درآمد یا سهم بازار؟

تولید اوپک، بنا به اعلام رسمی این سازمان، در ماه جولای به بالاترین حد در سه سال گذشته رسید. در ماه جولای سال 2015 میلادی اوپک به طور متوسط روزانه 5/31 میلیون بشکه نفت تولید کرد که 5/1 میلیون بشکه بیشتر از سقف تولیدی است که اعضا، کمتر از یک ماه قبل بر سر آن توافق کرده بودند. نتیجه این اقدام، کاهش قیمت نفت (نفت خام ایالات متحده) به بشکه‌ای 08/43 دلار بوده است که کمترین قیمت در شش سال گذشته محسوب می‌شود. اما به نظر می‌رسد فعلاً موضوع مهم برای همه، چه کشورهای مختلف عضو اوپک در رقابت با هم و چه رقابت کل اوپک با سایر کشورهای تولیدکننده، حفظ سهم بازار است. این بار اوپک به طور کلی و عربستان سعودی به طور خاص به این نتیجه رسیده‌اند که کاهش تولید با هدف حفظ قیمت‌ها (کاری که دفعات پیش برای مقابله با کاهش قیمت‌ها اعمال می‌شد) رسماً نتیجه‌ای جز از دست دادن سهم بازار نداشته است. در نتیجه قابل پیش‌بینی است که این افزایش تولید مربوط به کشورهای ایران، عراق و عربستان بوده است. ایران که در این ماه به بیشترین میزان تولید از سال 2012 به بعد رسید، قصد دارد پس از اجرایی شدن توافق هسته‌ای، تولید خود را به سطح قبل از تحریم‌ها بازگرداند. در حال حاضر ایران با 86/2 میلیون بشکه تولید در روز، بنا به اظهارات سخنگوی اوپک از نظر تولید در رتبه دوم قرار دارد. علاوه بر تولید کشورهای عضو اوپک، تولید سایر کشورهای صادرکننده نفت نیز افزایش یافته است. بنا به آمار رسمی میزان افزایش تولید در دریای شمال، کلمبیا، ایالات متحده و چین بیش از میزان مورد انتظار بوده است. همچنین بنا به آمار رسمی ارائه‌شده، اگرچه تولید نفت ایالات متحده در بالاترین سطح در چهار دهه اخیر است اما میزان سهم نفت شیل از این تولید مرتباً در حال کاهش است. اما تنها مشکل بازار نفت نیز، مشکل اضافه عرضه نیست. تقاضای جهانی در سال‌های پس از بحران در حال کاهش بوده است و حالا کاهش رشد اقتصادی چین نیز این موضوع را تشدید کرده است. در واقع بازار نفت، تنها بازاری نیست که از کاهش رشد اقتصادی و همچنین کاهش رسمی ارزش پول چین صدمه دیده است. چین به عنوان کشوری با بیش از یک میلیارد جمعیت که بخش عمده‌ای از نیاز جهان به انواع کالاها را تعیین می‌کند، واردکننده بزرگی نیز هست. کالاهای وارداتی این کشور عمدتاً در بخش کالاهای اولیه است که در تولید مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل کاهش رشد اقتصادی چین علاوه بر نفت، بر مواد معدنی هم تاثیرگذار بوده است. با ادامه روند فعلی، پیش‌بینی‌های قبلی مبنی بر اینکه حداقل تا سال 2020، نفت صددلاری نخواهیم داشت محتمل‌تر به نظر می‌رسد. در واقع در حال حاضر این احتمال وجود دارد که نفت صددلاری برای همیشه به تاریخ پیوسته باشد.