برکناری محمد مرسی

در سوم جولای عبدالفتاح السیسی فرمانده ارتش مصر در سخنرانی تلویزیونی اعلام کرد ارتش رئیس‌جمهوری منتخب محمد مرسی را برکنار کرده است. این اقدام مورد استقبال میلیون‌ها مصری قرار گرفت که از یک سال قبل علیه رئیس‌جمهور اسلامگرای خود به خیابان ریخته بودند. آنها اعتقاد داشتند مرسی از قدرت خود برای استحکام و تثبیت توان اخوان‌المسلمین استفاده می‌کند. اما این برکناری با اعتراض گسترده حامیان مرسی و برخوردهای بعدی بین طرفداران دو گروه و دو‌قطبی شدن جامعه مصر همراه بود. دولت موقت با پشتیبانی ارتش رهبران اخوان‌المسلمین و معترضان را سرکوب کرد. حمله گسترده به دو اردوگاه تظاهرات ‌کنندگان در 14 آگوست صدها کشته بر جای گذاشت. با فروکش کردن هیاهوها سیسی و دولت جدید قدرت خود را مستحکم‌تر کردند. دولت به شدت از دموکراسی و بازگشت آن دم می‌زد اما همزمان سرکوب خشونت‌بار مخالفان، بسیاری را به این فکر واداشت که انقلاب مصر پس از برکناری حنسی مبارک در فوریه 2011 و با گردش 360 درجه به نقطه اول بازگشته است. مرسی اسلامگرای تحصیل‌کرده غرب که سال گذشته به ریاست‌جمهوری انتخاب شد نتوانست اهداف مردم را تحقق بخشد و به بهانه مخالفت مردم توسط ارتش برکنار شد.

عدلی منصور رئیس دادگاه عالی قانون اساسی به عنوان رئیس‌جمهور دولت موقت سوگند یاد کرد و قول داد انقلاب سال 2011 را ترمیم و اصلاح کند. نظامیان مصر به مدت شش دهه بر کشور حاکم بودند و یک سال و نیم پس از برکناری حسنی مبارک نیز قدرت را مستقیماً در اختیار داشتند. پس از‌‌ انتخاب دموکراتیک محمد مرسی و اقدامات تندروانه او، ارتش یک‌بار دیگر وارد عمل شد و او را به خودکامگی متهم کرد. ارتش 48 ساعت به مرسی فرصت داد تا اصلاحات را به اجرا گذارد. با نزدیک شدن به پایان مهلت، مرسی پیشنهاد کرد دولت موقت ائتلافی تشکیل شود تا بر انتخابات مجلس نظارت کرده و در قانون اساسی بازنگری کند. اما این اقدامات ارتش را راضی نکرد. محمد مرسی رهبر حزب اخوان‌المسلمین برکنار و حزبش گروه تروریستی نامیده شد. از چند ماه پیش جلسات محاکمه مرسی و رهبران ارشد اخوان‌المسلمین آغاز شده و همچنان ادامه دارد. وضعیت دولت همچنان ناآرام و بی‌ثبات است. البداوی نخست‌وزیر مصر با استعفای خود اعضای دولت را غافلگیر کرد. بلافاصله این گمانه‌زنی‌ها قوت گرفت که این کار با هدف هموار کردن راه برای اعلام نامزدی السیسی وزیر دفاع و چهره برجسته دولت و انتخابات ریاست‌جمهوری آینده انجام شده است. رئیس‌جمهور موقت عدلی منصور از وزیر مسکن خواست دولت تشکیل دهد. به نظر می‌رسد هسته اصلی دولت مصر اطمینان دارد شرایط امنیتی کنونی مورد حمایت عمومی و رسانه‌ها قرار می‌گیرد. شاید همسایگان عرب ثروتمند تصمیم بگیرند در مصر سرمایه‌گذاری کنند و اقتصاد فلج‌شده آن را به تحرک وادارند. هنوز هیچ چیز معلوم نیست. درنگ آقای سیسی در نامزد شدن برای ریاست‌جمهوری می‌تواند نشانگر آن باشد که ارتش مصر از به دست گرفتن حاکمیت کشوری با هزاران هزار مشکل نگران است.