تنوع‌سازی در تجهیز منابع

هیات وزیران در جلسه روز چهارشنبه، 9 تیرماه، به ریاست رئیس‌جمهوری، آیین‌نامه اجرایی اصلاح موادی از قانون بخش تعاونی اقتصاد ایران را با هدف ایجاد ابزارهای خاص تامین مالی بخش تعاون در بازار سرمایه کشور و تسهیل واگذاری شرکت‌ها و بنگاه‌های دولتی به تصویب رساند. یکی از مهم‌ترین بخش‌های این آیین‌نامه، اعطای مجوز تامین مالی از طریق انتشار اوراق بهادار در چارچوب مقررات مصوب سازمان بورس و اوراق بهادر است که با هدف تمهید زمینه دسترسی شرکت‌های تعاونی به ابزارهای مالی صورت گرفته است. بر این اساس مقرر شد که سازمان بورس و اوراق بهادار تضمین کلیه بانک‌ها و موسسات اعتباری را پس از اخذ مجوز از بانک مرکزی و صندوق‌های ضمانت سرمایه‌گذاری در خصوص پرداخت وجوه مربوط اعم از اصل و سود اوراق بپذیرد. همچنین این سازمان مکلف شد که نسبت به ثبت اوراق بهادار شرکت‌های تعاونی سهامی عام و تمهید خرید و فروش سهام آنها در بازار بورس یا فرابورس مطابق مقررات بازار سرمایه اقدام کند. اما در دنیا نیز روش‌های تامین مالی تعاونی‌ها متفاوت است و می‌توان با توجه به شرایط اقتصاد کشور از یکی از ابزارها بهره برد.
به طور کلی استراتژی تامین مالی تعاونی‌ها به سه دسته تامین مالی سنتی، تامین مالی حمایتی و تامین مالی مستقیم طبقه‌بندی می‌شود. استراتژی تامین مالی سنتی شامل روش‌های تامین مالی از طریق بانک و سایر نهادهای مالی، سهام اعضا، سرمایه تخصیص‌نیافته، استقراض از نهادهای وام‌دهنده تخصصی و بدهی فرعی است. بدهی فرعی نوعی وام (یا سند بهادار) است که به لحاظ بازپرداخت به بعد از پرداخت سایر وام‌ها یا اوراق بهادار موکول می‌شود. در واقع، با توجه به وضعیت مالی شرکت و میزان کفاف دارایی‌ها و درآمدها، در تناسب با تعهدات شرکت تعاونی، بازپرداخت آنها در مقایسه با سایر بدهی‌ها در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرد. استراتژی تامین مالی حمایتی نیز به وسیله تعاونی‌هایی که بر سرمایه‌گذاری‌های اعضا با سطوح حمایتی متکی هستند به کار گرفته می‌شود. به عنوان مثال در برنامه سرمایه پایه که شامل استراتژی حمایتی است باید تعیین شود هر عضو بر مبنای عملکرد تعاونی در شرکت به چه میزان سرمایه‌گذاری کند. از سوی دیگر، روش دیگر اوراق ظرفیت است که این شیوه اعطای وام از سوی اعضا به شرکت تعاونی، به منظور افزایش تولید تا سطح ظرفیت کامل است.
همچنین استراتژی تامین مالی مستقیم یکی از استراتژی‌های تامین مالی بوده که منظور از آن فراهم آمدن امکان سرمایه‌گذاری مستقیم برای اعضا و غیر اعضا است.
یک روش، تاسیس واحدهای تجهیز سرمایه تعاونی است، به طوری که این واحد، دارایی شخصی منعطف است که می‌تواند به عنوان سرمایه طراحی شود یا برخی عناصر ابزار وام را داشته باشد. سرمایه‌گذاری مستقیم نیز به طور معمول در زمان شکل‌گیری تعاونی، به منظور تامین مالی تعاونی در قالب خرید سهام عادی یا ممتاز، صدور گواهی عضویت یا سایر گواهی‌های سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد. البته برای تامین مالی مستقیم نیز می‌توان از بازار مستثنی (بازاری که برای مبادله یک نوع سهام خاص تعاونی ایجاد می‌شود) بهره گرفت. بدین ترتیب که شرکت‌های واسطه، بازاری را با قوانین و مقرراتی مشابه آنچه در بازارهای بورس وجود دارد، ایجاد می‌کند. نوع دیگر نیز اوراق قرضه محلی به عنوان استراتژی تامین مالی مستقیم است که از طریق اجتماع محلی تامین مالی می‌شود. در طرح‌های سهام کارکنان برای مدیریت یا کارکنان سهام صادر می‌شود، به نحوی که آنها می‌توانند دارای حق مالکیت شوند یا در طرح‌های موفق شرکت سهیم باشند.