مسائل مالی؛ پاشنه آشیل مدیران ایرانی

علی عالی/روزنامه‌نگار ورزشی

1- یکی از علل مهم بهره‌وری پایین در اقتصاد ایران و اسراف گسترده منابع در بخش‌های مختلف فوتبال ایران، الگوی نادرست مسائل مالی و اداری است. جایی که رسانه‌ها اجازه ورود پیدا نمی‌کنند و اعضای هیات‌رئیسه کمترین اطلاعات را از هزینه‌ها و درآمدها دارند. «تاریکخانه مالی»، این اسم رمز فعالیت‌های مالی فدراسیون فوتبال است. جایی که کمتر فردی از آن اطلاع داشت. اما مهم‌ترین نقطه، مجمع فدراسیون‌هاست. اعضای مجمع فدراسیون فوتبال را باید «علت» اصلی درجا زدن یا توسعه‌یافتگی فوتبال ایران و ورزش ایران دانست؛ اعضایی که در مجمع معمولاً نقش پررنگی ندارند و همانند «میهمان» در جلسات با آنها برخورد می‌شود و بعد از صرف چای و شیرینی و احتمالاً ناهار، به محل کارشان برمی‌گردند! نگاه علی کفاشیان به اعضای مجمع فدراسیون فوتبال همانند خود مجمع، جنبه «نمایشی» داشت. جمعی تقریباً مردانه از «چکیده»‌های فوتبال ایران و این در حالی است که آنها نه‌تنها از وظایف خود خبری ندارند بلکه از اختیارات‌شان نیز آگاه نیستند. آخرین مجمع فدراسیون فوتبال، خروجی بزرگی برای فوتبال ایران داشت. اینکه اعضای مجمع حاضر نشدند زیر هر سندی را امضا کنند و در سناریویی قرار بگیرند که برایشان طراحی شده بود. مجمعی که آگاه شده، مجمعی که حساب و کتاب می‌کند و اعضای مجمعی که حتی به‌عنوان موافق علی کفاشیان، علیه صورت‌های مالی‌اش حرف می‌زنند و به شکل کارش اعتراض می‌کنند. آن ‌هم در شرایطی که «برخی» اعضای هیات‌رئیسه‌اش شبانه نامه‌ای امضا می‌کنند تا «غیرقانونی بودن بازرس» را «قانونی» کنند -آن هم برخلاف اساسنامه- و البته موفق هم می‌شوند. این موجودیت فوتبال ایران است، پس انتظار معجزه هم نداشته باشید.
2- تا پیش از این، اعضای مجمع تبدیل به ابزاری برای فدراسیون فوتبال شده بودند، آنها با صلوات‌هایشان برای تایید، برای بالا بردن دست‌شان برای تایید و برای کف زدن‌هایشان برای تایید در حقیقت فوتبال ایران را هر روز به عقب‌تر بازمی‌گرداندند. آنها در حقیقت گردش مالی «مبهم» و «غیرشفاف» مردان فدراسیون را تایید می‌کردند، و اینها در حالی است که فدراسیون فوتبال تبدیل به «تاریکخانه مالی» ورزش ایران شده بود. همه‌چیز از مجمع سال گذشته آغاز شد، زمانی که یک روزنامه سیاسی برای اولین بار نسبت به ابهامات مالی در صورت‌های مالی فدراسیون فوتبال روشنگری کرد مجمع به هم ریخت و صورت‌های مالی مصوب نشد. چند روز بعد علی کفاشیان در برنامه ورزش از نگاه۲ حضور یافت و وقتی مقابل پرسش‌های صریح درباره مسائل مالی قرار گرفت، ناگهان برنامه زنده را ترک کرد و بحث را نیمه‌تمام گذاشت. دیگر همه از ابهامات مالی مطلع شده بودند.
3- بزرگ‌ترین درسی که علی کفاشیان به همه ما می‌دهد این است که فوتبال، بازی است اما باید «جدی» بازی کرد. یعنی با خنده از کنار اتفاقات رد نشد و حق رد شدن از کنار ابهامات را نداشته باشیم. شفاف‌سازی، صراحت بیان و گفتن حقایق، یکی از کمبودهای فوتبال ایران بود که حالا تبدیل به سرفصل هر جلسه‌ای در فدراسیون شده است. اینکه مجمع فدراسیون فوتبال در آخرین جلسه‌شان، صورت‌های مالی دو سال گذشته فدراسیون را تایید نمی‌کنند و برای اولین بار در شش سال گذشته قرار شده دیگر حسابرس و بازرس فدراسیون «یک‌نفر» نباشد و سیستم نظارتی جداگانه‌ای داشته باشد و مهم‌تر آنکه همه‌چیز در مجمع به بحث گذاشته می‌شود و مخالف و موافق حرف می‌زنند و دیگر «نظاره‌گر» نیستند، یعنی پیروزی؛ جشن فوتبال ایران. هرچند گامی بسیار کوچک در جهت اصلاحات فوتبال ایران باشد اما قابل تقدیر است آن ‌هم در جامعه‌ای که سال‌هاست هیچ‌کاری نمی‌کند و فقط می‌بیند. در هیچ‌کجای دنیا، دولت‌ها به دنبال این نیستند که بخشی از قدرت و اقتدار خود را به جامعه منتقل کنند. همیشه این جامعه بوده که با آگاهی و تشکل و مطرح کردن مسائل، سعی می‌کند عملکرد دولت را ارتقا دهد و بخشی از فعالیت‌ها را خودش انجام دهد تا نظارت بهتری روی دولت داشته باشد. مجمع فدراسیون فوتبال مثل جامعه ایران، افراد زیادی دارد که عشق‌شان دیدن رئیس فدراسیون یا عکس یادگاری گرفتن با اوست و تنها گروهی «اقلیت» معمولاً حرف می‌زنند و اعتراض می‌کنند و پاسخ می‌خواهند. از یاد نبرید همه «ما» فراموشکاریم، «حافظه» نداریم و خیلی زود فراموش می‌کنیم. اما همین مجمع می‌تواند سیستم را مجاب کند که «هیات‌رئیسه» به بررسی صورت‌های مالی بپردازد هرچند علی کفاشیان موفق شده باشد دو عضو مخالف را از هیات‌رئیسه حذف کند. فعالیت در این شرایط عجیب سخت است و باور کنید مبارزه با سیستم سازمان‌یافته و فساد در فوتبال، به همین راحتی‌ها نیست؛ مثل جامعه ایران...