واردات از آمریکا یعنی کاهش تحریم‌ها

واردات مستقیم کالا از آمریکا تابع چه شرایطی است؟ تجارت بازرگانان ایرانی با شرکت‌های آمریکایی بر اساس قانون صادرات و واردات است یا اینکه قانون نانوشته‌ای در این باره وجود دارد؟ با علی بهشتیان، این موضوع را در میان گذاشته‌ایم و از او پرسیده‌ایم ورود رسمی خودرو از آمریکا چه معنایی می‌تواند داشته باشد.

آیا در قانون گمرک،‌ ممنوعیت یا محدودیتی برای ورود مستقیم کالاهای آمریکایی آمده است؟

در قانون گمرک (به طور اعم، در قانون امور گمرکی و قانون مقررات صادرات و واردات) ممنوعیت یا محدودیتی برای واردات کالا از آمریکا وجود ندارد. در واقع بر اساس قوانین کشورمان اصولاً با هیچ کشور دیگری به غیر از اسرائیل نیز محدودیت یا ممنوعیت تجاری وجود ندارد. البته ممکن است به دلایلی و در مقاطعی معامله تجاری و یا ورود کالا از برخی از کشورها به صورت عدم ثبت سفارش در وزارت صنعت، معدن و تجارت محدود یا ممنوع شود.

تعرفه گمرکی واردات کالاهای آمریکایی به طور مستقیم از این کشور چگونه تعیین می‌شود؟

اگر منظور از تعرفه گمرکی نرخ حقوق و عوارض است، هیچ تفاوتی بین آمریکا و سایر کشورها وجود ندارد. کشورهای عضو WTO ممکن است ستون‌های متعدد نرخ حقوق و عوارض داشته باشند. مثلاً یک نرخ برای اعضا و نرخی دیگر برای سایر کشورها ولی در کشور ما چنین چیزی نیست و یک ستون بیشتر وجود ندارد اما برای برخی از کالاها (به صورت خیلی محدود و متقابل) و با بعضی از کشورها (ترکیه، ازبکستان، پاکستان، تونس، سوریه، کوبا، بوسنی‌هرزگوین و قرقیزستان) نرخ‌های ترجیحی موجود به قدری محدود و معدود است که عملاً از آنها در جهت گسترش تجارت استفاده چندانی نمی‌شود.

در سال‌های گذشته چه حجمی از کالا به طور مستقیم از ایالات متحده به ایران وارد شده است؟

به صورت اندک واردات کالا از آمریکا وجود داشته است. مثلاً در سال 1391 حدود هزار تن کالا به ارزش حدود 5/9 میلیون دلار از آمریکا واردات داشته‌ایم که حدوداً 2/0 درصد واردات‌مان را تشکیل می‌دهد که رقم مهم و قابل توجهی نیست.

با توجه به ورود رسمی نخستین خودرو جنرال‌موتورز به ایران، از نظر شما چرا تمایل به واردات خودرو آمریکایی آن هم به طور مستقیم بیشتر از کالاهای دیگر است؟

این سوال مبتنی بر آمار و شواهد متقن نیست ولی به طور کلی تمایل به ورود مارک‌های معروف خودرو وجود دارد.

آیا گمرکات مناطق آزاد اقتصادی و تجاری قوانین و دستورالعمل‌های خاص خود را دارند که با قوانین گمرک جمهوری اسلامی ایران متفاوت است؟

پاسخ این سوال مثبت است. در قانون مناطق آزاد و ویژه این مناطق خارج از قلمرو گمرکی هستند. همچنین طبق ماده 158 قانون امور گمرکی، محدودیت‌ها و ممنوعیت‌ها در مناطق آزاد و مناطق ویژه اقتصادی، تابع مقررات مربوطه است.

گمرکات مناطق آزاد بیشتر تمایل دارند تابع چه قوانینی باشند؟

چه مناطق آزاد و چه مناطق ویژه دارای قوانین مربوط به خود هستند. البته برخی از مواد آنها با اقتباس از قوانین مناطق آزاد سایر کشورها تدوین شده است. گرچه آنها تمایل به آزادسازی بیشتر دارند ولی در برخی موارد از جمله مناطق آزاد خرمشهر، ارس (جلفا)، انزلی و چابهار به خاطر مسائل جغرافیایی مشکلاتی در خصوص آزادسازی صدور و ورود کالا وجود دارد چون این مناطق کاملاً از سرزمین اصلی جدا و محصور نیستند.

تسهیل واردات کالاهای آمریکایی آن هم به طور مستقیم از این کشور تا چه اندازه می‌تواند در لغو و کاهش تحریم‌ها علیه ایران موثر باشد؟

این امر چندان مربوط به تصمیم کشور ما نیست. یعنی تصمیم به تسهیل واردات از این کشور همه قضیه نیست. بلکه باید طرف مقابل نیز خواهان این امر باشد و اجرایی شدن آن به معنی کاهش تحریم خواهد بود.