تاریخ انتشار:
جزییات برگزاری مجمع ایران و اروپا از زبان عضو اتاق بازرگانی ایران
در مجمع ایران و اروپا چه گذشت؟
یک شرکت خارجی با مدیر ایرانی با توجه به ارتباطاتی که در اروپا و آمریکا دارد شرکت‌های مختلف با توانمندی‌های مختلف را در سمیناری با عنوان مجمع ایران و اروپا گرد هم جمع کرده است تا تماماً درباره اقتصاد ایران و شرایط حضور شرکت‌های خارجی در آن بحثشود.
یک شرکت خارجی با مدیر ایرانی با توجه به ارتباطاتی که در اروپا و آمریکا دارد شرکت‌های مختلف با توانمندی‌های مختلف را در سمیناری با عنوان مجمع ایران و اروپا گرد هم جمع کرده است تا تماماً درباره اقتصاد ایران و شرایط حضور شرکت‌های خارجی در آن بحث شود. این مجمع که دومین مجمع ایران و اروپا بود با حضور بیش از 300 شرکت خارجی در حوزه‌های مختلف برگزار شده بود و فرصت مناسبی را برای لابی‌گری و شکل‌گیری همکاری‌های دو‌جانبه و چندجانبه بین ایران و کشورهای اروپایی فراهم کرده بود. آن‌طور که حمید حسینی می‌گوید از بارزترین ویژگی‌های این نشست حضور کمرنگ بخش دولتی ایران و دفاع قدرتمند ایرانیان از برجام بوده است. در این نشست نخست‌وزیر سابق فرانسه گریزی به نقش ایران در مبارزه با افراطی‌گرایی و داعش در سوریه زده است. همچنین از نکات بارز این مجمع این بوده است که بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی ترجیح داده‌اند که مدیران و کارمندان ایرانی خود را به سمینار اعزام کنند. از چنین تصمیمی این‌طور برمی‌آید که رویکرد ایرانیان خارج از کشور نسبت به ایران تغییر کرده و تمایل آنها برای حضور در اقتصاد ایران بیشتر شده است. همچنین در این نشست
از سوی نماینده ساچه اعلام شده است که بیمه اعتباری ایتالیا آمادگی دارد که خط اعتباری جدیدی را به میزان سه میلیارد یورو برای بخش نفت و گاز، آموزش و حمل و نقل ایران اختصاص دهد.
دومین نشست از مجمع ایران و اروپا پس از پایان مذاکرات بین ایران و 1+5 برگزار شد. این مجمع در چه فضای بین‌المللی و در چه شرایطی برگزار شد و چه تفاوتی با مجمع برگزارشده در سال قبل داشت؟ همچنین عمدتاً چه شرکت‌هایی در این مجمع حضور داشتند؟
دومین نشست یا مجمع ایران و اروپا یک سال پس از نشست اول که در لندن برگزار شده بود در ژنو سوئیس برگزار شد. در این مجمع بیش از 300 شرکت نفتی، بانکی، بورسی، آی‌تی و همچنین شرکت‌هایی از بخش انرژی ایران، اروپا و آمریکا حضور داشتند. از نظر من که در مجمع ایران و اروپا (وین) در سال گذشته هم شرکت داشتم مجمع سال جاری از بسیاری جهات متفاوت‌تر و قوی‌تر به نظر می‌رسید. یکی از بارزترین ویژگی‌های این مجمع حضور کمرنگ‌تر بخش دولتی ایران بود که این فرصت را به بخش خصوصی داخلی و بخش خصوصی ایرانی خارج از کشور داد تا بتوانند ضمن ارائه توانایی‌های خود، از برجام و توافق انجام‌شده دفاع قدرتمندانه‌ای انجام دهند. بخش خصوصی ایران در مجمع اخیر این امکان را داشت که توانایی‌های خود را معرفی و به رایزنی با همتایان خود بپردازد و همچنین پتانسیل‌های موجود در ایران را به خوبی معرفی کند.
جزییاتی درباره نحوه برگزاری این مجمع و چگونگی روند آن ارائه دهید.
در این راستا تلاش می‌کنم از ترکیب ویژه حاضران، نقش پررنگ ایرانی‌های خارج از کشور در این نشست و دستاوردهای این سمینار گزارشی را ارائه دهم. این نشست در دو روز برگزار شد. روز اول نشست از حدود ظهر آغاز شد و یک ساعت اول آن به آشنایی، ثبت‌نام و ملاقات‌های رو در روی افراد حاضر در نشست اختصاص یافت. از ساعت یک بعدازظهر کنفرانس به طور رسمی با حضور سفیر سابق سوئیس در تهران و سفیر فعلی این کشور در ایران آغاز شد. در وهله اول از منظر سیاسی به روابط بین ایران و کشورهای اروپایی و نیاز متقابل ایران و دنیا به یکدیگر پرداخته شد. سفیر فعلی سوئیس در ایران از سابقه تاریخی و فرهنگی ایران و همچنین نقش ایران شیعه در منطقه و اعتدالی که می‌تواند در جهان اسلام برقرار کند، صحبت کرد. از نکات جالب این نشست حضور چهار مجری توانمند در این سمینار بود که همه آنها افرادی شناخته‌شده و معتبر بودند. حضور این مجری‌های توانمند باعث شد نشست صرفاً به سخنرانی و ارائه حضار تمام نشود. این افراد توانستند روند برگزاری جلسه را به نحوی اداره کنند که حاضران پس از هر سخنرانی این امکان را داشته باشند که نظرات، انتقادات و سوالات خود را مطرح کنند. از بارزترین
ویژگی‌های این مجریان این بود که خود صاحب نظر بوده و می‌توانستند موضوعات کارشناسی را مطرح کنند. یکی از این مجریان از روزنامه اکونومیست برای پیش بردن بحث‌های سیاسی، دیگری از روزنامه فایننشال تایمز برای اداره بحث‌های بانکی، یکی از مجریان از روزنامه بلومبرگ برای اداره بحث‌های اقتصادی و نفتی و همچنین خانم حسن‌زاده از دانشگاه آکسفورد بود که پنل و میزگرد نفت و انرژی را مدیریت کرد. هر چهار مجری توانمند بودند و موفق شدند بحث‌ها در هر زمینه‌ای را به نحوی اداره کنند که موضوعات به درستی بررسی و شکافته شود و همچنین نقاط قوت و ضعف آنها دیده و آنها پرداخته شود.
نشست طی دو روز برگزار شد و در هر روز تا ساعت شش بعدازظهر ادامه یافت. میزگردهای فراوانی در زمینه‌های بانکی، نفتی، آی‌تی، بورس و بحث‌های حقوقی برجام برگزار شد. روز اول مشاوران اقتصادی حقوقدانان محافظه‌کار که به روابط ایران با اروپا و روابط ایران با آمریکا نگاه مثبتی نداشتند دیدگاه‌ها، ایرادات و نقاط ضعف برجام را مطرح کردند. همچنین این مشاوران خطراتی را که برای شرکت‌های اروپایی و آمریکایی در کار با ایران وجود دارد نیز گوشزد کردند. این شکل از روند برگزاری نشست و اینکه تمام منتقدان توانستند نظرات خود را به طور کامل، دقیق و موشکافانه مطرح کنند بسیار مثبت و قابل تاکید است. حتی در جلسه عده‌ای از افراد از طرف اپک حضور داشتند. حتی یکی از سخنرانان و ارائه‌کنندگان در نشست که سابقه حضور در اپک را داشت دیدگاه‌های منفی خود را مطرح کرد. این افراد تا حدودی باعث شدند حاضرانی که با شور و شوق و انگیزه در جلسه حضور یافته بودند تا روابط خود با ایران را توسعه دهند، دل‌نگران شوند و ابراز ناخرسندی از موضوعاتی کنند که این حقوقدانان و وکلا نسبت به ایران مطرح کرده بودند.
حضور شرکت‌های بزرگ بین‌المللی در این مجمع از نظر من یکی از نقاط قوت آن بود. شرکت‌های بزرگی در زمینه نفت و انرژی نظیر کانور و توتال حضور داشتند. در زمینه تجهیزات نیز شرکت‌هایی نظیر نکسان شرکت داشتند. در زمینه انرژی نیز شرکت آلستوم و در زمینه مواد غذایی نیز هندوجا حضور داشتند. همچنین بانک‌ها و موسسات اعتباری از فرانسه، سوئیس و ایتالیا حضور داشتند.
در سخنرانی‌های انجام‌شده طی نشست عمدتاً چه مباحثی مطرح شد؟
چند تن از سخنرانان به خوبی توانستند مطالب خود را ارائه دهند. سخنان سفیر فعلی سوئیس در ایران آغازکننده رسمی نشست در روز دوم بود. نماینده مشاور بانک مرکزی ایران که در مذاکرات ایران و 1+5 حضور داشت و تنی چند از نمایندگان بخش خصوصی کشور از سخنرانان خوب این نشست محسوب شدند و توانستند روی شرکت‌کنندگان سمینار اثر مثبتی به جای گذارند و باعث شوند انگیزه شرکت‌کنندگان حاضر در سمینار برای همکاری و حضور در بازار ایران افزایش یابد.
نخست‌وزیر سابق فرانسه به سابقه مذاکرات سال 2003 اشاره و ابراز تاسف کرد که ما 12 سال را از دست داده‌ایم. او همچنین به نفوذ ایران در منطقه اشاره و تاکید کرد که منطقه و دنیا به ایران نیاز دارد و ایران نیز متقابلاً به دنیا نیاز دارد. او نقش مثبت دیپلماسی را ستود و کاری را که در سال 2014 در زمینه مذاکرات انجام شد بسیار کامل‌تر و پیچیده‌تر از سال 2003 دانست. او ابراز امیدواری کرد که این برجام بتواند بر مشکلاتی که بین ایران و اروپا وجود دارد، فائق آید و کمک کند که از طریق دیپلماسی، مذاکره و گفت‌وگو سایر مسائل منطقه نیز حل شود. نخست‌وزیر فرانسه همچنین گریزی به مسائل سوریه زد و تاکید کرد که هیچ راه‌حلی جز حمایت از نظام فعلی سوریه برای مبارزه با افراطی‌گری و داعش در این کشور وجود ندارد. به اعتقاد سفیر سابق فرانسه، این حمایت نباید به تثبیت قدرت بشار اسد بینجامد بلکه باید با کمک ایران مردم سوریه را به تغییر مثبت امیدوار کرد. به نظر می‌رسد سیاست فرانسه در مواجهه با موضوع سوریه متفاوت‌تر از سایر کشورهای اروپایی و نزدیک به مواضع ایران و روسیه است. بر اساس اظهارات او در این نشست همین روزها اعلام می‌شود که فرانسه رسماً
علیه داعش در سوریه وارد عملیات هوایی می‌شود و این کشور در نظر دارد در عقب راندن داعش کمک کند. دلیل موضع این چنینی فرانسه نسبت به داعش این است که این کشور بیشترین جمعیت مسلمان مقیم اروپا را در خود گنجانده است و نزدیک شدن مسلمانان فرانسه به داعش تهدید بزرگی برای این کشور است.
یکی از بارزترین ویژگی‌های این مجمع حضور کمرنگ‌تر بخش دولتی ایران بود که این فرصت را به بخش خصوصی داخلی و بخش خصوصی ایرانی خارج از کشور داد تا بتوانند ضمن ارائه توانایی‌های خود، از برجام و توافق انجام‌شده دفاع قدرتمندانه‌ای انجام دهند.
شنیده شده که بسیاری از شرکت‌های خارجی مدیران ایرانی خود را برای حضور در این مجمع اعزام کرده‌اند. دلیل چنین تصمیمی چه بوده و تبعات آن چیست؟
بله، موضوعی که به آن اشاره کردید یکی از نکات جالب در این سمینار بود، بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی ترجیح داده بودند که مدیران و کارمندان ایرانی خود را به سمینار اعزام کنند بنابراین حضور ایرانیان خارج از کشور در این سمینار بسیار پررنگ بود. تغییر رویکرد ایرانیان خارج از کشور کاملاً مشهود بود. این در حالی است که پیش از این ایرانیان خارج از کشور علاقه چندانی به حضور در جمع ایرانیان داخل کشور نداشتند. این اتفاق در حالی رخ داده است که قبلاً ابراز علاقه‌مندی به ایران و منافع ایران در آنها متصور نبود. ولی به نظر می‌آید با توجه به اتفاقات اخیر ایرانی‌های خارج از کشور که سیاسی نبوده و اغلب تاثیرگذار هم هستند، به شدت علاقه‌مند به حل مسائل ایران شوند و حتی تلاش کنند مدیران شرکت‌های خود را برای حضور و سرمایه‌گذاری در ایران تشویق کنند.
نکات منفی این سمینار چه بوده است؟
از نکات منفی که درباره این سمینار می‌توان مطرح کرد این بود که همچنان روابط خصمانه ایران و آمریکا باقی مانده است. این احتمال وجود دارد که دولت جدید آمریکا تحریم‌ها را به شکل جدیدی احیا کند. کنترل شدید دولت ایران و تاثیر شدید آن نیز از دل‌نگرانی‌های بنگاه‌های خارج بود که در این سمینار مطرح شد. آنها تاکید کردند که در ایران لزوم همکاری بیشتر بین دولت و بخش خصوصی احساس می‌شود. حتی بعضاً انتقادهایی به ناکارآمد بودن بخش خصوصی ایران شد. همچنین مسائل حقوقی برجام نیز از جمله مواردی بود که در این سمینار به آن اشاره شد.
در این سمینار در پنل نفت و گاز قراردادهای جدید ایران تشریح شد و کارشناسان حاضر در جلسه سه نکته را در زمینه این قراردادها مورد اشاره قرار دادند. بالاخره مهم است که قراردادهای نفتی ایران تا چه حد جذابیت داشته باشد و پروژه‌هایی که ایران ارائه می‌دهد تا چه حد توجیه فنی و اقتصادی دارد و شرکت‌های خارجی به چه شکل با پروژه‌های ایرانی همکاری داشته باشند.
چه مطالبی در سخنرانی مشاور بانک مرکزی که در مذاکرات برجام نیز حضور داشت مطرح شد؟
البته در این باره باید تاکید کنم که یکی از جذاب‌ترین سخنرانان سمینار دکتر دری مشاور بانک مرکزی بود که همان‌طور که اشاره کردید خود در مذاکرات برجام حضور داشت. او به طور جدی تاکید می‌کرد که شرکت‌های خارجی برای همکاری بانکی، نفتی و تجاری با ایران پس از اجرایی شدن توافق از هجدهم نوامبر هیچ مشکلی نخواهند داشت. او تاکید کرد که هر کدام از شرکت‌های حاضر در این نشست که فکر می‌کنند بر اساس توافق صورت‌گرفته ممکن است برای همکاری با ایران دچار مشکل شوند، این آمادگی از سوی ایرانیان وجود دارد که رفع ابهام شود. ضمن اینکه دوستان در بخش آی‌تی دفاع عالی از اقتصاد ایران و توانمندی‌های کشور انجام دادند.
اشاره به انتقادات حقوقدانان سیاسی و ماموران ایران به برجام در نشست کردید. این انتقادات چه تاثیری بر فضای نشست و شرکت‌های خارجی داشت؟
با وجود ابهاماتی که در اجرایی شدن برجام مطرح شد و نکاتی که حقوقدانان و مشاوران اقتصادی مطرح کردند و بنگاه‌ها را از تعجیل در همکاری با ایران بر حذر داشتند، آشکارا تمایل شرکت‌ها با ایران به خصوص در زمینه نفت و گاز و صنعت پتروشیمی و سایر صنایع مشهود بود. سخنان نماینده ساچه در این کنفرانس بسیار مورد توجه قرار گرفت. او به سابقه همکاری‌های ساچه در ایران و پروژه‌هایی که در ایران فاینانس شده بود، اشاره کرد که هیچ مشکلی با ایران نداشته‌اند. او به پروژه‌ها و قراردادهایی مثل پالایشگاه شیراز، فولاد مبارکه، اسکله بندرعباس و غیره اشاره کرد و اعلام آمادگی کرد که بیمه اعتباری ایتالیا (ساچه) آمادگی دارد که خط اعتباری جدیدی را به میزان سه میلیارد یورو برای بخش نفت و گاز، آموزش و حمل و نقل ایران اختصاص دهد. همچنین اعلام کرد که روزانه شرکت‌های ایتالیا که علاقه‌مند به همکاری با ایران هستند، برای پوشش تامین مالی به ساچه مراجعه می‌کنند و در نهایت علاقه‌مندی شرکت‌های ایتالیایی به همکاری با ایران بسیار بالاست.
ضمن سخنرانی‌های خوبی که انجام شد، سخنرانی یکی از مدیران بانک‌های ایران نیز قابل توجه بود. این مدیر بانکی به فساد اداری و همچنین به فاصله معنی‌دار استاندارد بانک‌های ایرانی با بانک‌های اروپایی اشاره کرد. این اظهارات مدیر بانکی در خصوص نظام بانکی ایران که منفی بود از نظر من کج‌سلیقگی‌ای بود که از سوی او انجام شد. درست نبود در شرایطی که ایرانی‌های خارج از کشور که با حرارت از ایران و اقتصاد ایران حرف می‌زدند و نکات مثبت اقتصاد ایران را بازگو می‌کردند در مواجهه با اظهارات مدیری قرار گیرند که در نظام بانکی ایران کار می‌کند و به عنوان بخش خصوصی امتیاز مدیرعاملی یک بانک را بر عهده دارد. از این مدیر بانکی انتظار نمی‌رفت سخنانی را مطرح کند که برخلاف منافع ملی باشد.
سفیر فعلی سوئیس در ایران که از حاضران سیاسی در مجمع به شمار می‌رفت چه نکاتی را مطرح کرد؟
سفیر فعلی سوئیس در ایران نیز که از سخنرانان کلیدی روز اول نشست بود، نکات خوبی را درباره جمعیت، موقعیت جغرافیایی ایران، منابع طبیعی و اینکه ایران پلی بین شرق و غرب است مورد اشاره قرار داد. او به شرکت‌ها توصیه کرد که ریسک ایران را بیش از سیاسی، باید تجاری دانست. او به شرکت‌های خارجی تاکید کرد برای کار کردن در ایران تلاش کنند شرکای مناسبی را برای خود پیدا کنند. او همچنین اشاره کرد که برخی از تحریم‌ها باقی خواهد ماند و ایران و آمریکا همچنان دشمن هم هستند ولی فضای همکاری برای شرکت‌های اروپایی مهیاست و شرکت‌های آمریکایی هم نباید برای همکاری با ایران از نیروهای آمریکایی استفاده کنند ولی می‌توانند از توان شرکت‌های اروپایی‌شان برای همکاری با ایران استفاده کنند.
به طور کلی مهم‌ترین دستاوردهای این مجمع چه بوده است؟
اگر بخواهم به دستاوردهای این نشست اشاره کنم اولاً به بیان شفاف و واضح در زمینه ایرادات حقوقی و بانکی همکاری با ایران صراحتاً اشاره شد و شرکت‌هایی که علاقه‌مند به همکاری با ایران هستند با دست بازتر و اطلاعات بازتری می‌توانند وارد همکاری با ایران شوند و نباید نگران تحریم‌ها، جریمه‌ها و پیامدهای حاصل از آن شوند.
همچنین یکی از دستاوردهای این نشست این بود که شرکت‌های خارجی و ایرانیان مقیم خارج از کشور بیش از قبل با اقتصاد ایران، مقررات جدید نفتی، موقعیت صنعت پتروشیمی ایران و صنعت آی‌تی ایران آشنا شدند و نسبت به حضور در این صنایع تشویق و ترغیب شدند.
با وجود اینکه تعداد زیادی از شرکت‌های ایرانی در آن نشست حضور پیدا کرده بودند، موفق شدند باب مذاکره و گفت‌وگو را با طرف‌های ایرانی خود باز کنند و در این راه اولین قدم‌ها را در این سمینار برداشتند.
چهارمین دستاورد این مجمع نظرات مثبتی بود که سیاسی‌های حاضر در این نشست مثل سفیر سوئیس در ایران و نخست‌وزیر سابق فرانسه و نماینده ساچه مطرح کردند و تا حدودی برای شرکت‌کنندگان در این سمینار این نظرات و دیدگاه‌ها قانع‌کننده و دلگرم‌کننده بود.
دستاورد دیگر این سمینار حضور همزمان بخش‌های خصوصی و دولتی ایرانی و خارجی، بخش‌های مختلف اقتصادی، شرکت‌های متنوع ایرانی و خارجی، حضور پررنگ رسانه‌ها و آشنایی مدیران با هم بود.
همچنین از دیگر دستاوردهای این سمینار این بود که برگزارکنندگان آن دولت ایران و ارگان‌ها و نهادهای ایرانی نبودند. یک شرکت خارجی با مدیر ایرانی توانسته بود با توجه به ارتباطاتی که در اروپا و آمریکا دارد شرکت‌های مختلف با توانمندی‌های مختلف را در این سمینار گرد هم جمع کند. محل آن هم بسیار خوب و مجهز بود و محل خوبی برای لابی‌گری و شکل‌گیری همکاری تجاری بین شرکت‌کنندگان فراهم کرده بود.
دیدگاه تان را بنویسید