تاریخ انتشار:
آلمان با مبادلات دو میلیارد یورویی، مهم‌ترین شریک تجاری اروپایی ایران است
شریک با‌معرفت؟
روابط تجاری ایران و شرکای اروپایی این روزها در سرفصل دیپلماسی اقتصادی با امیدواری‌های بخش خصوصی و تدبیر دولت پیش می‌رود.
روابط تجاری ایران و شرکای اروپایی این روزها در سرفصل دیپلماسی اقتصادی با امیدواری‌های بخش خصوصی و تدبیر دولت پیش می‌رود. دیپلماسی اقتصادی و تقویت شرایط بین‌المللی ایران در حالی در سال جدید هم‌پایه دیگری از رویکردهای وزارت امور خارجه در دولت خواهد بود که از سرگیری مراودات با شرکای اروپایی بخشی از خواسته اصلی بخش خصوصی در ایران است. در این میان نگاه به افزایش روابط با بزرگ‌ترین شریک اروپایی یعنی آلمان تنها در حوزه تجارت و به شرایط کنونی بر‌نمی‌گردد بلکه عمر دیرپایی دارد که البته مروری بر تاریخ نشان می‌دهد روابط ما با این کشور همواره با فراز و فرود رو‌به‌رو بوده است. در این میان به بهانه سفر وزیر صنعت، معدن و تجارت به آلمان در روزهای ابتدایی سال جاری می‌خواهیم نگاهی کوتاه به روابط اقتصادی و تجاری دو کشور داشته باشیم زیرا به دنبال مذاکرات هسته‌ای نگاه‌ها به ایران نیز عوض شده است و همین مساله می‌تواند آغازگر گشایش فصل جدیدی در روابط بین این دو کشور باشد. اداره آمار اتحادیه اروپا موسوم به «یورواستات» در تازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده آلمان با ارزش مبادلات بیش از دو میلیارد یورو مهم‌ترین شریک تجاری ایران در میان
کشورهای اتحادیه اروپا طی سال‌های اخیر (با وجود تحریم‌ها) بوده است. روزنامه آلمانی «اشتوتگارتر سایتونگ» نیز در مطلبی می‌نویسد توافق هسته‌ای که در مسیر حل مناقشات اتمی ایران با غرب در ژنو منعقد شد امیدهایی را در اقتصاد آلمان بیدار کرد و آن امید برای دوران اوج‌گیری مجدد مناسبات تنگاتنگ اقتصادی بین هر دو کشور است. در این میان دولتمردان غربی بر این باورند شاید هنوز زود است تاثیرات قطعی اقتصادی در این باره را ارزیابی کرد. البته در همین چارچوب با این گزاره که «اگر توافق هسته‌ای ژنو به یک توافق نهایی و جامع بین ایران و گروه 1+5 منجر شود» همه متفق‌القولند در مدت زمانی کوتاه، حجم مبادلات ده‌ها میلیاردی بین دو کشور ایران و آلمان امکان‌پذیر خواهد بود و البته بخش‌های زیادی به خصوص در زمینه بخش پتروشیمی، ساخت ماشین و بخش خودرو برای ایجاد این نوع از مبادلات بین دو کشور می‌تواند وجود داشته باشد. در این زمینه حتی اقتصاد آلمان می‌تواند با توجه به دانش فنی و کیفیت محصولاتش، شریک خوبی برای ایران باشد. برای تحلیل مراودات اقتصادی و تجاری بین دو کشور نیز در ابتدا مروری کوتاه بر اقتصاد دو کشور خواهیم داشت، سپس به روابط تجاری بین
دو کشور اشاره می‌کنیم.
ایران در یک نگاه
ایران به عنوان هجدهمین قدرت اقتصادی جهان از نظر پتانسیل‌های اقتصادی، شرایط ممتازی در خاورمیانه و شمال آفریقا دارد. از نظر منابع طبیعی؛ ایران سومین ذخایر بزرگ شناخته‌شده نفت و دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد. همچنین نخستین رتبه جهانی در منابع روی، دومین رتبه جهانی در زمینه مس، نهمین رتبه جهانی در معادن آهن، دهمین رتبه جهانی در معادن اورانیوم و یازدهمین رتبه جهانی در زمینه معادن سرب را داراست.
آلمان در یک نگاه
آلمان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا از نظر صنعتی بعد از آمریکا و ژاپن در مقام سوم قرار دارد. مهم‌ترین صنایع این کشور کارخانه‌های اتومبیل، ماشین‌آلات سنگین، الکترونیک و کارخانه‌های صنایع شیمی و کامپیوتر است. جمهوری فدرال آلمان یکی از اعضای سازمان ملل متحد، ناتو، کشورهای گروه هشت و گروه پنج بوده و از بنیانگذاران اتحادیه اروپاست. از نظر درآمد سرانه رتبه پنجم را دارد. آهنگ رشد اقتصادی آلمان در سال جاری میلادی (سال 2014 میلادی) به 8/1 درصد خواهد رسید. این در حالی است که وزارت اقتصاد این کشور پیش‌بینی کرده رشد اقتصادی بزرگ‌ترین اقتصاد منطقه یورو در سال 2015 نیز به دو درصد برسد. آلمان در سال گذشته تنها 4/0 درصد رشد داشت. طبق این برآوردها، دستمزدها طی سال جاری و سال آینده افزایش می‌یابند و در عین حال نرخ بیکاری هم باید در سال جاری میلادی به 7/6 درصد کاهش یابد و در سال بعد به 6/6 درصد برسد.
روابط اقتصادی ایران و آلمان
روابط اقتصادی ایران و آلمان به صورت همکاری‌های اقتصادی و صنعتی با محوریت تجارت و صدور تجهیزات صنعتی دارای سابقه دیرین است. حجم روابط طی سال‌های 1999 الی 2006 روند صعودی داشته است. در سال 2008، حجم مبادلات تجاری ایران و آلمان بار دیگر افزایش یافت و به رقم 5/4 میلیارد یورو رسید. در این سال، صادرات آلمان به ایران، سه میلیارد و 920 میلیون یورو بوده است (رتبه 42 شرکای صادرات آلمان). واردات آلمان از ایران نیز معادل 578 میلیون یورو بوده که 260 میلیون یورو از این مبلغ به خرید نفت اختصاص داشته است (رتبه 68 شرکای واردات آلمان). ایران در سال‌های 2005 و 2006 پس از روسیه و چین، بهترین مشتری و بزرگ‌ترین دریافت‌کننده تسهیلات و خدمات بیمه هرمس شناخته شد. آلمان در بخش‌های پتروشیمی، ساخت نیروگاه‌ها، آب و فاضلاب، صادرات انواع ماشین‌آلات صنعتی، مخابرات، کشتی‌سازی، پزشکی، راه و ساختمان، و خصوصی‌سازی همکاری بسیار خوبی با ایران داشته است. قراردادهای خوبی در اواخر دولت اصلاحات در بخش پتروشیمی در پروژه پارس جنوبی و عسلویه، ساخت کشتی کانتینربر، ساخت نیروگاه سیکل ترکیبی و... بین دو کشور امضا شد. در همان سال‌ها قرارداد 450 میلیون
یورویی ساخت و خرید لوکوموتیو بین شرکت زیمنس و راه‌آهن به امضا رسید که برابر توافقات حاصله، از مجموع 150 دستگاه لوکوموتیو، 30 دستگاه در آلمان و 120 دستگاه دیگر در داخل ایران تولید می‌شود. البته موافقتنامه‌های متعددی نیز در همان سال‌ها به امضا رسید که مهم‌ترین آنها به موافقتنامه حمایت و تشویق متقابل از سرمایه‌گذاری در تابستان 2002 در تهران به امضای وزرای اقتصاد بر‌می‌گردد. مراحل تصویب این موافقتنامه در پارلمان‌های دو کشور به اتمام رسید و جایگزین موافقتنامه امضا شده بین دو کشور در سال 1964 شد. همچنین موافقتنامه اجتناب از اخذ مالیات مضاعف در سال 1968 بین دو کشور در حالی به امضا رسید که هنوز هم اجرا می‌شود. البته متن جدید موافقتنامه بین وزارتخانه‌های مربوطه در دو کشور در دست بررسی است. این در حالی است که موافقتنامه کشتیرانی تجاری و دریایی و همچنین موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین نهادهای مسوول دو کشور نیز در دست بررسی است. کاهش روابط بین دو کشور ایران و آلمان در سال‌های اخیر بعد از تشدید تحریم‌ها اتفاق ناخوشایندی بود که حتی دولت آلمان هم از آن راضی نبود اما در شرایط فعلی با مذاکرات صورت گرفته ژنو به نظر می‌رسد ما
باید به آینده روابط اقتصادی و سیاسی بین دو کشور خوش‌بین باشیم. این را نباید فراموش کرد که آلمان کشوری بوده که بیشترین میزان همکاری را در شرایط سخت تحریم با ایران داشته به طوری که سقف مبادلات تجاری دو کشور در سخت‌ترین شرایط و تحریم‌های اقتصادی غرب علیه ایران در شرایط فعلی به کمتر از سه میلیارد دلار در سال نرسیده است (در حال حاضر تجارت دو کشور در سطح پایینی است، نرخ تجارت دو کشور بر اساس تازه‌ترین آمار سال 2013 میلادی در سطح 4/1 میلیارد دلار برابر با سه میلیارد یورو بوده است) اما با برداشته شدن تحریم‌ها نخستین قدم ایجاد یک سیستم نقل و انتقالات پولی است. البته با توجه به روابط آلمان با ایران در سال‌های اخیر (شریک خوب ایران) به نظر می‌رسد افزایش سطح مبادلات تجاری تا سقف حدود هشت میلیارد یورو در سال‌های آینده هدف دور از انتظاری نباشد. اما برای رسیدن به این انتظار، فعالان بخش خصوصی و شرکت‌ها می‌توانند پیشگام برای دست‌یازی به این خواسته قابل تحقق باشند.
دیدگاه تان را بنویسید