اَبَر صادرات

کشورهای زیادی هستند که برای ساخت و سازهایشان، چشم به پیمانکاران ایرانی دارند. سوریه، عراق، ونزوئلا، ارمنستان، جمهوری آذربایجان، افغانستان و این اواخر، الجزایر. چند روز پیش «بوجمعه الطلع» وزیر راه الجزایر در دیدار با عباس آخوندی همتای ایرانی‌اش گفت: «ما در نظر داریم تا ۲۳ هزار کیلومتر جاده در کشورمان بسازیم که از این مقدار ۱۲۰۰ کیلومتر آن بزرگراه است. برای انجام این حجم راه مایل هستیم از توانمندی شرکت‌های ایرانی استفاده کنیم.»
صادرات خدمات فنی و مهندسی چند سالی است که نام ایران را در زمره دارندگان شرکت‌های خبره و رقابتی منطقه در عرصه صدور خدمات فنی و مهندسی قرار داده است. طرح صدور خدمات فنی و مهندسی، پس از جنگ عراق و کویت در ذهن دولت ایران و دولتمردان وقت شکل گرفت و جرقه‌ای شد تا تعداد معدودی از شرکت‌های بخش دولتی، در کویت فعالیت خود را آغاز کنند. آن سال‌ها زمینه حضور در بازارهای خارجی آنقدر محدود بود که شاید رویای ارزآوری میلیارد‌دلاری برای کشور از صدور این دست از خدمات، چندان دست‌یافتنی نبود. حال ایران تصور رسیدن به درآمد ارزی سالانه 25 میلیارد‌دلاری را در سر می‌پروراند پیمانکاران ایرانی این روزها، با رفت و آمد هیات‌های تجاری، فهرستی از کشورها را پیش روی خود می‌بینند که حداقل 70 گزینه دارد و هر گزینه هم کشوری فقیر یا غنی را در خود جای داده است. اکنون فعالان عرصه صدور خدمات فنی و مهندسی ایران می‌گویند شاخ و برگ درخت شرکت‌های پیمانکار دولتی، دارد گسترده‌تر می‌شود و شاید هم روزی، سایه‌اش، علف‌های هرز اقتصاد نفتی را برچیند. اکنون حتی روسای جمهور برخی کشورهای متقاضی پذیرش خدمات فنی و مهندسی ایرانی، از پیمانکاران کشورمان می‌خواهند که سرزمین‌شان را کشور دوم خود بدانند و صادرات خدمات فنی و مهندسی خود را به آن، با قدرت آغاز کنند. این روزها، حال صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی کم‌کم دارد خوب می‌شود. دیگر نه نیازی به تحریک تقاضا برای خروج از رکود دارند و نه باید چشم‌انتظار فرصتی برای بازار‌گشایی‌هایی باشند که در سال‌های تحریم، رقبا به راحتی جای آنها نقش‌آفرینی کردند. اکنون صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران منتظر روزهای طلایی است. گواه این هم ‌سفر اخیر تیم اقتصادی دولت به سرپرستی معاون اول رئیس‌جمهور به الجزایر است که در آن به صراحت، صحبت از واگذاری ساخت 23 هزار کیلومتر راه از سوی دولت الجزایر به پیمانکاران ایرانی شده است. اکنون الجزایری‌ها از خودباوری ایرانیان به عنوان یک صفت بارز یاد می‌کنند و می‌خواهند کلید پروژه‌های فنی و مهندسی خود را به دست مهندسان ایرانی بسپارند. پیشنهاد دیگری هم از سوی ایران روی میز دولت الجزایر قرار دارد و آن فراهم آوردن مقدمات تاسیس شرکت‌های مشترک ایرانی-‌الجزایری است؛ کلیدی که شاید درهای بسته دیگری را به روی شرکت‌های مهندسی ایران برای حضور در بازارهای آفریقایی بگشاید. به هر حال، اکنون زمان آن رسیده است که ایران، گام‌های جدی‌تری برای رسیدن به اهداف سند چشم‌انداز 20ساله که در آن، صدور کالا و خدمات با ارزش افزوده بالا، شاخصی تعیین‌کننده است، برداشته شود. به هر حال چند سالی است که روند رشد صادرات خدمات فنی و مهندسی در کشور اوج گرفته و اگرچه به دلیل شرایط تحریم، در سال‌های اخیر، به فرود هم رو آورده است، اما به هر حال با ارتباطات جدید در حوزه بین‌المللی راه بسته، مجدد در حال گشایش است. حال گوی و میدان در اختیار مهندسان و پیمانکاران ایرانی است تا وارد گود شوند و راه پیشرفت و رسیدن به قله 25 میلیارد‌دلاری صادرات خدمات فنی و مهندسی را در پی گیرند.