فرار پول

مدت‌هاست که کاهش رشد اقتصادی چین، موضوع خبرهای اقتصادی جهان است. حالا و البته به عنوان یکی از تبعات غیرقابل اجتناب کاهش رشد، این کشور با مشکل دیگری روبه‌رو است: «خروج سرمایه». تخمین زده می‌شود در هشت‌ماهه اول سال جاری میلادی، بین 520 تا 530 میلیارد دلار سرمایه از چین خارج شده باشد. علاوه بر کاهش رشد اقتصادی، کاهش ارزش یوآن و مشکلات بازار بورس این کشور در چند‌ماهه گذشته هم در این تصمیم سرمایه‌گذاران موثر بوده است. ارزش اصلی یوآن در چین به وسیله دولت و بانک مرکزی تعیین می‌شود و بازارها تا بازه مشخصی می‌توانند در تعیین ارزش یوآن در مبادلات دخالت کنند. طبق آمار منتشر‌شده در گزارش وزارت خزانه‌داری ایالات متحده در این باره، خروج سرمایه از چین تنها در ماه آگوست برابر 200 میلیارد دلار بوده است. این در حالی است که در شش‌ماهه اول سال 2014 تنها 26 میلیون دلار از سرمایه‌گذاری‌ها از چین خارج شده بود.
چین، همیشه یکی از سختگیرانه‌ترین قوانین را در مورد خروج پول از کشور اعمال کرده است. در حال حاضر طبق قانون هر شهروند این کشور تنها می‌تواند سالانه 50 هزار دلار از کشور خارج کند. اما از ماه گذشته این قوانین سخت‌تر هم شد و شهروندان چینی با محدودیت مبلغی که در خارج از کشور می‌توانستند از خودپردازها دریافت کنند، مواجه شدند. خروج سرمایه از چین با شروع دوره کاهش رشد اقتصادی این کشور آغاز شد و حالا به نظر می‌رسد با قریب‌الوقوع بودن افزایش نرخ بهره در ایالات متحده سرعت گرفته است. این اتفاقی است که برای سایر اقتصادهای نوظهور هم در حال وقوع است. خروج سرمایه‌ها می‌تواند باعث فشار بر یوآن شده و بانک مرکزی را مجبور به مداخله در بازار کند. البته در حال حاضر هم در ‌ماه‌های آگوست و جولای و سپتامبر، این نهاد بیش از 230 میلیارد دلار به بازار تزریق کرده تا مانع کاهش ارزش یوآن شود.
چین همیشه کنترل شدیدی بر ارزش یوآن اعمال کرده تا بتواند تجارت خارجی خود را کنترل کند. این اقدام مورد اعتراض بسیاری از کشورها از جمله ایالات متحده بوده که اعتقاد دارند چین با پایین نگه داشتن ارزش یوآن، از قوانین رقابتی عدول کرده است. در گزارش اخیر وزارت خزانه‌داری آمریکا هم این موضوع مشاهده می‌شود با این تفاوت که این بار از لحن ملایم‌تری استفاده کرد و یوآن دیگر نه «شدیداً کمتر از ارزش واقعی» که «تا حدی کمتر از ارزش واقعی» محسوب شده است. این احتمالاً بیشتر به تغییر قوانین دولتی چین در مورد محاسبه ارزش یوآن باز‌می‌گردد. این قوانین جدید اجازه می‌دهند قیمت یوآن تا حدی توسط نیروهای بازار تامین شود. البته اعتراضات ایالات متحده در حالی است که صندوق بین‌المللی پول و اغلب دیگر نهادهای بین‌المللی، ارزش یوآن در بازارها را منصفانه می‌دانند.