آینده‌ای روشن برای طرح‌های فولادی

شهباز حسن‌پور/ عضو کمیسیون برنامه و بودجه

هشت طرح فولادی را پروژه‌ای می‌دانم که به تازگی در دولت یازدهم جان گرفته است. اتفاقاً دو روز پیش در نشستی با وزیر صنعت و معاونان وضعیت این طرح‌های فولادی مطرح شد و آن‌ طور که در این نشست گذشت، به نظر می‌رسد طرح‌های استانی فولادی افق روشنی دارند و اصلاً خبری از بی‌توجهی به این طرح‌ها و توسعه‌نیافتگی آنها نبوده و نیست. برای ایمیدرو و وزارت صنعت، معدن و تجارت بسیار مهم است که طرح‌های فولادی بیشتر از اینها پیشرفت داشته باشند و رشد صنعت فولاد را چند برابر کنند.
در حال حاضر شش طرح از این طرح‌های استانی تعیین تکلیف شده‌اند و مرحله گشایش ال‌سی را گذرانده‌اند و یک طرح که ال‌سی نشده است هم به زودی در مرحله گشایش اعتبار قرار می‌گیرد. از سویی با ورود بخش خصوصی به بخش صنعت و تولید کشور و بحثی که در زمینه خودکفایی فولاد مطرح شده است، می‌توان امیدوار بود که طرح‌های فولادی آینده خوبی دارند.
من معتقدم امروز روزنه‌های امید در صنعت فولاد پنهان نیست و با مشاهده وضعیت فعلی برخی معادن این موضوع حس می‌شود. معدن گل‌گهر و سیرجان رکورد تولید را زده است و پیش‌بینی می‌شود بیش از پنج میلیون تن در سال گندله تولید شود. واحد گندله دیگر هم با نام مجتمع گل‌گهر فعال شد و پیشرفت فیزیکی بسیار خوبی داشته‌ است. نکته جالب این است که بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران از این واحدها برای سرمایه‌گذاری استقبال چشمگیری کرده‌اند و نگرانی برای راه‌اندازی این واحدها کاهش یافته است. یکی از این واحدهایی که در این اواخر رونق گرفته است، واحد اسفنجی است که با سرمایه بانک پاسارگاد در شهرستان برد‌سیر کلید خورده و حمایت می‌شود.
یکی دیگر از این طرح‌ها فولاد سیرجان است که با ظرفیت یک میلیون تن و با پیشرفت فیزیکی 96 درصد به صورت تولید آزمایشی فعالیت خود را آغاز کرده است، همچنین فولاد گل‌گهر با تولید سالانه یک میلیون و 700 هزار تن با پیشرفت فیزیکی 86 درصد تا پایان امسال و اوایل سال 1394 به بهره‌برداری می‌رسد. این اتفاقات در بخش صنعت فولاد را نمی‌توان نادیده گرفت. چرا که همین اقدامات بیانگر این است که دولت یازدهم به این بخش و هفت طرح فولادی اهمیت داده است و همچنان برای آینده آنها برنامه‌ریزی می‌کند.
با وجود اینکه هشت سال از تدوین و اجرای این طرح‌ها می‌گذرد نه در دولت‌های گذشته تحقق واگذاری این طرح‌ها اتفاق افتاد، نه آنچنان که انتظار می‌رفت طرح‌های فولادی برای بخش صنعت توسعه و پیشرفت آفریدند اما سرمایه‌گذارانی هم هستند که عزم‌شان را جزم کرده‌اند تا در این طرح‌ها پول تزریق کنند و آنها را از یک خواب طولانی بیدار کنند.
یکی دیگر از عواملی که بر روی اجرای هشت‌گانه این طرح تاثیر بسیاری گذاشت، تحریم‌ها بودند. نباید این موضوع را نادیده گرفت. شاید اگر تحریم اقتصادی نمی‌شدیم و چوب لای چرخ صنعت نمی‌گذاشتند اجرای این طرح‌ها هشت سال طول نمی‌کشید. بنابراین امروز نیاز کشور است که تحریم‌های ظالمانه‌ای را که اتفاق افتاد فراموش کند و با تلاشی مضاعف به توسعه‌ای که در طرح‌ها انتظار می‌رفته است دست یابد.
باید این را در نظر گرفت که اقتصاد ایران در سال‌های آینده به تدریج از رکود و رشد منفی اقتصادی خارج می‌شود و نیاز به تامین مواد اولیه مانند فولاد افزایش می‌یابد تا صنایع و کارگاه‌های کشور با استفاده از مواد اولیه و واسطه‌ای تولید داخل، به رشد ارزش افزوده و اشتغال‌زایی برسند. بنابراین لازم است که این طرح‌ها به سرعت به بهره‌برداری برسند تا نیاز کشور تامین و در آینده بازار جهانی و کشورهای خاورمیانه و آسیا سهم بسیار و قابل ‌توجهی برای فولاد ایران داشته باشیم. همچنین جایگاه ایران را در فولادسازی منطقه ارتقا دهیم. باید توجه داشت که بدون این صنعت استراتژیک در سایر زمینه‌های صنعتی نیز با مشکلات مواجه خواهیم بود. براین اساس، تقویت مدیریت فولادسازی‌ها به معنای حمایت از تولید در سطح کلان کشور است.
به نظرم حال که این طرح تحت نظارت ایمیدرو در حال واگذاری است و بخش خصوصی در این طرح‌ها وارد شده است و قصد دارد با برنامه‌ریزی‌هایی در راستای توسعه طرح‌های استانی فولاد اقدام کند، این واگذاری را باور کنیم و به آن امید داشته باشیم که طبق هدفگذاری‌های انجام‌شده تولید فولاد ایران در برنامه پنجم و تا سال 1404 به 55 میلیون تن می‌رسد. هدفی که بدون راه‌اندازی و پیشرفت هفت طرح فولادی رسیدن به آن غیرممکن است.