۵۰۰ هزارتن ذخیره

با توجه به اینکه در فصل برداشت چغندر قند در کشور هستیم کارخانجات تولید شکر می‌توانند شکر مورد نیاز کشور را چه در بخش مصرف صنعتی و چه در بخش مصرف خانگی تامین کنند. محمد‌مهدی راسخ عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران علاوه بر تاکید بر موضوع فوق تصمیم وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر ممنوعیت واردات شکر را لازمه حمایت از تولید داخل دانسته و تاکید می‌کند واردات شکر در فصل برداشت چغندر به تولید این کالا در کشور آسیب می‌زند.



‌در حالی که معاون وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده است که واردات برنج و شکر در فصل برداشت این دو کالا ممنوع شده عده‌ای نیز عنوان می‌کنند این موضوع درحد یک پیشنهاد است. آیا این ممنوعیت از جانب وزارت جهاد کشاورزی قطعی شده است یا خیر؟
آن چیزی که در حال حاضر در مورد واردات شکر گفته شده این است که ثبت سفارش برای واردات شکر تا پایان سال متوقف شده است. این تصمیم در مورد شکر قطعی شده و یقیناً تا پایان سال هم واردات شکر نخواهیم داشت. در مورد واردات برنج هنوز ممنوعیت واردات قطعی نیست اما در مورد شکر تصمیم وزارت جهاد کشاورزی بر ممنوعیت واردات این کالاست.

‌دلایل ممنوعیت واردات شکر چیست؟
همان‌طور که می‌دانید شکر از چغندرقند و نیشکر استخراج می‌شود. فصل برداشت چغندرقند و نیشکر از نیمه دوم سال آغاز می‌شود و کارخانجات در ایران نیز با توجه به فصل برداشت این دو محصول تولید خود را آغاز می‌کنند. بنابراین با آغاز فصل برداشت این دو، تولید شکر در کشور آغاز می‌شود که البته میزان تولیدات به صورتی است که پاسخگوی نیاز داخلی است. زمانی که تولیدات ما در داخل کشور به گونه‌ای می‌شود که باید از آنها حمایت کرده و محصول نهایی آنها را جذب کنیم قاعدتاً باید واردات شکر به خصوص در این فصل ممنوع شود. اگر برای جبران کمبود شکر در داخل کشور قرار باشد واردات شکر با تعرفه‌ای مناسب انجام شود روند واردات نباید به گونه‌ای ‌باشد که به تولید داخلی آسیب وارد شود. از سوی دیگر وضعیت تولید شکر در نیمه دوم سال به گونه‌ای است که تا پایان سال دیگر نیازی به واردات شکر وجود ندارد، به همین دلیل تولیدکنندگان شکر در داخل کشور از تصمیم وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه ممنوعیت واردات شکر استقبال می‌کنند. این تصمیم درست بوده زیرا نیاز کشور به شکر به شکلی است که هرساله در نیمه اول کشور با کمبود شکر مواجه می‌شود. واردات شکر اصولاً باید به نحوی باشد که در نیمه اول سال کمبودها را جبران کند زیرا در این زمان تولید کارخانجات تمام شده و اگر نیازی به واردات باشد باید در آن زمان اتفاق بیفتد. در نیمه دوم سال همواره با توجه به اینکه هم کارخانجات از چغندرقند و نیشکر ایران استفاده می‌کنند نیازی به واردات نداریم. اما نکته قابل ذکر در مورد واردات شکر این است که ابتدا باید نیاز کشور به طور دقیق بررسی شود و در صورتی که تولید داخل جوابگوی نیاز داخلی نبود نسبت به واردات آن اقدام و برنامه‌ریزی کافی به عمل آید.

‌با توجه به اظهارات شما مبنی بر اینکه وضعیت تولید شکر در نیمه دوم سال به‌گونه‌ای است که جوابگوی نیازهای داخلی بوده و واردات لزومی ندارد، آیا ذخیره‌سازی برای نیمه اول هر سال انجام نمی‌شود؟
کل مصرف شکر در کشور در حال حاضر چیزی حدود دو میلیون تن برآورد شده است که امسال بیش از یک میلیون تا یک میلیون و 100 هزار تن پیش‌بینی تولید شکر در داخل کشور را داشته‌ایم. ضمن اینکه شرکت بازرگانی دولتی حدود 500 هزار تن موجودی شکر داشته و به اندازه کافی شکر ذخیره‌سازی کرده است. در مورد میزان ذخیره‌سازی شکر در کشور باید بگویم که در حقیقت 500 هزار تن موجودی ذخیره‌سازی بسیار خوب است و تا حدی نگرانی از جبران کسری شکر در کشور را از بین می‌برد. ضمن اینکه عرض کردم همه کارخانجات در حال حاضر تولیدات خود را شروع کرده‌ند و ما از حالا تا پایان سال هیچ مشکلی چه در مورد تامین شکر مورد نیاز صنایع مصرف‌کننده شکر و چه نیازهای مردم نخواهیم داشت و تولیدات داخلی تکافوی نیازهای داخلی است. این تصمیم بجا باعث می‌شود هم نیاز واقعی خود را تامین کنیم و هم از میزان بهره‌وری تولیدات خود ارزیابی داشته باشیم.

‌بنابراین با توجه به توانایی کشور در تولید شکر و همچنین میزان ذخیره آن از سوی شرکت بازرگانی دولتی، حتی در نیمه اول سال آینده نیز نیازی به واردات شکر نخواهیم داشت؟
در مورد این موضوع نمی‌توان با صراحت و قطعیت اظهار نظر کرد و فکر می‌کنم از اواخر سال جاری مجدداً ثبت سفارش شروع شود که واردات برای نیمه اول سال 1394 انجام شود. همان طور که می‌دانید ایران جزو کشورهایی است که سرانه مصرف شکر در آن بسیار بالاست بنابر‌این نمی‌توان واردات آن برای سال بعد را متوقف کرد لذا پس از مشخص شدن میزان برداشت چغندر در پایان فصل برداشت این محصول و تعیین نیاز داخلی آن واردات و ثبت سفارش آن مجدداً آغاز و در بهمن‌ماه اجازه واردات داده می‌شود. این در حالی است که حدود 40 تا 45 درصد از کل نیاز کشور به شکر از طریق واردات تامین می‌شود و مابقی آن تولید داخل است.

‌وضعیت ذخیره‌سازی برنج در شرایطی که واردات آن ممنوع شده است به چه صورت است؟
آنچه به ما اعلام کردند این است که به اندازه کافی برنج ذخیره‌سازی شده است که دلیل اصلی آن نیز واردات آن در سال‌های 91 و 92 بوده است. برنج به اندازه کافی در سطح کشور وجود دارد بنابراین مجموع برنج‌هایی که وارد شده و قیمت برداشت‌های جدید که قرار است انجام بگیرد باعث شده پیشنهاد شود که واردات برنج هم محدود شود زیرا در حال حاضر نیازی به واردات این کالا نیست.

‌در مورد تعرفه‌ها چطور؟ قرار نیست تعرفه‌های واردات شکر و برنج تغییر کند؟ این در حالی است که پیش از این از سوی وزیر جهاد کشاورزی اعلام شده بود به جای ممنوعیت واردات تعرفه‌های واردات را افزایش می‌دهیم.
خیر، بحث اصلی که از ابتدا مطرح بوده است ممنوعیت واردات این دو قلم کالا بوده است و هیچ زمان موضوع افزایش تعرفه مطرح نبوده است در حال حاضر هم وزارتخانه اعلام کرده است تا پایان فصل برداشت و حتی ممکن است تا پایان سال ثبت سفارش انجام نشود. اما از طرف دیگر به لحاظ قانونی باید تعرفه‌ها را بالا ببرند که واردات مقرون به صرفه نباشد. این یک راهش است که تعرفه‌های خیلی سنگین بر روی واردات شکر و برنج وضع کنند که به هیچ‌وجه وارداتش مقرون به صرفه نباشد. راه دیگر این است که ثبت سفارش انجام ندهند. حالا تصمیمی که دولت گرفته این است که با توجه به شرایط فعلی ثبت سفارش انجام ندهد.

‌بر اساس قانون برنامه پنجم مگر می‌شود تنظیم بازار داخلی را از طریق ممنوعیت واردات انجام داد؟
واقعیت این است که ما باید در کشورمان نگاه اساسی به تولید داشته باشیم و اگر به تولید و به خصوص تولید شکر در کشور توجه نشود و به طور مرتب واردات به کشور انجام شود ممکن است این صنعت بسیار تضعیف شود. زیرا واردات این کالا با تعرفه‌های پایین بسیار مقرون به صرفه خواهد بود و شکر با قیمت ارزان وارد می‌شود و طبیعتاً تولید کشور نابود می‌شود. دولت مجبور است با حمایت از تولید تعرفه‌ها را بسیار بالا ببرد.

‌بنابراین شما قبول دارید که ممنوعیت واردات شکر و برنج از سوی وزارت جهاد کشاورزی حتی با نگاه تنظیم بازار داخلی بر‌خلاف برنامه پنجم توسعه است؟
از لحاظ قانون برنامه بله، واردات نباید ممنوع شود،‌ ولی قانون برنامه ممنوعیتی برای بالا بردن تعرفه‌ها قائل نشده است و می‌شود از آن طریق هم واردات را مدیریت کرد. یعنی تعرفه را به حدی بالا برد که واردات صرف نکند و خلاف قانون هم نیست. اگر قرار باشد خلاف قانون عمل نشود بهتر است که از این طریق وارد شوند که در حقیقت واردات مقرون به صرفه نباشد و خلاف قانون هم انجام نشده باشد این هم یک راه حل آن است. اما نکته مهم این است که در این فصل حتماً باید از واردات شکر جلوگیری شود.