتصاددان دانشگاه پرینستون آلن بلیندر اعتقاد دارد، چنانچه تورم و نرخ بیکاری چهار درصد بود، او از سیاست‌های بازتر پولی دفاع نمی‌کرد. یلن شاگرد استاد اقتصاد و نوبلیست معروف، جیمز توبین بود و به عنوان مشاور اقتصادی در دولت کلینتون فعالیت می‌کرد و از سال 1994 در سیستم فدرال‌رزرو حضور داشته است. در این تحلیل همچنین آمده است؛ توصیفی که از تشبیه جانت یلن به «کبوتر» دقیق‌تر است، «عمل‌گرا» بودن وی است. کسی که از به‌کارگیری قدرت عظیم فدرال‌رزرو برای تاثیرگذاری بر جهان واقعی هراسی ندارد.

رئیس جدید فدرال‌رزرو همچنین به داشتن مهارت در برقراری ارتباطات موثر شهره است. او در فدرال‌رزرو به عنوان اقتصاددانی قدرتمند شناخته می‌شود که توانایی شرح و توضیح امور بسیار پیچیده با زبانی ساده و گویا را دارد. وی این ویژگی خود را در موارد متعددی نشان داده است. یکی از سناتورهای جمهوری‌خواه در نشستی به او می‌گوید امروز و برخلاف دوران ریاست دو رئیس قبلی فدرال‌رزرو، بیشتر اظهارات خانم جانت یلن را کاملاً متوجه شده و نیز پذیرفته است. مجله نیویورک نیز در فوریه 2014 ویژگی‌های منحصر به فردی برای وی بر‌می‌شمارد، از جمله اشاره می‌کند که او یک کبوتر است و در طول چند دهه او به عنوان فردی شناخته شده است که ایجاد شغل و رسیدن به استانداردهای زندگی برای مردم را مد نظر قرار می‌داد و به همین اندازه نیز نگران افزایش تورم بود. یلن صریح و بی‌پرده می‌گوید: ما برای دستیابی به هر دو بخش از تعهد خود (ایجاد شغل و مهار بیکاری) مصمم و قاطع هستیم. او همچنین بر تعهد فدرال‌رزرو به حفظ نرخ بهره به میزان نزدیک به صفر تا زمان کاش نرخ بیکاری به زیر 5/6 درصد و به ویژه در صورت تداوم کاهش تورم و رسیدن به زیر دو درصد تاکید کرد. در تاکید بر کاهش تورم به میزان مورد نظر فدرال‌رزرو، استدلال یلن این است که در این صورت فدرال‌رزرو می‌تواند بدون نگرانی زیاد از افزایش قیمت‌ها برای مشتری به مشوق‌ها و محرک‌های مناسب برای ایجاد شغل‌های جدید مشغول شود.

ویژگی دیگری که نیویورک در جانت یلن می‌بینید این است که وی به داستانی به نام «بیکاری ساختاری» اعتقاد ندارد. او در اظهار نظرهای متعدد بیان کرده که با وجود سقوط نرخ بیکاری به 5/6 درصد، هنوز هم ضعف و بی‌برنامگی زیادی در ارتباط با رونق بخشیدن به بازار کار وجود دارد. برای تاکید بر امکان کاهش بیشتر نرخ بیکاری، وی بیکاران را در رده‌های مختلف طبقه‌بندی می‌کند: بیکارانی که به مدت طولانی کاملاً بدون شغل و بیکار بوده‌اند و گروه بزرگی از مردم یعنی بیش از پنج درصد نیروی کار که به دلایل اقتصادی به صورت پاره‌وقت کار می‌کنند و دستمزدهای ناکافی می‌گیرند که این دستمزدها رشد چندانی برای حفظ ارزش خود ندارند. او در نهایت اظهار می‌دارد فقط بخش کوچکی از رشد بیکاری را می‌توان به عوامل ساختاری چون عدم تطابق مهارت‌های کارگران با شغل‌های موجود و در دسترس نسبت داد. علاوه بر این وی با وجود تاکید بر سیاست‌های جاری فدرال‌رزرو، این مساله را روشن کرده که کنش‌ها و تصمیمات فدرال‌رزرو، سیاست‌هایی از پیش برنامه‌ریزی شده نیستند و این نشان می‌دهد که او در سیاست‌هایش مایل به انعطاف‌پذیری است. اگر‌چه در دوران ریاست مدیر پیشین فدرال‌رزرو هم چنین چیزی را بیان می‌کرد اما تاکید دوباره یلن بر این مساله بسیار مهم است. در آن زمان چنین دیدگاهی مربوط به جانت یلن آکادمیسین بود، اما در حال حاضر وی یک سیاست‌ساز است. «دقیق بودن» را می‌توان از دیگر ویژگی‌های خانم یلن برشمرد. کارولین مالونی نماینده دموکرات کنگره که نماینده منهتن است، از وی این سوال را پرسید که برای تجدید نظر در طرح خرید اوراق قرضه فدرال‌رزرو چه برنامه‌ای دارد، یلن پاسخ داد‌: «دورنمای یک تغییر قابل توجه»؛ و در پاسخ به این سوال که فدرال‌رزرو چه برنامه‌هایی برای افزایش میزان خرید سرمایه‌هایش دارد، پاسخ داد: «دورنمای یک افت معنی‌دار». برای کسانی که چندان به فدرال‌رزرو توجهی نداشتند، تفاوت زیادی بین «تغییر قابل توجه» و «افت معنی‌دار» وجود نداشت. با وجود این از نظر وال‌استریت، یلن تمایز بسیار مهمی را ترسیم کرد.

بدون شک دیدگاه‌های اقتصادی وی مخالفان فراوانی دارد که به عنوان مثال از تاکید وی بر نرخ تورم پایین‌تر از دو درصد عصبانی هستند. در یک مورد چارلز ایوانز رئیس فدرال‌رزرو شیکاگو تاکید کرد، فدرال‌رزرو باید اجازه دهد نرخ تورم به طور موقت به بیش از سقف تعیین شده دودرصدی افزایش یابد تا اقتصاد آمریکا سریع‌تر به مسیر سلامت بازگردد. او عقیده دارد افزایش نرخ تورم آمریکا به بیش از دو درصد در کوتاه‌مدت می‌تواند بازار کار را به شرایط اشتغال کامل نزدیک کند. در نهایت اینکه به عقیده یکی از نویسندگان مجله نیویورک، جانت یلن را می‌توان یک نماد و چهره تاریخی به حساب آورد. این ادعا تنها به جنسیت وی اشاره نمی‌کند بلکه بر دستاوردهای او در سیاست‌سازی‌های اقتصادی تاکید می‌کند و به موقعیت او در ایجاد شغل و کاهش نرخ بیکاری برمی‌گردد. او در این زمینه و در یک سخنرانی درباره بحران اقتصادی و مشکلات مالی چنین گفت‌: از زمان شروع بحران اقتصادی و رکود بزرگ پیشرفت‌های معناداری در جهت بازگشت اقتصاد به نقطه مطلوب و تقویت سیستم مالی حاصل شده است. اما هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد. بسیاری از آمریکایی‌ها هنوز بیکارند و برنامه تقویت و تنومند کردن سیستم مالی هنوز هم کامل نشده است.